Rośliny do półcienia

Runianka japońska jest zimozieloną krzewinką o skórzastych, połyskliwych liściach i gronach białych, drobnych kwiatów. Jest mrozoodporna, doskonale nadaje się do roli rośliny okrywowej pod drzewami i w innych ocienionych miejscach, podobnie jak bluszcz i barwinek.

Ognik szkarłatny jest zimozielonym, szybko rosnącym krzewem, który do naszej części Europy został sprowadzony już w XVII wieku z Europy Południowej albo Azji Mniejszej. Szczególną ozdobę ognika stanowią jaskrawo wybarwione owocostany przypominające jarzębinę, długo pozostające na roślinie.

Rhaphidophora tetrasperma ze względu na swój wygląd i potoczne nazwy "monstera minima" albo "mini monstera" jest często mylona, albo błędnie przypisywana do rodzaju Monstera. W przeciwieństwie do "prawdziwej" monstery rhaphidophora nie pochodzi z Ameryki Południowej, ale z Azji (Tajlandia, Malezja). Jest wiecznie zielonym pnączem z lasów deszczowych.

Klon japoński jest niskim drzewem pochodzącym z północnej Japonii. W ogrodzie zachowuje atrakcyjny wygląd przez cały sezon. Purpurowe kwiaty rozwijają się razem z liśćmi, które jesienią przebarwiają się pięknie na czerwono.

Trudno dzisiaj uwierzyć, że spotykana pospolicie na przydrożach, rowach i nieużytkach bylica pospolita była kiedyś uważana za "matkę wszystkich ziół" kuchennych i leczniczych. W średniowieczu uprawiano ją w każdym wiejskim i klasztornym ogrodzie. Służyła jako aromatyczna przyprawa oraz środek leczniczy o szerokim działaniu.

Sprowadzony do Europy w XVII wieku klon jesionolistny zadomowił się u nas na dobre i w naturalnym środowisku wypiera nawet gatunki rodzime. Dzięki niewielkiej wysokości, rozłożystej i luźnej koronie oraz przebarwiającym się jesienią liściom, klon jesionolistny dobrze sprawdza się w roli drzewa ogrodowego.

Świerk serbski, jako gatunek botaniczny, został odkryty i opisany przez serbskiego botanika zaledwie 150 lat temu. Nazwa gatunkowa omorika pochodzi od lokalnej nazwy potocznej tego drzewa. Omorika ma wąski, gęsty pokrój i dobrze znosi warunki miejsce, przez co jest chętnie sadzony w naszych ogrodach. Doskonale prezentuje się jako wysoka zasłona na granicy działki.

Pęcherznica kalinolistna jest szybko rosnącym krzewem o liściach podobnych do kaliny. Białe albo różowawe kwiaty są zebrane w baldachy, a owoce - mieszki z nasionami - mają formę czerwonych pęcherzyków, do czego nawiązuje nazwa rodzajowa. Oprócz formy botanicznej z zielonymi liśćmi karierę w ogrodach robią kultywary o złotych albo czerwonych liściach.

Pochodząca z Chile alstremeria pomarańczowa jest kłączową byliną o efektownych kwiatostanach utrzymujących się przez całe lato. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Claesa Alströmer'a. Chociaż ten gatunek jest najbardziej odporny na niskie temperatury, to i tak wymaga ochrony przed mrozem albo zimowania w pomieszczeniu.

Już w połowie kwietnia pojawiają się na tle ciemnej zieleni liści barwinka pospolitego jego piękne niebieskie kwiaty. Zimozielona krzewinka chętnie okrywa ziemię pod drzewami i w innych cienistych miejscach w ogrodzie. Barwinkowy dywan tworzy efektowne tło dla roślin o barwnych liściach.

Begonia królewska zachwyca niezwykłą urodą swoich liści. Pochodzący z tropikalnych obszarów Azji gatunek jest popularną rośliną doniczkową, uprawianą u nas w formie licznych kultywarów. Jej dekoracyjne liście stanowią ozdobę parapetów, wiszących kwietników i ciepłych ogrodów zimowych.

W swojej dalekowschodniej ojczyźnie kamelia japońska rośnie jako krzew podszytowy w lesie. W ciągu kilku wieków wyhodowano tysiące kultywarów, które jako rośliny ozdobne cieszą się wielką popularnością na całym świecie. W naszych warunkach ciepłolubna kamelia japońska może być uprawiana tylko w doniczkach. Nazwa rodzajowa upamiętnia czeskiego botanika Georga Josepha Kamela.

Nawłoć kanadyjska trafiła do Francji około 1644 roku. Przez długi czas pozostawała podziwianym rarytasem w ogrodach arystokratów. Do wiejskich ogrodów znalazła drogę dopiero w połowie XIX wieku, skąd szybko uciekła i stała się gatunkiem inwazyjnym. Rozrasta się w szybkim tempie i tworzy konkurencję dla rodzimych gatunków. Złotożółte wiechy kwiatów stanowią w ogrodzie ozdobę oraz źródło pokarmu dla owadów.

Wiecznie zielony żywotnik zachodni jest mało wymagającą i niezawodną rośliną ogrodową. Został sprowadzony do Europy na początku XVI wieku prawdopodobnie jako pierwsze z drzew północnoamerykańskich. Gatunek jest odporny na mróz i zanieczyszczenie powietrza. W uprawie występuje w wielu odmianach hodowlanych żywotnika zachodniego różniących się głównie pokrojem.

Porzeczka czarna jest uprawiana w ogrodach od kilku wieków, doczekała się też licznych odmian, różniących się wielkością owoców, smakiem i okresem dojrzewania. Krzew występuje w Polsce również w środowisku naturalnym. Porzeczka czarna jest nie tylko krzewem owocowym, ale również rośliną ozdobną.

Wawrzynek wilczełyko jest odpornym na mróz niewielkim krzewem rodzimego pochodzenia. Różowe, efektowne, mocno pachnące kwiaty wawrzynka pojawiają się przed rozwojem liści i często tworzą barwne plamy na tle resztek śniegu. Latem i jesienią ozdobę rośliny stanowią liście i intensywnie czerwone owoce-pestkowce. Cała roślina jest silnie trująca.

Jodła pospolita jest rodzimym gatunkiem zimozielonego drzewa iglastego. W naturalnym środowisku dorasta do 50 m wysokości. W ogrodach jest sadzona jako drzewo ozdobne. Oprócz formy botanicznej istnieją kultywary jodły o niewielkiej wysokości i wąskim pokroju. Doskonale znosi ocienienie.

Trzmielina pospolita jest rodzimym krzewem, co zapewnia jej całkowitą mrozoodporność i łatwość uprawy. Szczególnie dekoracyjne są czterokomorowe, różowokarminowe owoce z nasionami w pomarańczowych osnówkach. Zaletą trzmieliny pospolitej jest jej wzrost zarówno na stanowisku nasłonecznionym, jak i w cieniu pod koronami drzew.

Hibiskus kojarzy się zwykle z egzotyczną rośliną doniczkową albo kwitnącym krzewem ogrodowym. Hibiskus bylinowy, czyli ketmia bagienna, jest mniej znany od swoich krewniaków, ale równie efektowny. Główną ozdobę tworzą ogromne malwowate kwiaty, które rozwijają się pod koniec lata.

Niedośpian ognisty jest zwykle oferowany w sprzedaży jako roślina jednoroczna, jednak posiada on potencjał, aby stanowić ozdobę przez wiele lat. Przez pewien czas zapomniany, słusznie przeżywa renesans jako egzotyczna roślina doniczkowa o barwnych i plamiastych liściach.

Tojeść rozesłana jest płożącą się byliną o okrągłych liściach i gwiazdkowatych, złotych kwiatach. Nazwa rodzajowa odnosi się do Lysimachosa, starożytnego dowódcy Aleksandra Wielkiego, który według legendy był pierwszym odkrywcą tej rośliny. Epitet gatunkowy pochodzi natomiast od łacińskiego słowa "nummus" = moneta, co wskazuje na podobny do małych monet kształt liści rośliny.

Głóg dwuszyjkowy jest gatunkiem drzewa rodzimego pochodzenia. Łączy go pokrewieństwo nie tylko z jabłonią, gruszą, czy śliwą, ale też z poziomką, wiązówką i różą. Zebrane w baldachogrona kwiaty mają pięć płatków, wiele pręcików i jeden słupek z dwiema szyjkami — co tłumaczy nazwę gatunkową.