Rośliny na jasne, nienasłonecznione stanowisko

Sprowadzone z Ameryki na początku XVII wieku dzikie wino jest cennym pnączem ozdobnym. Efektowny przez cały sezon dywan liści, szczególnie pięknie wygląda jesienią, kiedy przybiera bajeczne barwy czerwieni i purpury. Winobluszcz pięciolistkowy w szybkim tempie potrafi stworzyć szczelną zasłonę ścian, płotów i murów.

Ta żyworódka o nazwie gatunkowej upamiętniającej niemieckiego botanika Roberta Blossfelda jest klasyczną rośliną doniczkową o niesłabnącej od lat popularności. Liczne odmiany hodowlane rozwijają kwiaty w przeróżnych kolorach niemal przez cały rok. Jako sukulent, roślina jest odporna na suszę i bardzo łatwa w pielęgnacji.

Spośród ponad stu gatunków swojego rodzaju, zielistka Sternberga cieszy się największą popularnością. Jest klasykiem rośliny doniczkowej, która wybacza swojemu opiekunowi prawie wszystkie błędy. Znosi nawet stanowiska zacienione, chociaż traci wtedy na efektownym wybarwieniu liści. Epitet gatunkowy rośliny upamiętnia praskiego botanika Kaspara von Sternberg'a.

Fikus sprężysty ze swoimi ciemnozielonymi, dużymi liśćmi uchodzi za klasyka pośród roślin doniczkowych. Po krótkim okresie pewnego zapomnienia przeżywa dzisiaj swój efektowny powrót do mieszkań. Podobnie jak inne gatunki figowca wydziela po zranieniu kory mleczny sok zawierający lateks.

Ketmia róża chińska należy do najpiękniejszych roślin doniczkowych. Chociaż z różą nie ma nic wspólnego i bliżej jest spokrewniona z malwą albo lipą, jej duże kwiaty rozwijają się od wiosny do późnej jesieni. Domowej ketmii róży chińskiej nie należy mylić z ogrodową ketmią syryjską.

Surmia bignoniowa jest szybko rosnącym, rozłożystym drzewem, wprowadzającym do ogrodu nieco egzotyki. Ozdobę drzewa stanowią duże liście, oryginalne kwiaty oraz długie, przypominające strąki owoce. Botaniczna nazwa Catalpa ma indiańskie pochodzenie, z ojczystych stron drzewa.

W odróżnieniu od swojego znanego krewniaka fikusa benjamina fikus tępy ma liście zaokrąglone na końcach, a nie zaostrzone. Posiada wiele form i nazw zarówno potocznych, jak i botanicznych. W naszych warunkach klimatycznych znany jest głównie jako fikus bonsai albo fikus ginseng, jako że hodowany jest w formie miniaturowego drzewka, którego poskręcane korzenie przypominają Panax ginseng.

Aloes drzewiasty, rosnący dziko w południowej Afryce, jest jednym z najbardziej znanych gatunków tego rodzaju. Oprócz wartości dekoracyjnej liści i kwiatów ma właściwości lecznicze. Jest jedną z najstarszych roślin leczniczych, szczególnie skuteczną w leczeniu oparzeń. Latem aloes drzewiasty może stanowić ozdobę tarasu lub balkonu.

Alocasia zebrina jest niezwykłą rośliną doniczkową o charakterystycznych pasiastych łodygach liściowych. Jaśniejsze i ciemniejsze prążki kojarzą się z tygrysem albo zebrą - stąd nazwa gatunkowa. Alokazja pasiasta jest rośliną endemiczną i rośnie tylko na kilku wyspach Filipin. Zbieranie dzikich okazów jest zabronione, ale uprawa alokazji hodowlanych jest popularna na całym świecie.

Głóg jednoszyjkowy jest rodzimym gatunkiem, jego pięciopłatkowe kwiaty mają słupek z pojedynczą szyjką, a owoce zawsze pojedyncze nasiona. Owoce głogu są jadalne, kwiaty i owoce mają znane od dawna działanie lecznicze. Głóg jednoszyjkowy może z powodzeniem pełnić rolę dekoracyjną albo funkcję trudnego do przebycia żywopłotu.

Trzykrotka purpurowa rozwija długie i mocne pędy, które początkowo są wzniesione, a z czasem zaczynają zwisać. Duże liście mają kolor fioletowoczerwony, na końcach pędów rozwijają się jasnopurpurowe, trójpłatkowe kwiaty. Botaniczna nazwa rodzajowa upamiętnia angielskich przyrodników (ojca i syna) o nazwisku Tradescant.

Rośliny ozdobne rzadko bywają formami botanicznymi, a znacznie częściej mieszańcami różnych gatunków i odmianami hodowlanymi. Przypadek oryginalnego filodendrona 'Birkin' jest jeszcze bardziej osobliwy: powstał jako spontaniczna mutacja podczas uprawy odmiany 'Rojo Congo'. Ze względu na wyjątkową urodę i cenę, porównano tę odmianę do słynnej marki torebek.

Peperomia tępolistna jest tropikalną byliną, która w naszych warunkach należy do popularnych roślin doniczkowych. Liście w kolorze świeżej zieleni stanowią ozdobę przez cały rok, pod warunkiem że zapewni się roślinie odpowiednie warunki. Oprócz formy botanicznej istnieją w uprawie kultywary o liściach z jaśniejszymi przebarwieniami.

Odkryta pod koniec XIX wieku w Brazylii bylina została początkowo zakwalifikowana do rodzaju gloksynia i nazwana Gloxinia speciosa. Nazwa bardzo szybko się przyjęła i chociaż roślina okazała się przedstawicielką rodzaju Sinningia, to dawna nazwa jest używana potocznie szczególnie wobec licznych mieszańców i odmian.

Pochodzący z krajów Wschodu jaskier azjatycki trafił do Europy z Turcji w XVI wieku. Przez długi czas cieszył się wielką popularnością, podobnie jak tulipan. W XIX wieku nieco zapomniany, dzięki swoim kolorowym kwiatom został na nowo odkryty i dzisiaj jest uprawiany w wielu odmianach, również o pełnych kwiatach.

Szałwia błyszcząca rośnie w swojej tropikalnej ojczyźnie jako półkrzew i osiąga wysokość półtora metra. W naszych warunkach jest traktowana jako roślina jednoroczna. Jej ognistoczerwone kwiaty stanowią ozdobę ogrodów i balkonów przez całe lato.

Rosnąca dziko w stanie Sabah w północno-wschodniej części wyspy Borneo Alocasia reginula była pierwotnie opisywana jako Alocasia 'Black Velvet', jakby była odmianą lub rodzajem hybrydy. Została uznana za odrębny, botaniczny gatunek. Odznacza się niespotykanym, prawie czarnym kolorem liści.

Ze swoimi zimozielonymi błyszczącymi liśćmi, żółtymi kwiatami, a potem ciemnoniebieskimi owocami mahonia pospolita stanowi ogrodową atrakcję przez cały rok. Przez ciemnozielone liście z niewielkimi kolcami bywa czasem mylona z ostrokrzewem, z którym nie jest wcale spokrewniona.

Naparstnica purpurowa należy do najbardziej efektownych roślin kwiatowych dziko rosnących. W Polsce rozpowszechniła się od XVIII wieku i z ogrodów weszła samorzutnie również na tereny leśne. Czasem spotykana jest odmiana naparstnicy purpurowej o białych kwiatach - Digitalis purpurea var. alba.

Pelargonia kaskadowa jest nazwą grupy odmian hybryd pelargonii bluszczolistnej z innymi gatunkami. Wyróżnia się długimi, zwieszającymi się pędami, które tworzą efektowne kaskady kwiatów w skrzynkach i wiszących doniczkach. Dostępna jest szeroka paleta barw, w której brakuje tylko błękitu.

Niezwykłą urodę piwonii chińskiej połączoną z długowiecznością ceniono na Dalekim Wschodzie już przed tysiącami lat. W pierwszych wiekach naszej ery Chińczycy rozróżniali wiele odmian hodowlanych tej kwiatowej byliny. Dzisiaj różnorodność kolorów i form piwonii chińskiej spełni życzenie każdego ogrodnika.

Pelargonia rabatowa jest nazwą grupy mieszańców P. zonale i P. inquinans o wzniesionym pokroju, tradycyjnie uprawianych na rabatach. Wyhodowano tysiące odmian o różnej wysokości rośliny, formie i kolorze kwiatów. Pośród rozmaitych kolorów i odcieni brakuje tylko błękitu. Na liściach widoczny brązowy pierścień.