Rośliny na szpalery

Wończa różnolistna jest zimozielonym krzewem o wonnych kwiatach, a jej ojczyzną są centralne i południowe wyspy Japonii oraz Tajwan. Przypomina ostrokrzew kolczasty i była nawet początkowo opisana jako Ilex heterophylla, zanim trafiła do rodzaju Osmanthus. Oba krzewy bez kwiatów można łatwo rozróżnić po układzie liści: naprzeciwległym u osmantusa i naprzemianległym u ostrokrzewu.

Rozplenica japońska 'Red Head' jest jedną z najpiękniejszych odmian tego gatunku. Wspaniała trawa ozdobna zachwyca swoimi czerwonawymi wiechami kwiatów w formie szczotki do butelek oraz świeżą zielenią malowniczo rozłożonych na boki liści. Odmianę pochodzącej z Azji Wschodniej i Australii trawy wyhodowano w Illinois w Stanach Zjednoczonych.

Rozplenica japońska 'Black Beauty' jest oryginalną, bardzo efektowną trawą ozdobną o niezwykle ciemnym, prawie czarnym kolorze kwiatostanów i fontannowym pokroju. Duże, cylindryczne wiechy kwiatów, przypominające szczotkę do butelek, są początkowo ciemnopurpurowe, aby z czasem przebarwić się na charakterystyczny dla tej odmiany niemal czarny kolor.

Odmiana 'Duke' jest jedną z najlepszych odmian borówki wysokiej, nazywanej ze względu na pochodzenie borówką amerykańską. Jej zaletą są nie tylko smaczne i duże owoce, ale również dekoracyjny wygląd. Ciemnozielone liście zmieniają jesienią kolor na odcienie czerwieni, purpury i pomarańczu; w maju rozwijają się kremowe beczułki kwiatów, a w lipcu dojrzewają luźne grona ciemnoniebieskich, ale pokrytych jasnym nalotem owoców.

Kalin koreańska jest niskim, wolno rosnącym krzewem o kulistym pokroju. Bladoróżowe albo białe kwiaty zebrane są w kuliste, okazałe kwiatostany i wydzielają mocny, przyjemny zapach podobny do narcyzów albo goździków i wanilii. Epitet gatunkowy upamiętnia brytyjskiego botanika Williama Richarda Carles'a.

Rosnąca dziko również w Polsce jabłoń leśna samoczynnie utworzyła przed wiekami krzyżówkę z jabłonią niską (Malus pumila), dając początek jabłoni domowej uprawianej obecnie na świecie w tysiącach kultywarów. Wprawdzie małe owoce jabłoni dzikiej są kwaśne i twarde, i nie specjalnie nadają się do spożycia, jednak drzewo jest bardzo dekoracyjne i warto posadzić je w ogrodzie.

Suchodrzew mirtolistny jest niskim, szeroko rozłożystym, zimozielonym krzewem z zachodnich regionów Chin. Skórzaste, gęste, ciemnozielone liście przypominają mirt i są główną ozdobą krzewu, liczne, kremowobiałe kwiaty nie są zbyt efektowne. Wadą tego gatunku jest wrażliwość na większe mrozy i konieczność zimowej ochrony.

Języczka Przewalskiego jest okazałą i efektowną byliną pochodzącą z północnych Chin. Epitet gatunkowy upamiętnia Mikołaja Przewalskiego, rosyjskiego geografa i badacza polskiego pochodzenia. Nad dużymi, mocno powcinanymi liśćmi wznoszą się wysmukłe i delikatne kwiatostany, przypominające złote świece.

Kolkwicja chińska, krzew kwiatowy rosnący dziko w środkowych Chinach, swoją nazwą rodzajową upamiętnia niemieckiego botanika Richarda Kolkwitz'a. Ozdobę krzewu stanowią obficie rozwijające się białoróżowe kwiaty, a później szczeciniasto owłosione niełupki. Owoce kolkwicji przypominają małe jeże, co dosłownie oznacza właśnie chińska nazwa wèi shí.

Malina 'Polka' jest wyhodowaną w Polsce odmianą maliny właściwej o smacznych owocach pojawiających się zarówno na pędach dwuletnich, jak i tegorocznych. Owoce są duże, stożkowate, czerwone, z połyskiem, słodkie. Nadają się do spożycia na bieżąco oraz na przetwory.

Róża rabatowa 'Leonado da Vinci' jest francuską odmianą z 1993 roku. Łączy wdzięk i urodę starych róż z obfitym i długim kwitnieniem oraz bujnym wzrostem i dobrą odpornością na choroby - cechami róż współczesnych. Duże, ciemnoróżowe kwiaty są zebrane w niewielkie grona i długo zachowują atrakcyjny wygląd.

Wiciokrzew pospolity jest krzewem rodzimego pochodzenia, spotykanym w lasach i zaroślach. Chociaż wielkością kwiatów ustępuje innym gatunkom wiciokrzewu, to jednak stanowi w ogrodzie nie tylko dekorację, ale również źródło pożywienia dla owadów i ptaków. Kuliste, ciemnoczerwone jagody, są chętnie zjadane przez ptaki, ale trujące dla ludzi.

Szczodrzeniec wczesny jest hybrydą Cytisus multiflorus i Cytisus oromediterraneus, krzewem ozdobnym uprawianym w ogrodach w rozmaitych odmianach hodowlanych. Odznacza się gęstym pokrojem i wczesnym, obfitym kwitnieniem na pędach zeszłorocznych.

Judaszowiec kanadyjski 'Ruby Falls' jest formą płaczącą o bordowych, młodych liściach, co tłumaczy nazwę odmianową. Powstał jako mieszaniec odmian ‘Lavender Twist’ i ‘Forest Pansy’. Ozdobę stanowią duże, sercowate liście w czerwonorubinowym kolorze oraz intensywnie różowe kwiaty wyrastające wprost na pniu i na starych pędach.

Jałowiec wirginijski to drzewo pochodzące z Ameryki Północnej. Na naturalnych stanowiskach dorasta do 40 metrów wysokości, jednak w naszych warunkach dorasta do kilku lub kilkunastu metrów wysokości. Nie jest wymagającą rośliną — dobrze poradzi sobie w przepuszczalnym, a nawet piaszczystym podłożu. Preferuje słoneczne stanowiska, ale poradzi sobie też w bardziej zacienionych miejscach. Nadaje się zarówno do ogrodów japońskich, jak i do ogrodów leśnych jako ciekawe urozmaicenie.

Śliwa 'President' jest starą angielską odmianą o dużych i smacznych owocach. Są one brunatnobordowe z fioletowoniebieskim nalotem i żółtawozielonym miąższem, który dobrze oddziela się od pestki. Odmiana 'President' jest odporna na mróz i choroby.

Cis pospolity 'David' jest holenderską odmianą wyhodowaną pod koniec XX wieku o wąskim, kolumnowym pokroju i złocistozielonej barwie igieł. Zgodnie z nazwą jest to męska forma cisa (cis jest gatunkiem dwupiennym), która tworzy wyłącznie kwiaty męskie i nie zawiązuje nasion. Doskonale nadaje się do małych ogrodów.

Biota wschodnia, zaliczana dawniej do żywotników, różni się od przedstawicieli rodzaju Thuja charakterystycznym, wachlarzowatym ułożeniem w jednej płaszczyźnie gęsto rozgałęzionych gałązek. Latem są jasnozielone, natomiast zimą mocno brunatnieją. Duże, jajowate szyszki mają 4-8 łusek z odgiętymi, hakowatymi wyrostkami.

Żywotnikowiec japoński jest wolno rosnącym drzewem, które w naszych warunkach osiąga niewielkie rozmiary i nadaje się doskonale do małego ogrodu albo do tworzenia kompozycji w pojemnikach. Nie jest całkowicie odporny na mróz. Ozdobę stanowią szerokie, spłaszczone pędy, pokryte łuskowatymi igłami, ciemnozielone i połyskujące.

Berberys Thunberga 'Erecta' jest odmianą o ciekawym pokroju, a jego ozdobę stanowią soczyście zielone liście, pięknie przebarwiające się jesienią oraz koralowe owoce, długo pozostające na gałązkach. Wąski początkowo krzew z wyprostowanymi pędami, z czasem rozrasta się na boki, tworząc formę odwróconego stożka. Doskonale nadaje się do tworzenia nieformowanych żywopłotów albo ogrodowych kompozycji.

Róża francuska należy do gatunków uprawianych od wieków i wiele mieszańcowych róż ogrodowych od niej właśnie pochodzi. Wyrasta na niewysoki krzew, który rozwija duże, pojedyncze, pachnące kwiaty w odcieniach od ciemnoróżowego do jasnoróżowego. Na południu Polski występuje w środowisku naturalnym.

Wiśnia kosmata, nazwana tak ze względu na delikatne włoski na młodych pędach, jest krzewem o małych wymaganiach i dużej odporności. Ozdobę wiśni kosmatej stanowią efektowne i bardzo liczne, biało-różowe, pachnące kwiaty. Czerwone, smaczne i słodsze od wiśni owoce nadają się do bezpośredniego spożycia oraz na przetwory.