Rośliny o przyjemnym zapachu

Fenkuł włoski jest wszechstronną rośliną, znajdującą zastosowanie jako warzywo, przyprawa, cenne zioło lecznicze, a także roślina dekoracyjna. Chociaż pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego, może być uprawiany również w naszych ogrodach.

Rdestówka Auberta jest zdrewniałym pnączem o bardzo dużym przyroście rocznym, jest jedną z najszybciej rosnących roślin w Polsce. Ozdobę stanowią sercowate, jasnozielone liście oraz długo utrzymujące się białe, wiechowate kwiatostany. Epitet gatunkowy upamiętnia francuskiego misjonarza Georgesa Auberta, który przesłał nasiona rośliny z Tybetu do Paryża.

Głóg jednoszyjkowy jest rodzimym gatunkiem, jego pięciopłatkowe kwiaty mają słupek z pojedynczą szyjką, a owoce zawsze pojedyncze nasiona. Owoce głogu są jadalne, kwiaty i owoce mają znane od dawna działanie lecznicze. Głóg jednoszyjkowy może z powodzeniem pełnić rolę dekoracyjną albo funkcję trudnego do przebycia żywopłotu.

Jarząb pospolity jest niewielkim drzewem rodzimego pochodzenia jakby stworzonym do ogrodu. Najpierw ozdobę stanowią pachnące, białe baldachogrona kwiatów, a potem czerwone korale owoców. Liście przebarwiają się jesienią na złotożółty albo żółtoczerwony kolor. Owoce nadają się do spożycia po przemrożeniu albo blanszowaniu.

Malus 'Royalty' jest kanadyjską selekcją jabłoni purpurowej, równie szlachetną jak jej nazwa. Jest powoli rosnącym drzewem o połyskliwych, czerwonych liściach i rozwijających się w maju bordowych kwiatach. Niezwykle dekoracyjny efekt rajskiej jabłoni wzmacniają jeszcze małe, czerwone owoce, długo utrzymujące się na gałęziach.

Pachnące intensywnie i przyjemnie kwiaty lipy szerokolistnej sygnalizują pełnię lata. Lecznicze działanie kwiatostanów lipy jest znane od bardzo dawna. Lipa szerokolistna należy do naszych najpiękniejszych drzew liściastych, jest długowieczna i miododajna.

Macierzanka piaskowa jest bardzo niską krzewinką rodzimego pochodzenia. W naturze spotyka się ją w widnych lasach sosnowych i na wrzosowiskach. Jest nie tylko efektowną rośliną okrywową, ale też aromatycznym ziołem i przyprawą.

Bluszczyk kurdybanek jest rodzimą byliną o różnorodnym zastosowaniu. Jest rośliną ozdobną, leczniczą, przyprawową i miododajną. Epitet gatunkowy zawdzięcza podobieństwu liści do specjalnie garbowanej skóry — kurdybanu. Może być uprawiany w gruncie albo w pojemnikach.

Laurowiśnia wschodnia jest popularnym krzewem na żywopłoty. Zimozielone liście, ciemnozielone i skórzaste, tworzą doskonałe tło dla białych albo kremowych gron pachnących kwiatów. Dobrze znosi przycinanie i suszę. Z laurem, czyli wawrzynem szlachetnym, łączy ją tylko podobieństwo liści.

Hortensja bukietowa 'Polar Bear' jest wyjątkową hybrydą odmian 'Limelight' i 'Grandiflory'. Ogromne, stożkowate kwiatostany mają najpierw odcień zielonkawy, potem długo pozostają białokremowe, aby pod koniec lata lekko się zaróżowić. Nadaje się doskonale do sadzenia pojedynczo, w szpalerach albo w pojemnikach.

Rzodkiew oleista jest odmianą botaniczną rzodkwi zwyczajnej i bliską krewniaczką popularnej rzodkiewki. W rolnictwie jest uprawiana jako roślina oleista i pastewna, ale w ogrodzie może pełnić rolę dekoracyjną oraz służyć jako źródło pokarmu dla owadów.

Lebiodka pospolita wabi swoimi różowofioletowymi kwiatami roje trzmieli, pszczół i motyli. Ta rodzimego pochodzenia, łatwa w uprawie bylina, szczególnie nadaje się do ogrodów skalnych. Używana często nazwa "dziki majeranek" jest myląca, ponieważ uprawiany jest również majeranek ogrodowy, czyli lebiodka majeranek, popularne zioło kuchenne. Obie lebiodki mają duże znaczenie lecznicze i kulinarne.

Koniczyna łąkowa, nazywana też koniczyną czerwoną, jest rodzimym gatunkiem należącym do roślin motylkowatych. Dzięki jasnopurpurowym pachnącym kwiatom oraz charakterystycznym trójlistkowym liściom koniczyna jest efektowną rośliną ozdobną. Młode liście i świeże kwiaty mogą być dodatkiem do różnych potraw.

Ze swoimi zimozielonymi błyszczącymi liśćmi, żółtymi kwiatami, a potem ciemnoniebieskimi owocami mahonia pospolita stanowi ogrodową atrakcję przez cały rok. Przez ciemnozielone liście z niewielkimi kolcami bywa czasem mylona z ostrokrzewem, z którym nie jest wcale spokrewniona.

Plumeria czerwona jest krzewem o dużych i intensywnie pachnących kwiatach, jest kwiatem narodowym Nikaragui. Kwiaty plumerii służą na Hawajach do wyrobu słynnych wieńców i girland lei — stąd potoczna nazwa. Wbrew gatunkowej nazwie forma botaniczna rośliny ma kwiaty różowe, natomiast czerwone, żółte i wielobarwne bywają często u odmian hodowlanych.

Niezwykłą urodę piwonii chińskiej połączoną z długowiecznością ceniono na Dalekim Wschodzie już przed tysiącami lat. W pierwszych wiekach naszej ery Chińczycy rozróżniali wiele odmian hodowlanych tej kwiatowej byliny. Dzisiaj różnorodność kolorów i form piwonii chińskiej spełni życzenie każdego ogrodnika.

Lilak Meyera robi wrażenie zmniejszonej wersji lilaka pospolitego, nie ustępuje mu jednak ani intensywnością przyjemnego zapachu, ani bogactwem kwiatów. Uprawiana u nas odmiana 'Palibin', będąca pomniejszonym wydaniem gatunku botanicznego, nadaje się nie tylko na ogrodowe rabaty, ale również na balkon albo taras.

Wrotycz maruna, uprawiany często jako roślina ozdobna, w starożytności był używany do przyspieszania i wywoływania porodu. To dlatego Linneusz nazwał ten gatunek Matricaria parthenium (mater = matka). Z czasem dołączono roślinę najpierw do rodzaju rumianek, a potem do rodzaju złocień, aby ostatecznie uznać odrębność rodzajową wrotyczu.

Trudno wyobrazić sobie majowy ogród bez śnieżnobiałych kwiatów konwalii. Subtelne, pełne wdzięku dzwoneczki roztaczają słodki aromat wabiący owady i oczarowujący ludzi. Niewielkich rozmiarów bylina doskonale nadaje się do uzupełniania ogrodowych kompozycji. Jako gatunek rodzimy, konwalia majowa jest dobrze przystosowana do naszych warunków i nie wymaga specjalnej opieki.

Oczar wirginijski zachowuje się w naszych ogrodach bardzo nietypowo: późną jesienią, kiedy inne krzewy i drzewa ozdobne szykują się do zimowego spoczynku, on dopiero rozwija swoje osobliwe kwiaty. Bardzo wąskie, niczym kawałki żółtej wstążki płatki kwiatów, utrzymują się na gałązkach nawet do stycznia. Oczar był od wieków używany w indiańskiej medycynie ludowej do leczenia różnych obrzęków i stanów zapalnych.

Dendrobium szlachetne jest gatunkiem rośliny z rodziny storczykowatych, z bardzo licznego i zróżnicowanego rodzaju botanicznego. Należy do popularnych roślin doniczkowych i jest najczęściej uprawianym przedstawicielem rodzaju Dendrobium. Wspaniałe, przyjemnie pachnące kwiaty, stanowią oryginalną ozdobę mieszkania.

Nazwa gatunkowa tej świdośliwy upamiętnia francuskiego botanika Jean-Baptiste de Lamarck'a. Nie wiadomo dokładnie, kiedy przybyła do Europy ze wschodnich obszarów Ameryki Północnej, ale pewne jest, że w XVIII wieku zdobiła już wiele ogrodów botanicznych i parków. W Holandii i w Niemczech odkryto w XIX wieku świdośliwę Lamarcka na nowo jako krzew owocowy.