Rośliny do półcienia

Spośród ponad stu gatunków swojego rodzaju, zielistka Sternberga cieszy się największą popularnością. Jest klasykiem rośliny doniczkowej, która wybacza swojemu opiekunowi prawie wszystkie błędy. Znosi nawet stanowiska zacienione, chociaż traci wtedy na efektownym wybarwieniu liści. Epitet gatunkowy rośliny upamiętnia praskiego botanika Kaspara von Sternberg'a.

Małą stokrotkę łąkową zna właściwie każde dziecko. Rozetka liści z małym kwiatkiem niby-margerytki jako jedna z pierwszych pojawia się w wiosennym ogrodzie. Liczne odmiany hodowlane stokrotki mają większe białe, różowe i dwukolorowe kwiaty, ale są mniej odporne na mróz. Kwiaty stokrotki pospolitej są jadalne i mogą być dodatkiem do sałatek.

Fikus sprężysty ze swoimi ciemnozielonymi, dużymi liśćmi uchodzi za klasyka pośród roślin doniczkowych. Po krótkim okresie pewnego zapomnienia przeżywa dzisiaj swój efektowny powrót do mieszkań. Podobnie jak inne gatunki figowca wydziela po zranieniu kory mleczny sok zawierający lateks.

Parzydło leśne jest bardzo efektowną byliną rodzimego pochodzenia. Duże pierzaste liście i puszyste, wiechowate kwiatostany stanowią szczególną ozdobę ogrodu w miejscach zacienionych. Parzydło leśne jest rośliną dwupienną, przy czym kwiatostany żeńskie są czysto białe, a męskie kremowobiałe.

Ze swoimi pachnącymi kwiatami w jaskrawych kolorach floks wiechowaty należy do najbardziej dekoracyjnych bylin w ogrodzie. Mocne, sztywne łodygi wyrastają z krótkich kłączy, tworząc gęste kępy o wysokości ponad 100 cm. Liczne odmiany tego floksa wyróżniają się wielobarwnymi liśćmi i kolorowymi kwiatami (forma botaniczna ma kwiaty jasnoczerwone).

Róża pomarszczona została sprowadzona do Europy ze wschodniej Azji jako krzew ozdobny i szybko rozprzestrzeniła się, uciekając z ogrodów. Wyhodowano wiele odmian dekoracyjnych pochodzących z tego gatunku. Róża jest odporna na mróz i choroby, kwitnie przez całe lato, a na dodatek jej owoce są jadalne i bogate w witaminę C.

Trzmielina japońska jest zimozielonym krzewem, który ceniony jest za odporność na przycinanie oraz różnorodność zastosowania. Obok formy botanicznej z zielonymi liśćmi, w ogrodach spotyka się odmiany zielono-kremowe albo zielono-żółte. Pewną wadą tej rośliny jest jej słaba mrozoodporność.

Subtelne, pełne gracji źdźbła tej odmiany miskanta chińskiego, tworzą prawdziwą atrakcję rabaty. Gęste, zielone kępy dorastają do dwóch metrów wysokości. Niezwykłej urody trawa została wyhodowana przez niemieckiego ogrodnika i hodowcę bylin Karla Foerster'a.

Piękne kwiaty w dzień i czarujący aromat nocą — tak prezentuje się w ogrodzie wieczornik damski. Jasnopurpurowe kwiaty pachną szczególnie intensywnie wieczorem, przypominając zapach lewkonii albo fiołków. Przynależność wieczornika do rodziny kapustowatych sprawia, że jego kwiatostany podobne są do rzepaku albo gorczycy.

Bylica piołun jest ziołem leczniczym znanym od starożytności. O popularności rośliny świadczą liczne nazwy ludowe i regionalne w językach zarówno słowiańskich, jak i germańskich. Nazwa rodzajowa nawiązuje do Artemidy, bogini przyrody i łowów.

Ze swoim malowniczym pokrojem i wspaniałymi szyszkami wolno rosnąca jodła koreańska jest efektowną ozdobą każdego ogrodu. Drzewo o bardzo regularnej, stożkowej koronie osiąga w naszych warunkach 8-10 m wysokości. Fioletowe, dekoracyjne szyszki pojawiają się już na 1-1,5 metrowych jodłach.

W odróżnieniu od swojego znanego krewniaka fikusa benjamina fikus tępy ma liście zaokrąglone na końcach, a nie zaostrzone. Posiada wiele form i nazw zarówno potocznych, jak i botanicznych. W naszych warunkach klimatycznych znany jest głównie jako fikus bonsai albo fikus ginseng, jako że hodowany jest w formie miniaturowego drzewka, którego poskręcane korzenie przypominają Panax ginseng.

Alocasia zebrina jest niezwykłą rośliną doniczkową o charakterystycznych pasiastych łodygach liściowych. Jaśniejsze i ciemniejsze prążki kojarzą się z tygrysem albo zebrą - stąd nazwa gatunkowa. Alokazja pasiasta jest rośliną endemiczną i rośnie tylko na kilku wyspach Filipin. Zbieranie dzikich okazów jest zabronione, ale uprawa alokazji hodowlanych jest popularna na całym świecie.

Rdestówka Auberta jest zdrewniałym pnączem o bardzo dużym przyroście rocznym, jest jedną z najszybciej rosnących roślin w Polsce. Ozdobę stanowią sercowate, jasnozielone liście oraz długo utrzymujące się białe, wiechowate kwiatostany. Epitet gatunkowy upamiętnia francuskiego misjonarza Georgesa Auberta, który przesłał nasiona rośliny z Tybetu do Paryża.

Reo meksykańskie jest gatunkiem trzykrotki, która zaliczana kiedyś do botanicznego rodzaju Rhoeo, zachowała zwyczajowo dawną nazwę. Ozdobą tej doniczkowej byliny są duże, dość długie liście, układające się w rozetę. Ciekawy efekt kolorystyczny tworzą podłużne paski na liściach w kolorze różowym, białym albo kremowym.

Nazwa gatunkowa tego skrzydłokwiatu upamiętnia niemieckiego botanika Gustava Wallisa. Rzadki gatunek rośliny stał się bardzo popularny w uprawie doniczkowej dzięki wyhodowaniu licznych kultywarów. Różnią się one wysokością wzrostu oraz formą i kolorem liści, niektóre odmiany rozwijają duże i pachnące kwiaty. Atrakcyjny wygląd skrzydłokwiatu Wallisa zapewniają zarówno długo utrzymujące się kwiaty, jak i piękne, ciemnozielone liście.

Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' jest pękną odmianą, wyselekcjonowaną w Holandii. Śnieżnobiała korowina pokrywająca pień i konary daje niezwykły efekt zwłaszcza w okresie bezlistnym. Brzoza 'Doorenbos' nadaje się doskonale do roli solitera, jak i do nasadzeń grupowych.

Jarząb pospolity jest niewielkim drzewem rodzimego pochodzenia jakby stworzonym do ogrodu. Najpierw ozdobę stanowią pachnące, białe baldachogrona kwiatów, a potem czerwone korale owoców. Liście przebarwiają się jesienią na złotożółty albo żółtoczerwony kolor. Owoce nadają się do spożycia po przemrożeniu albo blanszowaniu.

Przyciągająca wzrok dichondra srebrzysta bywa nazywana srebrnym deszczem, ponieważ jej długie, zwisające pędy wyglądają jak srebrny wodospad. Jej ojczyzną są subtropikalne rejony obu Ameryk, gdzie rośnie jako bylina. W naszych warunkach jest zwykle uprawiana z rozsady przed jeden sezon.

Pachnące intensywnie i przyjemnie kwiaty lipy szerokolistnej sygnalizują pełnię lata. Lecznicze działanie kwiatostanów lipy jest znane od bardzo dawna. Lipa szerokolistna należy do naszych najpiękniejszych drzew liściastych, jest długowieczna i miododajna.

Trzykrotka purpurowa rozwija długie i mocne pędy, które początkowo są wzniesione, a z czasem zaczynają zwisać. Duże liście mają kolor fioletowoczerwony, na końcach pędów rozwijają się jasnopurpurowe, trójpłatkowe kwiaty. Botaniczna nazwa rodzajowa upamiętnia angielskich przyrodników (ojca i syna) o nazwisku Tradescant.

Bluszczyk kurdybanek jest rodzimą byliną o różnorodnym zastosowaniu. Jest rośliną ozdobną, leczniczą, przyprawową i miododajną. Epitet gatunkowy zawdzięcza podobieństwu liści do specjalnie garbowanej skóry — kurdybanu. Może być uprawiany w gruncie albo w pojemnikach.