Rośliny do ogrodu przydomowego

Dziwaczek jest bulwiastą byliną z Ameryki Środkowej, która u nas bywa uprawiana jako kwiat jednoroczny z rozsady lub z nasion wysiewanych wprost do gruntu. Swoją nazwę zawdzięcza zdolności rozwijania różnokolorowych kwiatów na jednej roślinie. Chociaż pojedynczy kwiat kwitnie tylko przez jedną noc, to cała roślina jest pokryta kwiatami długo i obficie. Epitet gatunkowy jest mało dokładnym toponimem, miejscową nazwą najpewniej z Meksyku.

Pochodzący z zachodnich Chin pigwowiec okazały jest bliskim krewnym pigwowca japońskiego, wyrasta jednak na większy krzew i może być wykorzystany do tworzenia wysokich żywopłotów. W okresie kwitnienia wygląda bardzo dekoracyjnie, rozwijając czerwone, efektowne kwiaty. Owoce w formie jabłuszek są bardzo twarde, zielonkawożółte z rumieńcem.

Tojeść pospolita jest byliną często spotykaną na wilgotnych łąkach, brzegach wód i w zaroślach. Ozdobę stanowią wiechy złocistożółtych kwiatów. Jak każda roślina rodzimego pochodzenia, tojeść pospolita jest doskonale przystosowana do naszych warunków, mało wymagająca i chętnie odwiedzana przez owady. Do ogrodu wnosi element dzikiej przyrody.

Sanwitalia rozesłana jest jednym z siedmiu gatunków swojego rodzaju, występujących głównie w Meksyku i na południowym zachodzie USA. Nazwa rodzajowa upamiętnia włoskiego przyrodnika Stefano Sanvitale. Roślina wygląda niezwykle efektownie podczas kwitnienia, kiedy cała jest obsypana złotymi koszyczkami kwiatowymi.

Wyhodowana w 1930 roku w USA odmiana 'Redhaven' należy do najpopularniejszych brzoskwiń na rynku. Kiedy w kwietniu rozwijają się różowe, wabiące pszczoły i inne owady kwiaty, można już cieszyć się na duże i smaczne owoce o żółtopomarańczowym miąższu. Są one kuliste, bardzo regularne i okryte złocistą skórką z czerwonym rumieńcem.

Psianka słodkogórz jest półkrzewem rodzimego pochodzenia, którego pędy pną się po podporach albo pokładają na ziemi. Przez całe lato rozwija niebieskofioletowe, charakterystyczne dla rodziny psiankowatych kwiaty, a potem tworzy ozdobne, szkarłatnoczerwone jagody. Psianka słodkogórz bywa czasem mylona z bardziej trującą wilczą jagodą.

Surmia wielkokwiatowa jest północnoamerykańskim gatunkiem egzotycznie wyglądającego drzewa. Jej sercowate liście o długości do 30 cm są większe niż u surmii bignoniowej, a silnie pachnące, białe kwiaty rozwijają się około dwóch tygodni wcześniej przed innymi uprawianymi u nas surmiami. Długie strąki pozostają na drzewie przez całą zimę.

Pachnotka zwyczajna jest aromatyczną rośliną jednoroczną uprawianą na Dalekim Wschodzie jako roślina oleista, przyprawowa i lecznicza. Ze względu na dekoracyjne liście nadaje się doskonale na rabaty, obwódki i ogrodowe kompozycje. Kwitnie późno, kwiaty o wyglądzie typowym dla rodziny jasnotowatych są raczej mało efektowne.

Słonecznica zwarta jest niską, sukulentyczną byliną z południowej Afryki, gdzie rośnie na skałach i rumowiskach. Odporna na mróz i suszę doskonale nadaje się do naszych ogrodów skalnych. Szczególnie dekoracyjnie wygląda w okresie kwitnienia, kiedy rozwija duże, żółte kwiaty.

Mydlnica bazyliowata ma swoją ojczyznę w europejskich górach między Hiszpanią i wschodnim obszarem śródziemnomorskim. Jako roślina dekoracyjna w ogrodzie została wymieniona przez szwajcarskiego botanika Conrada Gessnera już w 1561 roku. Obecnie istnieje wiele odmian tej mydlnicy stosowanych do obsadzania ogrodów skalnych i murków.

Śnieguliczka biała jest północnoamerykańskim krzewem, sprowadzonym do Europy pod koniec XVIII wieku jak roślina ozdobna. Popularność śnieguliczki wynika z atrakcyjnego wyglądu krzewu, białych owoców utrzymujących się długo na pędach oraz małych wymagań i odporności na mróz.

Pragnia syberyjska jest płożącą byliną, która wyglądem przypomina poziomkę i pięciornika - ma trójlistkowe liście i charakterystyczne dla rodziny różowatych kwiaty w żółtym kolorze. Łudząco podobne do poziomek owoce nie są wprawdzie trujące, ale też nie nadają się do spożycia. Nazwa botaniczna upamiętnia austriackiego botanika Franza von Waldstein.

Pospolity w przeszłości w uprawach zbóż kąkol polny budził postrach jako roślina powodująca liczne zatrucia. Wraz ze stosowaniem herbicydów oraz bardziej wydajnych metod oczyszczania ziarna, kąkol polny w środowisku naturalnym prawie zupełnie wyginął. Zła sława wśród dawnych rolników w niczym nie umniejsza urody tej rośliny i subtelnego piękna jej dużych, fioletoworóżowych kwiatów na ogrodowych rabatach.

Ostrogowiec czerwony jest śródziemnomorską byliną, rosnącą w naturze na terenach skalistych. Nazwę zawdzięcza charakterystycznej budowie kwiatu z rurkowatą ostrogą u nasady. Różowoczerwone kwiaty są zebrane w wiechy i rozwijają się przez całe lato.

Jesion pensylwański jest szybko rosnącym drzewem północnoamerykańskiego pochodzenia. W przeciwieństwie do drzew europejskich, pod koniec sezonu szybko przebarwia liście i je zrzuca. Jest odporny na suszę i mróz. Bywa mylony z jesionem amerykańskim.

Kraspedia kulista jest uprawiana w naszych warunkach jako jednoroczna roślina kwiatowa. Jej ozdobę stanowią kuliste, jasnożółte koszyczki kwiatowe umieszczone na końcu długiej łodygi kwiatostanowej. przypominające pałeczki do bębna. Kwiaty kraspedii kulistej wabią do ogrodu pszczoły i inne owady.

Angelonia wąskolistna jest tropikalną byliną, którą w naszych warunkach uprawia się zwykle z rozsady jako roślinę jednoroczną, jednak zimowanie w odpowiednich warunkach jest możliwe. Ozdobę stanowią rozwijające się latem grona kwiatów białych, różowych albo fioletowych. Mało znana u nas angelonia nie doczekała się jeszcze polskiej nazwy.

Bożykwiat Meada rośnie w naturze na preriowych obszarach wschodniej części Ameryki Północnej. Tajemnicza nazwa rośliny ma związek z dawną nazwą rodzajową Dodecatheon, złożonej z greckich słów dodéka = "dwanaście" i théos = "bóg". Podobno Pliniusz Starszy nazwał tak kwiat na część 12 najważniejszych greckich bogiń i bogów. Wprawdzie Pliniuszowi chodziło zapewne o inny gatunek, jako że tego amerykańskiego nie mógł widzieć, jednak Linneusz użył takiej właśnie nazwy.

Nerina ogrodowa (Nerine bowdenii) jest południowoafrykańską byliną cebulową, gatunkiem o największej wytrzymałości na niskie temperatury, chociaż i tak nie może u nas zimować w gruncie. Nazwa rodzajowa roślin pochodzi od nereid, nimf morskich niezwykłej urody, córek boga Nereusa i okeanidy Doris. Filigranowe kwiaty neriny rozwijają się od września do listopada, kiedy większość roślin ogrodowych kończy już kwitnienie.

Tarczownica tarczowata jest mokradłową byliną północnoamerykańską. Botaniczna nazwa rodzajowa upamiętnia niemieckiego botanika Karla Darmer'a, a polska nawiązuje do kształtu liści. Ozdobę rośliny stanowią duże, tarczowate liście odziomkowe, przebarwiające się jesienią na żółto i czerwono oraz rozwijające się wiosną jasnoróżowe baldachogrona kwiatów.

Żurawka krwista jest jednym z wielu gatunków tego rodzaju botanicznego, uprawianych w ogrodach zarówno skalnych, jak i w zacienionych miejscach pod drzewami. Jest popularną byliną, która w odróżnieniu od innych żurawek ma bardziej dekoracyjne kwiaty niż liście. Przez długi czas rozwija drobne, szkarłatne kwiaty zebrane w wiechowate kwiatostany.

Hortensja 'Runaway Bride' jest odmianą mieszańcową wyhodowaną w Japonii kilka lat temu z udziałem hortensji ogrodowej. Odznacza się nietypowym sposobem wytwarzania kwiatostanów, które wyrastają zarówno z pąków szczytowych, jak również z pąków bocznych na całej długości pędów jednorocznych oraz wyrosłych w poprzednim sezonie. Śnieżnobiałe kwiaty "uciekającej panny młodej" z czasem lekko różowieją.