Rośliny na jasne, nienasłonecznione stanowisko

Kalatea Makoya, bylina o pięknych liściach, przybyła do Europy brazylijskich lasów deszczowych. Nazwa rodzajowa pochodzi od starogreckiego "kalathos" = "koszyk" i nawiązuje do wyrabiania z liści kalatei koszyków przez miejscowych Indian. Nazwa gatunkowa upamiętnia natomiast belgijskiego przyrodnika o tym nazwisku. Potrzebuje dużo ciepła i wysokiej wilgotności powietrza.

Zielone, gęste poduszki widliczki Kraussa, która nie jest ani mchem, ani paprocią, rosną w tropikalnych rejonach Afryki. Jeśli stworzy jej się warunki, do jakich przywykła w naturalnym środowisku, widliczka może stanowić egzotyczną ozdobę mieszkania. Doskonale nadaje się do uprawy w szklanym naczyniu, gdzie łatwiej jest utrzymać wymaganą przez roślinę wysoką wilgotność powietrza.

Peperomia prostrata jest epifitem z tropikalnej dżungli Ekwadoru. Jako roślina doniczkowa tworzy zwisające, długie pędy, na których są osadzone niewielkie, okrągłe, mięsiste liście. Na ciemnozielonych liściach tej pieprzówki widoczny jest wyraźny, srebrzystozielony rysunek, który przypomina skorupę żółwia.

‘Marble Queen‘ jest odmianą epipremnum złocistego, popularnej rośliny doniczkowej. Efektowne pnącze tworzy długie pędy z sercowatymi liśćmi, ozdobionymi jasnymi plamami i pstrokatymi wzorami. Wzory na liściach przypominają powierzchnię marmuru - stąd nazwa odmiany.

Epipremnum pinnatum jest egzotycznym pnączem o pierzastodzielnych liściach. W naturalnych warunkach dorasta do 15 m, oplatając drzewa albo skalne wypusty na górskich stokach. W mieszkaniu osiąga znacznie mniejsze rozmiary, długość liści może dochodzić do 40 cm, podczas gdy w tropikalnych lasach bywają dwukrotnie większe.

Werbena cytrynowa jest rośliną ozdobną, leczniczą i przyprawową, której liści i kwiaty roztaczają cytrynowy aromat. Jej wadą jest brak odporności na mróz i konieczność zimowania w pomieszczeniu. Do Europy została przywieziona pod koniec XVII wieku przez hiszpańskich żeglarzy. Rodzajowa nazwa botaniczna odnosi się do żony króla Hiszpanii Carlosa IV.

Heliotrop peruwiański rosnący w swojej tropikalnej ojczyźnie w formie półkrzewu, w naszych warunkach jest uprawiany jako roślina jednoroczna. Dzięki swojemu gęstemu pokrojowi, licznym ciemnofioletowym kwiatom i przyjemnemu, waniliowemu zapachowi, heliotrop jest ulubioną rośliną ozdobną na słonecznych balkonach, tarasach i rabatach. Nazwa rodzaju nawiązuje do podążania kwiatostanów rośliny za słońcem.

Oplątwa niebieskawa jest egzotyczną byliną z deszczowych lasów Ekwadoru. Nazwa rodzajowa upamiętnia niemieckiego botanika Gustava Wallis'a. Wcześniej była zaliczana do rodzaju Tillandsia. Wyróżnia się oryginalnym różowym, kłosowatym kwiatostanem, z którego wyrastają drobne niebieskie kwiatki oraz wąskimi, trawiastymi liśćmi.

Niecierpek gruczołowaty jest jednoroczną rośliną, sprowadzoną do Europy z Himalajów ze względu na swoją wartość dekoracyjną. Ma efektowne kwiaty bardzo lubiane przez pszczoły, ale jako uciekinier z ogrodów lubi rozprzestrzeniać się na nowym terenie, wypierając lokalne gatunki. Jest uprawiany jako roślina ozdobna i miododajna.

Mandevilla sanderi jest brazylijskim pnączem spokrewnionym z barwinkiem i trojeścią. Trochę obco brzmiąca nazwa daje się łatwo wytłumaczyć: nazwa rodzajowa upamiętnia H. Mandeville’a, brytyjskiego dyplomatę w Argentynie, który pierwszy przywiózł roślinę do Anglii, a epitet gatunkowy odnosi się do botanika i kolekcjonera roślin H. Sandera.

Widliczka bezłodygowa jest ciekawą i oryginalną rośliną, która przypomina mech albo paproć i należy do jedynego, bardzo licznego rodzaju z rodziny widliczkowatych. Jej krewni występowali na naszej planecie już przed 300 milionami lat. Selaginella apoda, roślina z imponującą historią rodzinną, pochodzi z mokradeł meksykańskich i jest w naszych warunkach atrakcyjną rośliną doniczkową.

Penstemon Hartwega jest bardzo atrakcyjną, chociaż mało znaną byliną meksykańskiego pochodzenia. Tworzy zwarte kępy jasnozielonych liści i rurkowo-wargowe kwiaty w jaskrawych kolorach na wzniesionych pędach. Pewną wadą penstemonu jest jego niezupełna mrozoodporność i konieczność okrywania na zimę.

Wiechlina łąkowa jest byliną z podziemnymi rozłogami rodzimego pochodzenia. Jest odporna na trudne warunki siedliskowe oraz niskie temperatury. W ogrodzie może być wykorzystywana do tworzenia trawników, naturalnych łąk i kompozycji.

Monstera dubia jest rzadko spotykanym w uprawie doniczkowej gatunkiem egzotycznego pnącza. Z tej małej popularności wynika pewnie używanie łacińskiej nazwy, której część gatunkowa znaczy dosłownie "wątpliwa, niepewna" i odnosi się do pierwotnego umieszczenia rośliny w rodzaju Marcgravia. Małe i zamknięte liście tej monstery dopiero z wiekiem stają porozcinane i dziurawe.

Kocanki włoskie są śródziemnomorskim półkrzewem, który w naszych warunkach jest narażony na przemarzanie. Rośliny uprawiane na rabacie muszą być na zimę, zabezpieczone przed mrozem, a posadzonym w pojemnikach trzeba zapewnić zimowanie w pomieszczeniu. Mocny aromat kwiatów kocanek włoskich przypomina zapach przyprawy curry.

Albicja jedwabista jest niewielkim drzewem, którego urodę trudno jest przecenić - biało-różowe pędzelki kwiatów nadają jej egzotycznego uroku, a filigranowe liście tańczą przy najlżejszym powiewie wiatru. Nazwa rodzajowa upamiętnia Filippo degli Albizzi, florenckiego przyrodnika, który jako pierwszy przywiózł roślinę z Konstantynopola do Europy w połowie XVIII wieku. Epitet gatunkowy julibrissin oznacza w języku perskim „jedwabny kwiat” i nawiązuje do długich pręcików, przypominających jedwabne nici.

Tojeść kropkowana jest byliną od dawna zadomowioną u nas i spotykaną w wilgotnych zaroślach i nad brzegami wód. Jest uprawiana w ogrodach ze względu na efektowne, zebrane w górnej części łodygi żółte kwiaty. Nazwa rodzajowa odnosi się do greckiego wodza Lysimachosa (Lizymacha), diadocha Aleksandra Wielkiego, który według legendy jako pierwszy odkrył tę roślinę.

Przymiotno białe zostało przywiezione z Ameryki Północnej do Europy jako roślina ozdobna. Ponieważ roślina bardzo łatwo się rozsiewa, rozprzestrzeniła się od tego czasu po całym kontynencie, stając się w niektórych regionach inwazyjnym neofitem. Biorąc pod uwagę subtelną urodę jego kwiatów i długi okres kwitnienia, warto przywrócić mu czasem w ogrodzie jego pierwotną rolę dekoracyjną.

Sadziec konopiasty jest byliną rodzimego pochodzenia, co gwarantuje całkowitą mrozoodporność i łatwość uprawy. Kwiaty sadźca przyciągają do ogrodu roje pszczół, trzmieli i motyli. Nazwę rodzajową wywodzi się zwyczajowo od imienia króla Pontu Eupatora, który miał tę roślinę jako pierwszy stosować na choroby wątroby.

Ze swoimi dużymi kwiatami w różnych odcieniach żółci, pomarańczu i czerwieni, nasturcja większa wnosi do każdego ogrodu bardzo wyraziste akcenty. Powstała jako hybryda na zachodzie Ameryki Południowej. Od XVII wieku jest uprawiana w Europie. Chociaż w swojej ojczyźnie rośnie jako bylina, u nas jest rośliną jednoroczną.

W przypadku egzotycznych roślin ozdobnych tworzenie potocznych nazw polskich nie nadąża czasem za ich popularnością, czego przykładem może być efektowna odmiana pnącza Scindapsus treubii 'Moonlight'. Ciemnozielone liście rośliny mają srebrzysty połysk, który przypomina księżycową poświatę - stad nazwa odmiany.

Glorioza wspaniała jest egzotycznym pnączem o wyjątkowo dekoracyjnych kwiatach. Duże, efektowne kwiaty mają pofalowane płatki, które przypominają szkarłatne płomienie, żółte na dole. Jako roślina tropikalna glorioza uwielbia ciepło i wilgoć.