Rośliny do ogrodu przydomowego

Pochodzący z górskich regionów Maroka i Algierii cedr atlaski jest pięknym drzewem o malowniczym pokroju, stożkowatej koronie i dużych, cylindrycznych szyszkach. Chociaż jest najbardziej mrozoodporny spośród cedrów, w Polsce może rosnąć tylko w najcieplejszych rejonach na zachodzie kraju.

Pochodzący z Dalekiego Wschodu chmiel japoński jest jednorocznym pnączem uprawianym u nas jako roślina dekoracyjna. Główną ozdobę pnącza stanowią liście; żółtozielone kwiatostany nie są zbyt efektowne. Jesienią na egzemplarzach żeńskich (chmiel jest rośliną dwupienną) pojawiają się szyszkowate owocostany.

Dębik ośmiopłatkowy jest krzewinką występującą w górach oraz w strefie chłodnej półkuli północnej, u nas spotykany w Tatrach. Epitet gatunkowy wskazuje na kwiaty złożone z ośmiu płatków, co jest wyjątkiem w rodzinie różowatych, rozwijających zwykle kwiaty pięciopłatkowe. Ozdobę stanowią również ciemnozielone liście oraz puszyste owocostany, podobne do sasanek.

Żywotnik zachodni 'Mirjam' jest nową, karłową odmianą, znalezioną jako mutacja popularnej odmiany 'Danica'. Odznacza się bardzo wolnym przyrostem i kulistym pokrojem, igły zmieniają kolor w zależności od pory roku: latem są złocistozielone, aby zimą przebarwić się na kontrastujący z bielą śniegu kolor pomarańczowomiedziany.

Aster gawędka jest byliną rodzimą, występującą w niektórych regionach Polski. Kwiaty zebrane w baldachogrona rozwijają się późnym latem. Koszyczki kwiatów są zbudowane z fioletowych kwiatów brzeżnych i złotożółtych kwiatów środkowych. W ogrodach spotyka się często kultywary o rozmaitych kolorach.

Groch należy do najstarszych roślin uprawnych i znajdowany jest w osiedlach sprzed ponad 10000 lat. Aż do XVII wieku wykorzystywano tylko wysuszone nasiona, zanim pojawiły się pierwsze odmiany nadające się do spożycia w stanie niedojrzałym razem ze strąkami.

Róża miniaturowa 'Zwergenfee' wyhodowana w Niemczech w 2009 roku jest niskim, zwartym krzewem dorastającym do ok. 40 cm wysokości. Niewielkie, pełne, intensywnie pomarańczowoczerwone kwiaty są odporne na deszcz i słońce. Doskonale nadaje się na balkony i tarasy, a także jako obwódka rabaty.

Pochodząca z Azji Południowo-Zachodniej szachownica perska jest byliną cebulową. Dzwonkowate, zebrane w grona kwiaty mają rzadko spotykany, bardzo ciemny kolor śliwkowofioletowy, który w otoczeniu innych jasnych, jaskrawych kwiatów ogrodowych wygląda niczym czarny. Zakwita wcześnie wiosną i roztacza słodkawy zapach.

Dynia figolistna pochodzi z płaskowyżu Meksyku albo rejonu Andów, gdzie rośnie jako wieloletnie pnącze. Jej liście przypominają kształtem liście figowca. W naszych warunkach dynia figolistna jest uprawiana jako roślina jednoroczna.

Wszyscy znają zachwycające swoją urodą wiosenne magnolie, natomiast rozwijające się latem kwiaty magnolii Siebolda wciąż stanowią ogrodową ciekawostkę. Są białe, pachnące, z wyraźnym czerwonym środkiem i pojawiają się na drzewach dopiero w lecie.

Aktinidia smakowita jest pochodzącym z Chin pnączem, które zyskało światową popularność dzięki jadalnym owocom znanym jako kiwi. W naszych warunkach owoce aktinidii rzadko dojrzewają i nie są zbyt smaczne, jednak roślina z powodzeniem pełni rolę dekoracyjną.

Mahonia japońska jest wolno rosnącym, zimozielonym krzewem, który w Japonii jest uprawiany od dawna, a u nas również pełni rolę dekoracyjną. Oprócz liści, atrakcyjną ozdobę mahonii japońskiej stanowią siarkowożółte, pachnące kwiaty, rozwijające się bardzo wczesną wiosną, a potem ciemnofioletowe owoce.

Skrzyp bagienny jest rodzimym gatunkiem rośliny szuwarowej. Rośnie na terenach bagiennych, podmokłych, nad brzegami wód stojących. W ogrodzie może być efektowną ozdobą oczka wodnego.

Topola kanadyjska jest umowną nazwą zbiorczą odmian powstałych ze skrzyżowania europejskiej topoli czarnej (Populus nigra) z topolami amerykańskimi, m.in. z topolą deltoidalną (Populus deltoides). Pierwsze tego typu mieszańce powstały na początku XVIII wieku we Francji. Rozmaite formy topoli kanadyjskiej pełnią w ogrodach rolę drzew dekoracyjnych.

Uczep amerykański jest zadomowionym w Polsce gatunkiem rośliny jednorocznej, rosnącym nad brzegami rzek, zbiorników wodnych i w innych wilgotnych miejscach. Żółtobrunatne kwiaty są zebrane w koszyczki, płaskie owoce są zaopatrzone w dwa zaczepy, ułatwiające rozsiewanie ich przez zwierzęta.

Uczep trójlistkowy jest rodzimego pochodzenia rośliną jednoroczną, spotykaną na mokrych łąkach, bagnach i brzegach wód. Żółtobrązowe kwiaty są zebrane w koszyczki, owoce mają ości, ułatwiające rozsiewanie przez zwierzęta.

Jaskier jadowity jest jednoroczną albo dwuletnią rośliną rodzimego pochodzenia, spotykaną na rowach, brzegach wód i innych wilgotnych miejscach. Jest rzadszy od jaskra ostrego, ma drobne, jasnożółte kwiaty, jest najbardziej trujący ze wszystkich jaskrów.

Głóg szkarłatny jest północnoamerykańskim gatunkiem, uprawianym u nas jako roślina dekoracyjna. Ozdobę stanowią kwiaty, szkarłatne owoce oraz przebarwiające się jesienią liście. Owoce głogu szkarłatnego są duże, jadalne i smaczne.

Rdestówka powojowata jest jednoroczną rośliną o łodygach płożących albo wijących się wokół innych roślin, spotykaną na polach i ugorach. Zanim rozwiną się kwiaty, rdestówka bywa mylona z powojem polnym (Convolvulus arvensis). Szybko rosnące pędy z sercowatymi liśćmi mogą stanowić dekoracyjne tło dla kwiatowych bylin.

Pochodzący z Alp i Karpat dzwonek alpejski w Polsce można spotkać tylko w Tatrach. Rośnie jako bylina albo roślina dwuletnia na bezwapiennych górskich glebach. Duże, fioletowoniebieskie, dzwonkowate kwiaty, zebrane w luźne grono stanowią efektowną ozdobę ogrodów skalnych.

Salata jadowita jest bliską krewniaczką sałaty siewnej, jej właściwości lecznicze wykorzystywano już w starożytności, mleczny sok tej sałaty ma działanie podobne do łagodnego działania opium. W ogrodzie może pełnić rolę rośliny ozdobnej z rozetami odziomkowych liści i wiechami żółtych, koszyczkowatych kwiatów.

Sałata kompasowa jest gatunkiem, z którego już w starożytności wyhodowano pozbawioną goryczy sałatę siewną. Nazwa gatunkowa pochodzi od ustawienia liści na łodydze parami w jednej płaszczyźnie w kierunku północ-południe, co chroni roślinę przed intensywnym promieniowaniem słońca w godzinach południowych. Jasnożółte koszyczki kwiatów zebrane w wiechowate kwiatostany mogą być naturalną ozdobą ogrodu.