Rośliny na jasne, nienasłonecznione stanowisko

Pochodzące z południowej Azji mangowe drzewo jest najważniejszym owocem w Indiach, a jego uprawa liczy tam już 4000 lat. W naturalnych, tropikalnych warunkach mango dorasta do 30 m; u nas może rosnąć tylko w doniczkach i osiąga wysokość do 3 m. Nawet jeśli nie uda się w mieszkaniu doprowadzić do jego kwitnienia, to na pewno wyrośnie efektowne, zimozielone, egzotyczne drzewko.

Dischidia okrągłolistna jest epifitycznym, sukulentowym pnączem z deszczowych lasów Dalekiego Wschodu. Na długich pędach tworzy ustawione parami, naprzeciwlegle, okrągłe liście, które są pękate pośrodku i mogą przypominać małe naczynie na wino. Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów dis = "dwa" i askidia, liczba mnoga od askidion = "mały bukłak". Łaciński epitet gatunkowy nawiązuje do nummus = "przypominający monetę". Roślina jest spokrewniona z hoją i barwinkiem.

Kluzja różowa jest oryginalną rośliną tropikalną, która rozpoczyna wzrost jako epifit, a z czasem wytwarza korzenie sięgające ziemi, usamodzielnia się i rośnie jako niewielkie drzewo. Jest często mylona z kluzją większą (Clusia major). Nazwa rodzajowa upamiętnia francusko-holenderskiego botanika Charlesa de l’Écluse (Carolus Clusius). W naszych warunkach kluzję można uprawiać tylko w pomieszczeniu. 'Princess' jest jedną z częściej spotykanych odmian kluzji różowej.

Hebe Andersona jest zimozielonym krzewem z Nowej Zelandii, który późnym latem staje się prawdziwą gwiazdą pośród ogrodowych roślin. Duże, efektowne kwiatostany rozwija od lipca do października. Ze względu na słabą odporność na mróz, hebe Andersona wymaga w naszych warunkach zimowania w jasnym pomieszczeniu.

Rdest japoński sprowadzony do Europy na początku XIX wieku jako roślina ozdobna znalazł bardzo korzystne dla siebie warunki i szybko stał się gatunkiem inwazyjnym, wypierającym gatunki rodzime. Posiada efektowne kwiatostany, które rozwijają się późnym latem i stanowią cenne źródło pożywienia dla owadów. W Chinach i Japonii jest wykorzystywany jako roślina lecznicza.

Trytoma groniasta jest południowoafrykańską byliną, która wielokrotnie zmieniała swoją przynależność do rodzaju botanicznego, aby ostatecznie znaleźć się w Kniphofia, nazwanym tak na cześć niemieckiego botanika Johannesa Kniphof'a. Na początku XIX wieku roślina pod nazwą Trytoma uvarii zyskała dużą popularność w Europie i tym można tłumaczyć używanie tej nazwy również dzisiaj. Oryginalne kwiatostany trytomy groniastej wprowadzają do ogrodu powiew egzotyki.

Pochodząca z Peru cyklantera stopowa jest jednorocznym pnączem spokrewnionym z ogórkiem i dynią. Przez Inków była uprawiana jako warzywo już przed setkami lat. Owoce cyklantery są jadalne i lecznicze. Uprawa tej mało znanej u nas rośliny jest podobna jak uprawa popularnych ogórków.

Orlica pospolita jest rodzimym gatunkiem paproci, spotykanym często zwłaszcza w widnych lasach sosnowych. Z grubego kłącza wyrastają bardzo duże, niezimujące liście. Trójkątna w zarysie, zwykle trzykrotnie pierzasta blaszka liściowa jest ustawiona mniej więcej poziomo. Roślin jest trująca z wyjątkiem kłączy i bardzo młodych, przetworzonych liści.

Południowoafrykański szparag pierzasty ma liście podobne do paproci i często jest mylnie nazywany paprotką. Te rośliny nie są w żaden sposób ze sobą spokrewnione, a szparag nawet w mieszkaniu zakwita, tworząc efektowne, czerwone jagody. Szparag pierzasty zyskał popularność jako roślina ozdobna pod koniec XIX wieku.

Peperomia kędzierzawa 'Rosso' jest wyjątkowo dekoracyjną odmianą popularnej pieprzówki. Oprócz eleganckiej zieleni wierzchniej strony liści, peperomia 'Rosso' odznacza się kontrastowym, bordowym ich spodem. Dodatkową ozdobę stanowią jasne pałeczki kwiatostanów.

Turzyca japońska 'Ice Dance' jest odmianą o dekoracyjnych, zimozielonych liściach o białych, dobrze widocznych brzegach. Tworzy gęste kępy, a ich dodatkową ozdobą są kłosowate kwiatostany osadzone na długich pędach. Doskonale nadaje się do obsadzania miejsc pod drzewami oraz do ogrodów wodnych i bagiennych.

Zanokcica gniazdowa jest paprocią pochodzącą z tropikalnych obszarów Azji i Australii. Z krótkiego kłącza tworzy rozetę dużych liści w formie gniazda. Na Tajwanie jest zanokcica gniazdowa rośliną jadalną jako warzywo, a w naszych warunkach - popularną paprocią doniczkową.

Wianowłostka królewska, ze względu na kolor kwiatów nazywana płomieniem Afryki, jest tropikalnym drzewem rosnącym dziko na Madagaskarze. Roślina jest wybitnie ciepłolubna i w naszych warunkach może być uprawiana tylko w donicach i pojemnikach. Wianowłostka królewska należy do najpiękniejszych drzew ozdobnych na świecie.

Pęcherznica kalinolistna 'Diabolo', nazywana też czerwoną pęcherznicą, jest bardzo dekoracyjną odmianą o fascynujących kolorach liści. Są one ciemnoczerwone z metalicznym połyskiem, jesienią czerwonobrązowe, a starsze liście, szczególnie w cieniu, mają kolor zielonobrązowy. Z liśćmi efektownie kontrastują kremowobiałe, półkuliste kwiatostany.

Dzwonek skupiony jest byliną rodzimego pochodzenia, spotykaną w widnych lasach i zaroślach. Jasnofioletowe dzwonki kwiatów zebrane w kwiatostan na szczycie łodygi, stanowią ozdobę letniego ogrodu. Istnieją odmiany dzwonka skupionego o kwiatach białych albo ciemnofioletowych.

Kalina hordowina jest dekoracyjnym krzewem, zadomowionym u nas od dawna. Jej ozdobę stanowią najpierw ciemnozielone, pomarszczone liście, potem duże, białe kwiatostany i wreszcie czerwone, zmieniające barwę na czarne, owoce. Jesienią atrakcyjne bywa czerwonobrązowe zabarwienie liści.

Śniedek baldaszkowaty jest cebulową byliną, która pod koniec XVI wieku dotarła do Europy Środkowej ze wschodnich rejonów Morza Śródziemnego. Sadzona początkowo w ogrodach klasztornych, roślina trafiła później do wiejskich ogrodów, a z czasem zdziczała. Śniedek baldaszkowaty jest bardzo efektowny w okresie kwitnienia na początku wiosny, potem liście szybko zanikają.

Sadziec plamisty jest okazałą byliną kłączową, porastającą bagienne tereny wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Dobrze radzi sobie również na rowach i podmokłych polach. Sięgająca dwóch metrów wysokości łodyga ma zwykle czerwone plamki. Ozdobą sadźca plamistego są purpurowe kwiaty rozwijające się od lipca do września.

Dławisz okrągłolistny jest ozdobnym pnączem z tropikalnej Azji, sprowadzonym do Polski pod koniec XIX wieku. Główną dekorację stanowią jaskrawoczerwone osnówki nasion w pękających żółtawych torebkach. Silnie rosnące pnącze jest w stanie całkowicie pokryć koronę małego drzewa i zdusić je, do czego nawiązuje nazwa rodzajowa.

Rhipsalis baccifera jest łatwym w uprawie, bardzo dekoracyjnym sukulentem, który nie doczekał się jeszcze polskiej nazwy. Ze względu na długie i okrągłe w przekroju pędy bywa często nazywany patyczakiem. Tworzy podobne do jagód szkliste, białe, kuliste owoce, które Niemcom kojarzą się z koralami ("Korallenkaktus"), a Anglikom z owocami jemioły ("mistletoe cactus").

Pochodząca z tropikalnych azjatyckich lasów czermiówka czerwieniejąca jest w naszych warunkach doniczkową byliną o bardzo efektownych liściach. Są one duże, sercowate, błyszczące, osadzone na długich czerwonobordowych ogonkach. Na pierwszy rzut oka przypomina wyglądem filodendron. Oprócz botanicznej formy Homalomena rubescens występują w uprawie różne kultywary.

Len nowozelandzki, wbrew swojej nazwie w wielu językach europejskich, nie ma nic wspólnego z prawdziwym lnem i zgadza się tylko endemiczne miejsce pochodzenia. Europejscy osadnicy na Nowej Zelandii nazwali Phormium tenax lnem, ponieważ włókna przypominały im znajomą roślinę. Bardzo ważny dla Maorysów i mający szerokie zastosowanie len nowozelandzki w naszych warunkach jest tylko efektowną rośliną doniczkową.