Rośliny do półcienia

Ten gatunek paciorecznika trafił do Europy z Meksyku już w XVI wieku. Jego nazwa gatunkowa nie wynika z obszaru występowania, ale z błędnego nazwania Ameryki przez odkrywców Indiami Zachodnimi. Paciorecznik indyjski ze swoimi pięknymi kwiatami w jaskrawych kolorach wprowadza do każdego ogrodu powiew egzotyki.

Muhlenbekia niska jest krzewem o płożącym pokroju, który potrafi stworzyć na ziemi gęsty, zimozielony dywan. Nazwa rodzajowa rośliny upamiętnia alzackiego botanika Gustava Mühlenbeck'a. Dodatkową ozdobę stanowią żółtawozielone, gwiazdkowate kwiaty, pojawiające się w maju i czerwcu.

Pochodzący z krajów Wschodu jaskier azjatycki trafił do Europy z Turcji w XVI wieku. Przez długi czas cieszył się wielką popularnością, podobnie jak tulipan. W XIX wieku nieco zapomniany, dzięki swoim kolorowym kwiatom został na nowo odkryty i dzisiaj jest uprawiany w wielu odmianach, również o pełnych kwiatach.

Krwawnica pospolita jest rośliną rodzimego pochodzenia, spotykaną na podmokłych łąkach i brzegach wód. Jej efektowne, jaskrawe kwiatostany są ozdobą ogrodu i magicznie przyciągają roje motyli i innych owadów. Z powodzeniem może konkurować z ozdobnymi bylinami sprowadzanymi z dalekich stron.

Skrzyp zimowy jest rodzimym gatunkiem spotykanym w podmokłych lasach i na wilgotnych łąkach. Należy do bardzo dekoracyjnych roślin i w ogrodzie nie tylko efektownie wygląda, ale jest też odporny i mało wymagający. Wyprostowane, metrowej wysokości łodygi, przypominają pędy bambusa.

Pochodząca z azjatyckich stepów i suchych lasów irga błyszcząca jest odporna na mróz i niewrażliwa na miejskie zanieczyszczenia powietrza. Doskonale znosi suszę, jest tolerancyjna w stosunku do odczynu gleby. W ogrodzie szczególnie nadaje się do tworzenia żywopłotów.

Wiąz górski jest długowiecznym drzewem, dorastającym do 40 m wysokości. Kiedyś uważany w niektórych regionach za symbol potęgi i sprawiedliwości, dzisiaj jest ceniony za swój monumentalny wygląd. Zagrożeniem dla tego rodzimego gatunku drzewa jest choroba zwana grafiozą wiązu.

Bambus jest zwyczajową nazwą kilkudziesięciu rodzajów traw z podrodziny bambusowych, a fargezja jest jednym z nich. Nazwa rodzajowa upamiętnia francuskiego botanika Paula Farges'a. Gatunek Fargesia nitida jest idealny do naszych ogrodów jako piękna, zielona zasłona albo w roli solitera w pojemniku.

Klon polny jest mało wymagającym drzewem krajowym, odpornym na suszę, choroby i szkodniki. Mocna zieleń liści nawet w okresie suszy, ładna forma korony oraz stosunkowo niewielki i powolny wzrost czynią z tego klonu efektowne drzewo ogrodowe. Owoce klonu polnego, skrzydlaki, są ustawione po dwa w linii prostej.

Winobluszcz trójlistkowy jest dalekowschodnim pnączem, które zyskało u nas dużą popularność. Jego ozdobę stanowią gęsto i dachówkowato ułożone liście, które jesienią przybierają intensywne odcienie czerwieni. Dzięki silnym przylgom może wspinać się bez podpór po całkiem gładkich powierzchniach.

Salata masłowa nie jest odrębnym gatunkiem rośliny warzywnej, a jedynie szczególną formą sałaty głowiastej, która z kolei jest botaniczną odmianą sałaty siewnej. W przypadku uprawianych od wieków roślin użytkowych dominują ich odmiany i mieszańce, podczas gdy pierwotne gatunki często już nie istnieją. Delikatna w smaku i dotyku sałata masłowa należy do ulubionych warzyw ogrodowych.

Szałwia błyszcząca rośnie w swojej tropikalnej ojczyźnie jako półkrzew i osiąga wysokość półtora metra. W naszych warunkach jest traktowana jako roślina jednoroczna. Jej ognistoczerwone kwiaty stanowią ozdobę ogrodów i balkonów przez całe lato.

Rosnąca dziko w stanie Sabah w północno-wschodniej części wyspy Borneo Alocasia reginula była pierwotnie opisywana jako Alocasia 'Black Velvet', jakby była odmianą lub rodzajem hybrydy. Została uznana za odrębny, botaniczny gatunek. Odznacza się niespotykanym, prawie czarnym kolorem liści.

Cyprysik groszkowy jest zimozielonym drzewem z wysp japońskich. Odznacza się dużą odpornością na mróz i może być sadzony w całej Polsce. Nazwa gatunkowa nawiązuje do wielkości szyszek tego cyprysika. Istnieje wiele odmian cyprysika groszkowego, które różnią się wielkością, formą wzrostu i kolorem.

Ze swoimi zimozielonymi błyszczącymi liśćmi, żółtymi kwiatami, a potem ciemnoniebieskimi owocami mahonia pospolita stanowi ogrodową atrakcję przez cały rok. Przez ciemnozielone liście z niewielkimi kolcami bywa czasem mylona z ostrokrzewem, z którym nie jest wcale spokrewniona.

Naparstnica purpurowa należy do najbardziej efektownych roślin kwiatowych dziko rosnących. W Polsce rozpowszechniła się od XVIII wieku i z ogrodów weszła samorzutnie również na tereny leśne. Czasem spotykana jest odmiana naparstnicy purpurowej o białych kwiatach - Digitalis purpurea var. alba.

Plumeria czerwona jest krzewem o dużych i intensywnie pachnących kwiatach, jest kwiatem narodowym Nikaragui. Kwiaty plumerii służą na Hawajach do wyrobu słynnych wieńców i girland lei — stąd potoczna nazwa. Wbrew gatunkowej nazwie forma botaniczna rośliny ma kwiaty różowe, natomiast czerwone, żółte i wielobarwne bywają często u odmian hodowlanych.

Atrakcyjna odmiana miskanta chińskiego, tworząca pełne wdzięku kępy o wysokości prawie dwóch metrów. Czerwonawe wiechy kwiatów pojawiają się późnym latem. 'Morning Light' wprowadził na rynek Kurt Bluemel, amerykański ogrodnik.

Bluszcz jest zimozielonym pnączem, które przy pomocy korzeni przybyszowych bez trudu wspina się po drzewach i murach, a także ukorzenia pędy na ziemi. Bluszcz zwyczajny i jego odmiany znajdują różnorodne zastosowanie w ogrodzie — tworzą efektowną zasłonę dla fasad i powierzchni ziemi.

Pelargonia rabatowa jest nazwą grupy mieszańców P. zonale i P. inquinans o wzniesionym pokroju, tradycyjnie uprawianych na rabatach. Wyhodowano tysiące odmian o różnej wysokości rośliny, formie i kolorze kwiatów. Pośród rozmaitych kolorów i odcieni brakuje tylko błękitu. Na liściach widoczny brązowy pierścień.

Lilak Meyera robi wrażenie zmniejszonej wersji lilaka pospolitego, nie ustępuje mu jednak ani intensywnością przyjemnego zapachu, ani bogactwem kwiatów. Uprawiana u nas odmiana 'Palibin', będąca pomniejszonym wydaniem gatunku botanicznego, nadaje się nie tylko na ogrodowe rabaty, ale również na balkon albo taras.

Trudno wyobrazić sobie majowy ogród bez śnieżnobiałych kwiatów konwalii. Subtelne, pełne wdzięku dzwoneczki roztaczają słodki aromat wabiący owady i oczarowujący ludzi. Niewielkich rozmiarów bylina doskonale nadaje się do uzupełniania ogrodowych kompozycji. Jako gatunek rodzimy, konwalia majowa jest dobrze przystosowana do naszych warunków i nie wymaga specjalnej opieki.