Rośliny do półcienia

Platan wschodni jest śródziemnomorskim gatunkiem, wyrastającym w swojej ojczyźnie na bardzo okazałe, monumentalne drzewo do 40 m wysokości. W naszych warunkach sadzony jako drzewo dekoracyjne osiąga znacznie skromniejsze rozmiary. Razem z platanem zachodnim tworzy hybrydę znaną jako platan klonolistny.

Wilczomlecz wielki jest pędowym sukulentem, który mimo podobieństwa do kaktusów, nie jest jednak z nimi spokrewniony. Pochodzący z południowej Afryki Euphorbia ingens wygląda jak popularny wilczomlecz trójżebrowy w rozmiarze XXL. Jest odporny na upał i suszę, i nawet znosi krótkotrwale spadki temperatury do -2 st. C.

Kordylina krzewiasta jest jednym z ponad 20 gatunków swojego rodzaju, jednak w uprawie doniczkowej oprócz niej spotyka się jeszcze kordylinę australijską. Jest słabo rozgałęzionym krzewem, który w swojej ojczyźnie dorasta do 3 m wysokości, a w uprawie doniczkowej zwykle 1-2 m. Ozdobę stanowią pasiaste liście, szczególnie kolorowe u odmian hodowlanych.

Polyscias krzewiasty, nazywany aralią Ming, chociaż nie należy do tego rodzaju botanicznego, jest pochodzącym z Indii wiecznie zielonym krzewem. W krajach azjatyckich jest rośliną leczniczą i przyprawową, u nas uprawiany w doniczkach ze względu na bardzo dekoracyjne liście.

Kotewka orzech wodny jest rośliną wodną korzeniącą się na dnie zbiorników. W Europie owoce kotewki były wykorzystywane jako pokarm dla ludzi i zwierząt domowych, jednak w ciągu kilku wieków naturalne stanowiska rośliny wyginęły, a gatunek należy obecnie do rzadko spotykanych.

Klon 'Drummondii' jest starą odmianą klonu zwyczajnego wprowadzoną do handlu pod koniec XIX wieku. Szczególną ozdobę tego niedużego drzewa stanowią barwne liście, które rozwijając się są różowe, później stają się jasnozielone i mają na brzegu szeroką, nieregularną, kremową obwódkę. Wczesną wiosną wspaniały efekt dają bardzo liczne baldachogrona drobnych, żółtych kwiatów.

Wyczyniec łąkowy jest rodzimego pochodzenia luźnokępową trawą, rosnącą na żyznych i wilgotnych łąkach. W ogrodzie może być dekoracyjną rośliną w pobliżu zbiorników wodnych i na wilgotnych powierzchniach. Istnieją kultywary tej trawy o liściach paskowanych.

Liriope szafirkowata jest kłączową byliną o wąskich, ciemnozielonych liściach, tworzącą kępy podobne do kęp trawy. Najbardziej efektownie wygląda roślina późnym latem, kiedy pojawiają się jasnofioletowe, gęste kwiatostany, które przypominają nieco grona szafirków. Nazwa rodzajowa jest imieniem nimfy z greckiej mitologii, matki Narcyza.

Surmia żółtokwiatowa jest pochodzącym z Chin niewysokim drzewem, które do każdego ogrodu wnosi element egzotyki. Ozdobę surmii stanowią zarówno duże, sercowate liście, jak i oryginalne, pachnące kwiaty zebrane w kwiatostany przypominajcie nieco kwiatostany kasztanowca. Jesienią i zimą pozostają na drzewie owoce w formie długich, prostych strąków.

Pęcherznica kalinolistna 'Luteus' jest nieznanego pochodzenia odmianą o efektownie zabarwionych liściach. Na słonecznym stanowisku są intensywnie żółte, w cieniu zielonkawożółte, a jesienią przebarwiają się na kolor czerwonożółty. Ozdobę stanowią również białe, półkuliste kwiatostany, a potem czerwone owoce.

Żurawina wielkoowocowa, występująca naturalnie na mokradłach w Ameryce Północnej, jest zimozieloną krzewinką o owocach znacznie większych od naszej żurawiny błotnej. Jest odporna na mróz i nie szkodzi jej nadmiar wody w okresie zimowym. Białoróżowe kwiaty, a potem czerwone owoce jarzębiny stanowią w ogrodzie oryginalną dekorację.

Pochodzący z Dalekiego Wschodu chmiel japoński jest jednorocznym pnączem uprawianym u nas jako roślina dekoracyjna. Główną ozdobę pnącza stanowią liście; żółtozielone kwiatostany nie są zbyt efektowne. Jesienią na egzemplarzach żeńskich (chmiel jest rośliną dwupienną) pojawiają się szyszkowate owocostany.

Dębik ośmiopłatkowy jest krzewinką występującą w górach oraz w strefie chłodnej półkuli północnej, u nas spotykany w Tatrach. Epitet gatunkowy wskazuje na kwiaty złożone z ośmiu płatków, co jest wyjątkiem w rodzinie różowatych, rozwijających zwykle kwiaty pięciopłatkowe. Ozdobę stanowią również ciemnozielone liście oraz puszyste owocostany, podobne do sasanek.

Anturium powabne odznacza się niezwykle dekoracyjnymi liśćmi; są one sercowate, osadzone na długich ogonkach, mają aksamitną powierzchnią, na której widoczna jest efektowna, bladozielona siatka nerwów, tworząca mozaikę. Kolbiaste kwiatostany są mało atrakcyjne w porównaniu z liśćmi tego gatunku anturium.

Wszyscy znają zachwycające swoją urodą wiosenne magnolie, natomiast rozwijające się latem kwiaty magnolii Siebolda wciąż stanowią ogrodową ciekawostkę. Są białe, pachnące, z wyraźnym czerwonym środkiem i pojawiają się na drzewach dopiero w lecie.

Grubosz widłakowaty jest południowoafrykańskim gatunkiem o cienkich pędach z gęsto osadzonymi małymi, mięsistymi listkami, co może przypominać gałązki widłaka. Pędy początkowo wzniesione, z czasem zaczynają się pokładać. Między listkami mogą się pojawiać niepozorne, żółtozielone kwiatki.

Aktinidia smakowita jest pochodzącym z Chin pnączem, które zyskało światową popularność dzięki jadalnym owocom znanym jako kiwi. W naszych warunkach owoce aktinidii rzadko dojrzewają i nie są zbyt smaczne, jednak roślina z powodzeniem pełni rolę dekoracyjną.

Mahonia japońska jest wolno rosnącym, zimozielonym krzewem, który w Japonii jest uprawiany od dawna, a u nas również pełni rolę dekoracyjną. Oprócz liści, atrakcyjną ozdobę mahonii japońskiej stanowią siarkowożółte, pachnące kwiaty, rozwijające się bardzo wczesną wiosną, a potem ciemnofioletowe owoce.

Skrzyp bagienny jest rodzimym gatunkiem rośliny szuwarowej. Rośnie na terenach bagiennych, podmokłych, nad brzegami wód stojących. W ogrodzie może być efektowną ozdobą oczka wodnego.

Uczep amerykański jest zadomowionym w Polsce gatunkiem rośliny jednorocznej, rosnącym nad brzegami rzek, zbiorników wodnych i w innych wilgotnych miejscach. Żółtobrunatne kwiaty są zebrane w koszyczki, płaskie owoce są zaopatrzone w dwa zaczepy, ułatwiające rozsiewanie ich przez zwierzęta.

Głóg szkarłatny jest północnoamerykańskim gatunkiem, uprawianym u nas jako roślina dekoracyjna. Ozdobę stanowią kwiaty, szkarłatne owoce oraz przebarwiające się jesienią liście. Owoce głogu szkarłatnego są duże, jadalne i smaczne.

Róża miniaturowa 'Zwergenfee' wyhodowana w Niemczech w 2009 roku jest niskim, zwartym krzewem dorastającym do ok. 40 cm wysokości. Niewielkie, pełne, intensywnie pomarańczowoczerwone kwiaty są odporne na deszcz i słońce. Doskonale nadaje się na balkony i tarasy, a także jako obwódka rabaty.