Ogród naturalny

Wyćwiklin biały, nazywany szpinakiem malabarskim, jest jednorocznym pnączem uprawianym tropikach jako warzywo liściowe i roślina ozdobna. Liście wyćwiklinu są jadalne, mają kwaskowy, soczysty smak. Roślina ma wysokie wymagania cieplne i w naszych warunkach stanowi w ogrodzie egzotyczną ciekawostkę.

Kosmos krwistoczerwony, nazywany też czekoladowym, jest meksykańską byliną z bulwiastymi korzeniami. Botaniczny epitet gatunkowy nawiązuje do koloru kwiatów, a potoczna nazwa do ich zapachu. Kosmos czekoladowy jest uważany od 1902 roku za gatunek wymarły w naturalnym środowisku i obecnie istnieje tylko w uprawie.

Macierzanka wczesna jest płożącym się niskim półkrzewem lub krzewinką, tworzącym gęste dywany. W naturze rośnie na skałach wapiennych, podczas gdy jej kuzynka, macierzanka piaskowa, preferuje gleby piaszczyste i zwykle kwaśne. W uprawie spotyka się odmiany macierzanki wczesnej różniące się kolorem liści i kwiatów.

Szczodrzeniec wczesny jest hybrydą Cytisus multiflorus i Cytisus oromediterraneus, krzewem ozdobnym uprawianym w ogrodach w rozmaitych odmianach hodowlanych. Odznacza się gęstym pokrojem i wczesnym, obfitym kwitnieniem na pędach zeszłorocznych.

Rozchodnik ostry jest idealną byliną rodzimego pochodzenia do obsadzenia mocno nasłonecznionych miejsc na ubogiej glebie w ogrodzie. Odporny na suszę sukulent może zastąpić na małych powierzchniach bardziej wymagającą trawę jako roślina okrywowa. Wczesnym latem rozwija na dodatek mnóstwo jaskrawożółtych kwiatów.

Aster karłowaty przestał być zaliczany do dawnego rodzaju botanicznego astrów i reprezentuje obecnie rodzaj Symphyotrichum. Ze względu na dawne przyzwyczajenia i brak nowej polskiej nazwy, roślina nadal może być nazywana astrem jednak ze świadomością prawidłowej nazwy. Jest popularną rośliną ozdobną.

Zawilec wielkokwiatowy, podobnie jak jego bliscy krewni zawilec gajowy oraz zawilec żółty, jest gatunkiem rodzimym, ale występuje w naturze rzadko i jest pod ochroną. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby ta bylina przemieniła słoneczną ogrodową rabatę w morze kwiatów. Tworzy efektowne kompozycje z innymi bylinami jak pierwiosnki, orliki albo niezapominajki.

Promienna biel wysokich kwiatostanów pustynnika himalajskiego stanowi efektowną ozdobę słonecznej rabaty w każdym ogrodzie. Z rozety długich, wąskich liści wyrasta sztywny pęd kwiatowy do 250 cm wysokości. Kwiaty rozwijają się stopniowo od dołu do góry.

Turzyca Buchanana jest kępkową turzycą z Nowej Zelandii nazwaną tak na cześć nowozelandzkiego botanika Johna Buchanana. Efektowną ozdobę rośliny stanowią utrzymujące się przez cały rok liście, w różnych odcieniach rudości i czerwieni, wyglądające jak zaschnięte. Nadaje się również do uprawy w pojemnikach na balkonie lub tarasie.

Chaber łąkowy, bliski krewny bławatka, rośnie często na łąkach, pastwiskach i skrajach lasu. Ozdobę stanowią fioletowopurpurowe kwiaty zebrane w duże koszyczki, chętnie odwiedzane przez owady. Do ogrodu wnosi subtelny urok dzikiej przyrody.

Tojeść pospolita jest byliną często spotykaną na wilgotnych łąkach, brzegach wód i w zaroślach. Ozdobę stanowią wiechy złocistożółtych kwiatów. Jak każda roślina rodzimego pochodzenia, tojeść pospolita jest doskonale przystosowana do naszych warunków, mało wymagająca i chętnie odwiedzana przez owady. Do ogrodu wnosi element dzikiej przyrody.

Słonecznica zwarta jest niską, sukulentyczną byliną z południowej Afryki, gdzie rośnie na skałach i rumowiskach. Odporna na mróz i suszę doskonale nadaje się do naszych ogrodów skalnych. Szczególnie dekoracyjnie wygląda w okresie kwitnienia, kiedy rozwija duże, żółte kwiaty.

Pragnia syberyjska jest płożącą byliną, która wyglądem przypomina poziomkę i pięciornika - ma trójlistkowe liście i charakterystyczne dla rodziny różowatych kwiaty w żółtym kolorze. Łudząco podobne do poziomek owoce nie są wprawdzie trujące, ale też nie nadają się do spożycia. Nazwa botaniczna upamiętnia austriackiego botanika Franza von Waldstein.

Jesion pensylwański jest szybko rosnącym drzewem północnoamerykańskiego pochodzenia. W przeciwieństwie do drzew europejskich, pod koniec sezonu szybko przebarwia liście i je zrzuca. Jest odporny na suszę i mróz. Bywa mylony z jesionem amerykańskim.

Magnolia parasolowata zawdzięcza polską nazwę wyjątkowo dużym liściom, osadzonym parasolowato na końcach pędów. Ozdobę drzewa stanowią okazałe, kredowobiałe kwiaty oraz bardzo dekoracyjne, czerwone owoce. Kwiaty rozwijają się dopiero po rozwoju liści, przez co nie są narażone na przemarzanie.

Szałwia omszona 'Caradonna' jest piękną odmianą o długim okresie kwitnienia i intensywnym fiolecie kwiatów. Nadaje się do samodzielnego wypełniania rabat albo tworzenia efektownych kompozycji z różami. Dodatkową zaletą tej szałwii jest magiczne przyciąganie pszczół i innych owadów.

Ostnica mocna jest endemicznym gatunkiem występującym w zachodnim i centralnym obszarze śródziemnomorskim. Zasiedla tam powierzchnie stepowe i jasne lasy. Tworzy luźne kępy albo rozrasta się w formie murawy. Bardzo wąski liście są zwykle w okresie suszy zwinięte. Ozdobę stanowią długie kłosy kwiatostanów.

Borówka bagienna jest krzewinką rodzimego pochodzenia, bliską krewną borówki czarnej, brusznicy albo żurawiny. Rośnie na torfowiskach, na glebach kwaśnych i ubogich. Za przypisywane owocom łochyni zatrucia może odpowiadać bagno zwyczajne (Ledum palustre) rosnące na tych samych stanowiskach i wywołujące zatrucia na drodze wziewnej. Badania nie wykazały zawartości substancji trujących w owocach borówki bagiennej.

Sosna żółta jest trójigielną sosną, pochodzącą z gór zachodnich obszarów Ameryki Północnej. Botaniczny epitet gatunkowy pochodzi od łacińskiego słowa ponderosus = "ciężki" i nawiązuje do wysokiego ciężaru właściwego drewna tej sosny. Polską nazwę wyjaśnia natomiast żółtawy kolor młodych pędów oraz wnętrza kory.

Jodła balsamiczna występuje naturalnie w Kanadzie i na północnym wschodzie USA, tworząc duże obszary tajgi kanadyjskiej. Do Europy dotarła pod koniec XVII wieku. Nazwę gatunkową zawdzięcza jasnej, delikatnej żywicy wydzielanej przez drzewo.

Czosnek 'Globemaster' jest odmianą formy hybrydowej wyhodowanej ponad 50 lat temu z Allium christophii i Allium macleanii - oba gatunki rodzicielskie pochodzą pierwotnie ze górskich stepów Azji Środkowej. Odmiana 'Globemaster' jest wybitnie dekoracyjna w okresie kwitnienia, kiedy rozwija duże, kulisty kwiatostany.

Pochodząca z mokrych łąk i mokradeł leśnych Ameryki Północnej turzyca palmowa wyróżnia się oryginalnym pokrojem, odmiennym od wyglądu roślin tego rodzaju botanicznego. Trawiastozielone liście są ustawione na wysokich pędach prawie prostopadle, co przypomina pokrój palmy. Dobrze rośnie na glebie wilgotnej w miejscu częściowo ocienionym.