Rośliny do półcienia

Ta hortensja bukietowa wyróżnia się w tłumie rozmaitych odmian ogromnymi kwiatostanami, wciąż zmieniającymi się kolorami i długotrwałym kwitnieniem. Dziki gatunek pochodzi z Japonii, Chin, Sachalinu i wysp Kurylskich, a odmiana 'Limelight' (nazywana też ‘Zwijnenburg’) została przypadkowo odkryta w 1990 roku w Holandii. Może śmiało pretendować do tytułu najpiękniejszej rośliny pełni lata.

Jeżówka purpurowa jest efektowną byliną na słoneczne rabaty. Jej duże koszyczki kwiatów przyciągają pszczoły i inne pożyteczne owady. Wyższe odmiany jeżówki purpurowej stanowią idealne tło dla innych bylin. Doskonale komponuje się z trawami ozdobnymi.

Pochodzący z Ameryki Północnej dąb czerwony, od początku XVIII wieku zaczął swoją wędrówkę po Europie. Odporny ma mróz i mało wymagający w porównaniu z dębami rodzimego pochodzenia, dąb czerwony stał się popularnym drzewem ogrodowym i parkowym. Miał swój epizod w polskiej gospodarce leśnej, jednak ze względu na skłonności do wypierania dębów krajowych, został uznany za gatunek inwazyjny. Co nie umniejsza oczywiście jego walorów estetycznych.

Miodunka plamista zachwyca w ogrodzie pięknem swoich liści i kwiatów. Nazwa rodzajowa Pulmonaria pochodzi od łacińskiego "pulmo" = "płuca", co jest nawiązaniem do właściwości leczniczych rośliny. Kępiasta bylina z plamiastymi liśćmi zmienia w trakcie kwitnienia kolor kwiatów z czerwonych na prawie niebieskie. Jest łatwa w uprawie i mało wymagająca.

Miłorząb dwuklapowy jest gatunkiem reliktowym i endemicznym. Jako przedstawiciel roślin nagonasiennych jest drzewem iglastym, jednak zamiast igieł albo łusek wytwarza pięknie uformowane wachlarzowate liście. Etymologia nazw botanicznych, często ludowa, bywa bardzo interesująca. Nazwa rodzajowa Gingko bije chyba wszelkie rekordy. Z tłumaczenia chińskiej nazwy pisanej japońskimi znakami przez niemieckiego botanika Engelberta Kaempfera wyszło słowo "gingko" = "srebrna morela". Linneusz powielił błąd i drzewo nosi nazwę naukową Ginkgo biloba.

Dereń biały jest krzewem ogrodowym, który w każdej porze roku pokazuje swoją atrakcyjną stronę. Pod koniec zimy ozdobę stanowią jaskrawo wybarwione na krwistoczerwony kolor pędy, później zielone liście i baldachogrona kwiatów i owoców, a jesienią pięknie przebarwiające się liście.

Pod nieco egzaltowaną nazwą krzewuszki cudownej kryje się bardzo dekoracyjny krzew z subtelnymi, różowymi kwiatami. Botaniczną nazwę rodzajową nosi na cześć niemieckiego lekarza Christiana Weigela. Epitet gatunkowy nie ma nic wspólnego ze stanem Floryda i oznacza po łacinie "obficie kwitnąca". W ogrodach, poza formą botaniczną, często występują odmiany krzewuszki nazywanej wajgelą.

Pochodząca z Azji Mniejszej i Bałkanów śliwa wiśniowa jest niskim drzewem sadzonym w ogrodach często w formie szpalerów i żywopłotów. Razem z rozwojem liści albo krótko przedtem, całe drzewo pokrywa się gęstą chmurą białych kwiatów. Używana potocznie nazwa ałycza pochodzi od azerskiego słowa aluča i znaczy "mała śliwka".

Pierwiosnki, które wczesną wiosną rozwijają w ogrodzie różnobarwne dywany kwiatów, są zwykle hybrydami i kultywarami różnych gatunków. Pod określeniem pierwiosnka ogrodowego mieszczą się naturalne mieszańce pierwiosnka bezłodygowego (Primula vulgaris) i pierwiosnka lekarskiego (Primula veris) oraz liczna grupa często uprawianych odmian mieszańcowych.

Róża dzika jest krzewem rodzimego pochodzenia o subtelnej urodzie pachnących, pięciopłatkowych kwiatów. Dojrzałe owoce są znanym od wieków, cennym surowcem zielarskim i źródłem ogromnej ilości witaminy C. Płatki kwiatowe można kandyzować albo przerabiać na konfitury i herbatki.

Grab pospolity jest niewysokim drzewem rodzimego pochodzenia. Podobnie jak buk doskonale znosi przycinanie i jest idealną rośliną na trwałe i długowieczne żywopłoty i szpalery. W roli solitera prezentuje pofalowaną formę pnia, jasną korę i złote przebarwienie liści jesienią.

Klon czerwony jest północnoamerykańskim drzewem, które potrafi być podwójnie przekonujące: jaskrawym przebarwieniem liści jesienią i pięknymi, czerwonymi kwiatostanami na wiosnę. W ogrodach spotyka się liczne odmiany hodowlane różniące się pokrojem i jesienną barwą liści.

Bylica roczna jest pachnąca i ma właściwości lecznicze, a jej drobne koszyczki kwiatowe stanowią subtelną ozdobę. Roślina od wieków jest stosowana w medycynie chińskiej, a jej bakteriobójcze działanie zostało potwierdzone badaniami. Może być uprawiana w ogrodzie.

Przylaszczka pospolita jest rodzimą byliną o zimozielonych liściach. Od marca do maja rozwija błękitne niczym niebo niewielkie kwiatki. Nowe liście pojawiają się z pewnym opóźnieniem, podczas gdy ubiegłoroczne w tym czasie więdną. Obok formy botanicznej uprawiane są w ogrodach kultywary o kwiatach białych, różowych i purpurowych, pojedynczych i pełnych.

Skrzydłokwiat kwiecisty jest egzotycznym przedstawicielem popularnej rodziny obrazkowatych, którą charakteryzują oryginalne kwiatostany w formie kolby zwykle z barwną podsadką. Duże, ciemnozielone, połyskujące liście nadają mu bardzo elegancki wygląd. Kolbiastym kwiatostanom towarzyszą śnieżnobiałe liście przykwiatkowe, tak zwane spathy.

Sałata lodowa, nazywana też kruchą, jest formą sałaty głowiastej, która z kolei jest odmianą botaniczną sałaty siewnej. Dzięki swoim delikatnym i kruchym liściom stała się jedną z najbardziej popularnych odmian sałaty. Na początku XX wieku była uprawiana w Ameryce i przewożona stamtąd, ze względu na ograniczone wówczas możliwości chłodnicze, w bryłach lodu — stąd nazwa "iceberg salad", czyli "sałata lodowa".

Mimoza wstydliwa zyskała sobie popularność i sławę nie tyle dzięki subtelnej urodzie kwiatów, o oryginalnej zdolności reagowania na dotyk. Na dotknięcie albo na szybkie ogrzanie lub ochłodzenie mimoza reaguje składaniem liści. Po ustąpieniu bodźca liście wracają do swojej pierzastej formy.

Begonia 'Dragon Wing' jest nazwą serii odmian tej popularnej i pięknej rośliny. Liczne gatunki botaniczne begonii różniące się kolorami, formą i wielkością kwiatów wprost zachęcają ogrodników do tworzenia wciąż nowych mieszańców i kultywarów. W ten sposób powstały niedawno "begonie smocze", powstałe prawdopodobnie z krzyżowania begonii stale kwitnącej z mieszańcami begonii bulwiastej.

Śródziemnomorski gatunek groszku pachnącego jest uprawiany u nas jako roślina ozdobna. Na długich cienkich pędach rozwijają się ładne, pachnące kwiaty w pastelowych kolorach. Wyhodowano wiele odmian zarówno karłowych, jak i wysokich w całej palecie barw. Roślina doskonale nadaje się do obsadzania ogrodzeń i wysokich murów.

Mięta pieprzowa jest popularną i lubianą rośliną leczniczą i przyprawową, a przy tym również dekoracyjną i mało wymagającą. Jest naturalnym mieszańcem, który powstał w Wielkiej Brytanii ze skrzyżowania mięty nadwodnej (M. aquatica) z miętą zieloną (M. spicata). Uprawiana od dwóch wieków, ma szerokie zastosowanie w lecznictwie i w kosmetyce.

Pieris japoński jest zimozielonym krzewem, szczególnie ozdobnym w okresie kwitnienia. Stanowi efektowne uzupełnienie dla różaneczników i nadaje się do uprawy w pojemnikach. Liście i kwiaty rośliny zawierają silnie trującą substancję grajanotoksynę.

Wierzba płacząca jest nazwą zwyczajową hybryd różnych gatunków wierzb. Najbardziej popularne są mieszańce Salix babylonica (wierzba babilońska) i Salix alba (wierzba biała), a spośród nich najczęściej sadzona odmiana hodowlana 'Chrysocoma'. Dla mieszańców wierzby babilońskiej z wierzbą białą został nawet przyjęty epitet botaniczny sepulcralis od łacińskiego sepulcrum = „grób”, co tłumaczy inne nazwy, jak „wierzba nagrobna”, albo „wierzba żałobna”.