Ogród śródziemnomorski

Zatrwian wrębny rośnie na piaszczystym i skalistym wybrzeżu śródziemnomorskim jako bylina; u nas występuje w uprawie w ogrodach jako roślina jednoroczna. Kolorowe kwiaty zatrwianu na szeroko oskrzydlonych pędach wnoszą oryginalny wkład w kompozycje letnich rabat. Doskonale nadaje się do tworzenia suchych bukietów.

W maju i czerwcu wygląda rogownica kutnerowata niczym biała chmura w ogrodzie. Pokryta srebrzystymi włoskami roślina wygląda atrakcyjnie również poza sezonem kwitnienia. Tworzy szerokie i gęste poduszkowate kępy.

Szorstkowiec Fortune'a jest jedną z najbardziej mrozoodpornych palm, jednak zimowanie w gruncie nawet w najcieplejszych regionach Polski może być ryzykowne. Najlepiej jest wkopywać palmę do gruntu wraz z donicą, a na zimę przenosić ją do jasnego i ciepłego pomieszczenia. W naturze palma Fortune'a dorasta do 15 m, jednak w uprawie domowej osiąga co najwyżej 3 m.

Oliwka europejska jest zimozielonym drzewem, które dla cennych owoców zaczęto uprawiać już kilka tysięcy lat temu. Drzewo oliwne jest symbolem słonecznego Południa; uprawiane w doniczce wnosi na taras śródziemnomorski nastrój. Oliwka nie jest niestety odporna na mróz i w naszych warunkach trzeba jej zapewnić zimowanie w ciepłym pomieszczeniu.

Bylica boże drzewko była ceniona za swoje lecznicze właściwości już w starożytności. Później stała się częstym gościem w ogrodach klasztornych. Aromatyczny półkrzew dotarł do Polski dopiero w XVI wieku. W naszym klimacie nie zawiązuje owoców. W wielu krajach była uważana za roślinę magiczną i leczniczą.

Lewkonia letnia rośnie w swojej śródziemnomorskiej ojczyźnie jako bylina, jednak w naszych warunkach nie zimuje i jest kwiatem jednorocznym. Kwitnie od czerwca do późnej jesieni, rozwijając długie kwiatostany o przyjemnym zapachu. Nazwa lewkonia pochodzi od greckiego słowa leukoion = "biały fiołek", natomiast botaniczna nazwa rodzajowa upamiętnia włoskiego botanika Pietro Andrea Mattioli.

Macierzanka cytrynowa jest śródziemnomorskim ziołem, które służy jako przyprawa do wielu potraw mięsnych i rybnych, a także nadaje oryginalną nutę napojom. Nie jest gatunkiem botanicznym, ale mieszańcem macierzanki zwyczajnej (Thymus pulegioides) i macierzanki tymianku (Thymus vulgaris). Uprawiany w odmianach o rozmaicie zabarwionych liściach. W ogrodzie może służyć z powodzeniem również jako roślina ozdobna.

'Ani' jest węgierską odmianą laurowiśni wschodniej wyhodowanej przez dr J. Miklos'a na potrzeby klimatu Europy Środkowo-Wschodniej. Dobrze znosi mróz i jest odporna na upały i susze. Bywa nazywana "czerwoną", ponieważ jej nowe liście rozwijają się wiosną w kolorze czerwonobrązowym. W maju i czerwcu rozwija kremowobiałe kwiaty zebrane w grona.

Lawenda wąskolistna ‘Hidcote Blue’ należy do najpiękniejszych i odpornych na mróz odmian lawendy. Ta niezwykle popularna odmiana została wyhodowana w 1950 roku nie w Prowansji, która kojarzy się z lawendą, ale w Anglii. Nazwa pochodzi od Hidcote Manor Garden in Gloucestershire.

Nieregularna, szeroka korona i pokrzywiony pień dębu korkowego wyglądają bardzo malowniczo, niczym dzieło sztuki. W naszych warunkach drzewo rośnie bardzo powoli i dlatego przez długi czas może stanowić ozdobę również tarasu albo ogrodu zimowego. Wytrzymuje spadki temperatury do -21 stopni.

Złotokap pospolity oczarowuje wiosną bogactwem długich gron złocistożółtych kwiatów. Rośnie jako duży krzew, a czasem jako niewysokie drzewo. Jedyną wadą jest zawartość silnie trujących alkaloidów we wszystkich częściach rośliny.

Klon zwyczajny 'Globosum', zwany klonem kulistym, jest jedną z wielu odmian hodowlanych tego gatunku, która powstała w 1873 roku w Belgii. Wyrasta na niewielkie drzewo o charakterystycznej kulistej koronie o średnicy do 6 metrów. Błyszczące, zielone liście klonu zmieniają swój kolor jesienią na żółty.

Karczoch zwyczajny jest znanym od starożytności warzywem, którego częścią jadalną są części główki kwiatostanów albo ogonki liściowe. Oprócz walorów kulinarnych karczoch posiada również efektowny wygląd liści i kwiatów, i z powodzeniem może pełnić rolę rośliny ozdobnej w ogrodzie. Nazwa rodzajowa upamiętnia atrakcyjną nimfę o imieniu Cynara, która odrzuciła zaloty Zeusa i została przez niego zamieniona w kolczastego karczocha.

Czosnek główkowaty jest cebulową byliną, która tworzy efektowne, jajowate kwiatostany na końcach łodyg. W pełni rozkwitu karminowoczerwone kwiatostany wyglądają niczym małe śliwki na długich szypułkach. Po dojrzeniu nasion, liście czosnku zasychają i roślina przygotowuje się do zimowania pod ziemią.

Śniedek baldaszkowaty jest cebulową byliną, która pod koniec XVI wieku dotarła do Europy Środkowej ze wschodnich rejonów Morza Śródziemnego. Sadzona początkowo w ogrodach klasztornych, roślina trafiła później do wiejskich ogrodów, a z czasem zdziczała. Śniedek baldaszkowaty jest bardzo efektowny w okresie kwitnienia na początku wiosny, potem liście szybko zanikają.

Dmuszek jajowaty jest bardzo dekoracyjną trawą śródziemnomorskiego pochodzenia, której puszyste kwiatostany same zachęcają do podziwiania i głaskania. Nazwa gatunkowa Lagurus pochodzi od greckich słów i znaczy "ogon zająca", co trafnie określa wygląd bladozielonej, a na koniec srebrzystobiałej, jajowatej wiechy kwiatów.

Bladofioletowe kwiaty latem i delikatne, srebrne blaszki przegród łuszczynek, stanowią ozdobę ogrodu przez cały rok. Miesiącznicę roczną, wbrew nazwie, najlepiej jest uprawiać w systemie dwuletnim. W pierwszym roku roślina rozwinie liście, a w drugim zakwitnie i wytworzy efektowne łuszczyny.

Subtelnej urody kwiaty czarnuszki damasceńskiej z pastelowymi, błękitnymi działkami kielicha, mogą się kojarzyć z figurkami w szerokich spódnicach, dlatego też niemiecką, szwedzką i duńską nazwę rośliny można przetłumaczyć jako "panna w zieleni". Nazwa rodzajowa Nigella (łac. nigellus = czarny) odnosi się do czarnych nasion, natomiast epitet gatunkowy wskazuje tylko na wschodnie pochodzenie rośliny, ponieważ ani w Syrii, ani w innych krajach Lewantu czarnuszka nie występuje.

Macierzanka zwyczajna tworzy w ogrodzie pachnące dywany kwiatów. Ten rodzimego pochodzenia półkrzew nie tylko stanowi efektowną ozdobę, ale znajduje również zastosowanie jako roślina przyprawowa i lecznicza. Macierzanka zwyczajna jest nieco wyższa od macierzanki piaskowej i ma łodygi wyraźnie czterokanciaste, w odróżnieniu od okrągłych łodyg swojej kuzynki.

Dzwonek ogrodowy jest dwuletnią rośliną z południa Europy. W pierwszym roku wytwarza rozetę liści, a w drugim pęd kwiatowy. Ozdobę stanowią duże, charakterystyczne dzwonkowate kwiaty. Roślina doskonale nadaje się do tworzenia kompozycji z innymi bylinami ogrodowymi.

Wiecznie zielony krzew kaliny wawrzynowatej stanowi efektowną ozdobę ogrodu przez cały rok. Prezentuje piękny pokrój, bogactwo przyjemnie i mocno pachnących kwiatów oraz dekoracyjne, ciemnoniebieskie pestkowce. Doskonale nadaje się do roli solitera, a także do tworzenia ogrodowych kompozycji.

Żagwin zwyczajny jest byliną pochodzącą ze wschodnich obszarów śródziemnomorskich. Tworzy niskie, gęste dywany liści, które w czasie kwitnienia całkowicie pokrywają się kwiatami w intensywnych odcieniach niebieskich i różowofioletowych. Najlepiej rośnie i kwitnie w pełnym słońcu.