Rośliny na szpalery

Brzoskwinia zwyczajna pochodzi prawdopodobnie z centralnych i północnych Chin, ale już od średniowiecza była powszechnie uprawiana na całym Wschodzie i w regionie Morza Śródziemnego. W uprawie znajdują się liczne kultywary brzoskwini, zarówno owocowe, jak i ozdobne.

Surmia żółtokwiatowa jest pochodzącym z Chin niewysokim drzewem, które do każdego ogrodu wnosi element egzotyki. Ozdobę surmii stanowią zarówno duże, sercowate liście, jak i oryginalne, pachnące kwiaty zebrane w kwiatostany przypominajcie nieco kwiatostany kasztanowca. Jesienią i zimą pozostają na drzewie owoce w formie długich, prostych strąków.

Pęcherznica kalinolistna 'Luteus' jest nieznanego pochodzenia odmianą o efektownie zabarwionych liściach. Na słonecznym stanowisku są intensywnie żółte, w cieniu zielonkawożółte, a jesienią przebarwiają się na kolor czerwonożółty. Ozdobę stanowią również białe, półkuliste kwiatostany, a potem czerwone owoce.

Grusza 'Faworytka', znana też jako grusza 'Klapsa', jest starą odmianą z drugiej połowy XIX wieku, wyhodowaną w USA przez Thaddeusa Clapp'a o oryginalnej nazwie ‘Clapp’s Favourite’. Odmiana zyskała szybko uznanie i popularność w Europie, również w Polsce, i nic dziwnego, że nazwa została w różnych krajach nieco zmodyfikowana: na przykład ‘Clapps Liebling’ w Niemczech, 'Clappova' w Czechach, czy 'Улюблениця Клаппа' w Ukrainie.

Wszyscy znają zachwycające swoją urodą wiosenne magnolie, natomiast rozwijające się latem kwiaty magnolii Siebolda wciąż stanowią ogrodową ciekawostkę. Są białe, pachnące, z wyraźnym czerwonym środkiem i pojawiają się na drzewach dopiero w lecie.

Mahonia japońska jest wolno rosnącym, zimozielonym krzewem, który w Japonii jest uprawiany od dawna, a u nas również pełni rolę dekoracyjną. Oprócz liści, atrakcyjną ozdobę mahonii japońskiej stanowią siarkowożółte, pachnące kwiaty, rozwijające się bardzo wczesną wiosną, a potem ciemnofioletowe owoce.

Topola kanadyjska jest umowną nazwą zbiorczą odmian powstałych ze skrzyżowania europejskiej topoli czarnej (Populus nigra) z topolami amerykańskimi, m.in. z topolą deltoidalną (Populus deltoides). Pierwsze tego typu mieszańce powstały na początku XVIII wieku we Francji. Rozmaite formy topoli kanadyjskiej pełnią w ogrodach rolę drzew dekoracyjnych.

Głóg szkarłatny jest północnoamerykańskim gatunkiem, uprawianym u nas jako roślina dekoracyjna. Ozdobę stanowią kwiaty, szkarłatne owoce oraz przebarwiające się jesienią liście. Owoce głogu szkarłatnego są duże, jadalne i smaczne.

Hortensja bukietowa 'Confetti' jest wyjątkową odmianą o zwartym pokroju i malowniczych kwiatostanach o przyjemnym zapachu i oryginalnym zabarwieniu. Duże, stożkowate kwiatostany są najpierw lekko kremowe, a z czasem stają się czysto białe z delikatnym różowym odcieniem.

Żywotnik zachodni 'Aureospicata' jest popularną odmianą niemieckiego pochodzenia z początku XX wieku. Wielu dendrologów uznaje go za mieszańca żywotnika zachodniego z żywotnikiem olbrzymim. Młode przyrosty mają zabarwienie złociste, co tłumaczy nazwę odmianową. Zaletą tui ‘Aureospicata’ jest odporność na mróz, może rosnąć w całym kraju.

Tawuła brzozolistna jest karłowym krzewem dalekowschodniego pochodzenia, o zwartym pokroju. Dorosłe krzewy są rozłożyste, mają większą szerokość niż wysokość. Główną ozdobę stanowią białe kwiaty zebrane w płaskie kwiatostany.

Krzewuszka 'Bristol Ruby' jest jedną z najpiękniejszych odmian krzewuszki cudownej, a wyhodowana została w połowie XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Odznacza się intensywnie purpurową barwą kwiatów i obfitym kwitnieniem.

Perukowiec podolski 'Royal Purple' jest efektowną odmianą często spotykaną w ogrodach. Odznacza się oryginalnym zabarwieniem liści, które ciemnopurpurowe latem, zmieniają jesienią kolor na jaskrawoczerwony. Dodatkową ozdobę stanowią charakterystyczne, bardzo dekoracyjne, puszyste wiechy kwiatów i owoców.

Pod względem botanicznym topola włoska nie jest gatunkiem, ale wyhodowanym we Włoszech na przełomie XVII i XVIII wieku kultywarem topoli czarnej. Topola czarna 'Italica' jest jedną z nielicznych odmian dekoracyjnych topoli. Jest klonem męskim (rozwija tylko męskie kwiaty) o bardzo szybkim wzroście i bardzo wąskiej, wrzecionowatej jak u cyprysów koronie.

Jabłoń 'Piros' jest letnią odmianą niemieckiego pochodzenia, wytrzymałą na mróz i odporną na choroby. Owoce są niewielkie z pomarańczowoczerwonym, smużkowatym rumieńcem, z bardzo soczystym miąższem. Doskonale nadaje się do przydomowego ogrodu.

Złotokap alpejski pochodzi z górzystych obszarów Europy Południowej i jest bardzo podobny do złotokapu zwyczajnego (Laburnum anagyroides). Jego żółte, motylkowe kwiaty są zebrane w dłuższe grona niż złotokapu zwyczajnego i są pachnące, poza tym rozwijają się dwa tygodnie później. Inną wyróżniającą cechą są krótsze strąki i brak owłosienia na roślinie.

Grusza pospolita, nazywana gruszą domową, jest zespołem licznych odmian wyhodowanych z mieszańców powstających w ciągu tysięcy lat z kilku gatunków. Jednym z gatunków macierzystych gruszy pospolitej jest nasza grusza polna. Kultywary gruszy są powszechnie uprawiane jako rośliny sadownicze.

Grusza wierzbolistna jest wolno rosnącym, niewielkim drzewem z Bliskiego Wschodu o liściach lancetowatych, podobnych do liści wierzby białej. W ogrodzie pełni rolę rośliny ozdobnej. Owoce są małe, twarde i nie nadają się do jedzenia - jedynie potwierdzają prawdziwość powiedzenia o "gruszkach na wierzbie".

Pochodząca z Dalekiego Wschodu grusza piaskowa, nazywana też azjatycką, jest mało znanym w Polsce drzewem owocowym. Oprócz smacznych, kulistych owoców przypominających jabłka, z miąższem nieco ziarnistym (stąd nazwa "piaskowa"), ten gatunek gruszy odznacza się również dużą dekoracyjnością w ogrodzie.

Nawłoć późna, nazywana olbrzymią, jest wbrew nazwie mniejsza od nawłoci kanadyjskiej i ma późniejszy okres kwitnienia. Obie przybyły do Europy z Ameryki Północnej i mają zwyczaj zajmowania coraz większych obszarów, wypierając przy tym gatunki rodzime. Nawłoć późna ma zastosowanie jako roślina ozdobna, lecznicza i miododajna.

Żywotnik zachodni 'Rheingold' jest starą, niemiecką odmianą, która po stu latach nadal zachowuje popularność. Odznacza się jajowatym lub stożkowym pokrojem, powolnym wzrostem i złocistą barwą gałązek.

Berberys Darwina jest zimozielonym krzewem pochodzącym z Chile i Argentyny, został tam odkryty w 1835 roku przez Charlesa Darwina. Ozdobę krzewu stanowią ciemnozielone, skórzaste liście, żółte lub pomarańczowe kwiaty obsypujące cały krzew oraz ciemnoniebieskie jagody.