Rośliny na słoneczne stanowisko

Żywe kamienie to bardzo trafna nazwa grupy gatunków i odmian niezwykle oryginalnych sukulentów. Te rośliny opanowały perfekcyjnie sztukę kamuflażu, upodabniając się kształtem i kolorem liści do otaczających je kamieni. Roślinny charakter grupy kamieni zdradzają dopiero kwiaty o białych albo żółtych płatkach.

Dereń kousa jest azjatyckim gatunkiem, który w naszych warunkach wyrasta na duży krzew. Najbardziej efektownie wygląda podczas kwitnienia, dzięki dużym, czterolistkowym podsadkom w kolorze białym albo kremowym. Czerwone owoce przypominają liczi i są jadalne, chociaż mdłe w smaku.

Klon jawor jest rodzimym drzewem dorastającym do imponujących rozmiarów. W naturalnych warunkach preferuje tereny górskie, gdzie tworzy drzewostany razem z bukiem, jodłą i świerkiem. Doskonale sprawdza się jako drzewo ogrodowe, a liczne odmiany hodowlane różnią się kolorem liści pokrojem drzewa.

Rozchodnikowiec okazały przez ponad sto lat był zaliczany do rodzaju botanicznego Sedum (rozchodnik). Według najnowszych badań zakwalifikowano go do nowego, liczącego ponad 30 gatunków, rodzaju Hylotelephium. Jest to sukulent liściowy, ale zimujące w ziemi korzenie i kłącza, z których każdej wiosny się odradza, są odporne na mróz. Ozdobę stanowią zarówno późno rozwijające się kwiaty, jak i liście.

Bromelia gruba jest jednym z około 60 gatunków należących do wspólnego rodzaju botanicznego. Tworzy charakterystyczną rozetę liści, z której wyrasta pęd kwiatostanowy. W naszych warunkach bromelia (mylona często z guzmanią) może rosnąć tylko w doniczce. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Olofa Bromeliusa, a epitet gatunkowy pinguin znaczy po łacinie "gruby".

Męczennica błękitna jest egzotycznym pnączem z lasów Ameryki Południowej uprawianym u nas w doniczkach jako roślina ozdobna. Tajemniczą nazwę zawdzięcza roślina mnichowi z Bolonii, który opisując w 1609 roku kwiat, dopatrzył się w nim różnych ewangelicznych symboli. Taka interpretacja została szybko podchwycona i rozpowszechniona, co przyniosło roślinie wielką popularność w XVII wieku.

Ketmia syryjska jest efektownym krzewem kwiatowym, który bardzo dawno trafił szlakami handlowymi z Chin do krajów Bliskiego Wschodu. Ponieważ do Europy przywieziony został w XVI wieku z Syrii, stąd jego epitet gatunkowy. Do ogrodu wprowadza orientalny nastrój.

Ogórek kiwano, jest najbardziej egzotycznym warzywem z rodziny dyniowatych, który może być uprawiany również w naszych warunkach klimatycznych, chociaż raczej nie bezpośrednio na rabacie. Ma duże wymagania cieplne i rośnie dopiero w temperaturze powyżej 15 stopni. Trochę dziwna nazwa ogórka pochodzi od słów "kiwi" i "banan", które to owoce przypomina smakiem.

Eszeweria błękitna, podobnie jak jej liczne krewniaczki, jest bardzo odporna i prawie nie wymaga podlewania. Jest idealną rośliną doniczkową dla osób, które nie mogą poświęcić kwiatom zbyt dużo czasu. Dziwnie brzmiąca nazwa rodzajowa upamiętnia meksykańskiego rysownika roślin Atanasio Echeverría y Godoy.

Świerk pospolity jest naszym jedynym świerkiem rodzimego pochodzenia. Jest wrażliwy na wilgotność i czystość powietrza, dlatego źle się czuje w warunkach miejskich. Nazwa rodzajowa Picea pochodzi od łacińskiego "pix" = "smoła, żywica". W sprzyjających warunkach dorasta do ogromnych rozmiarów i jest bardzo długowieczny. W ogrodzie nadaje się również do tworzenia żywopłotów.

Cytryniec chiński jest mrozoodpornym pnączem o zastosowaniu zarówno dekoracyjnym, jak i spożywczym. Chińczycy nazywają go owocem o pięciu smakach, ponieważ okrywa owocu, miąższ i nasiona są jednocześnie słodkie, słone, gorzkie, cierpkie i kwaśne. Na Dalekim Wschodzie cytryniec chiński jest też popularną rośliną leczniczą.

Pod nazwą "cebula dymka" nie kryje się jakaś specjalna odmiana Allium cepa, ale po prostu mała, wyhodowana z nasion cebulka, z której w następnym sezonie wyrośnie na rabacie dorodna cebula. Nazwa pochodzi od stosowanego kiedyś zabiegu zadymiania cebuli, co miało zahamować wytwarzanie pędów kwiatowych. Zabieg okazał się nieskuteczny, ale dym w nazwie pozostał.

Jasnota purpurowa jest rośliną jednoroczną rodzimego pochodzenia, spotykaną pospolicie na terenie całego kraju. Takie rośliny, nazywane często chwastami, są zwykle niedoceniane. Jasnota purpurowa dostarcza pokarmu wielu gatunkom owadów, a jej młode pędy i kwiaty są smaczne, zdrowe i posiadają właściwości lecznicze.

Ognik szkarłatny jest zimozielonym, szybko rosnącym krzewem, który do naszej części Europy został sprowadzony już w XVII wieku z Europy Południowej albo Azji Mniejszej. Szczególną ozdobę ognika stanowią jaskrawo wybarwione owocostany przypominające jarzębinę, długo pozostające na roślinie.

Sprowadzony do Europy w XVII wieku klon jesionolistny zadomowił się u nas na dobre i w naturalnym środowisku wypiera nawet gatunki rodzime. Dzięki niewielkiej wysokości, rozłożystej i luźnej koronie oraz przebarwiającym się jesienią liściom, klon jesionolistny dobrze sprawdza się w roli drzewa ogrodowego.

Trudno dzisiaj uwierzyć, że spotykana pospolicie na przydrożach, rowach i nieużytkach bylica pospolita była kiedyś uważana za "matkę wszystkich ziół" kuchennych i leczniczych. W średniowieczu uprawiano ją w każdym wiejskim i klasztornym ogrodzie. Służyła jako aromatyczna przyprawa oraz środek leczniczy o szerokim działaniu.

Perukowiec podolski, krzew spokrewniony z sumakiem octowcem, stanowi dużą atrakcję ogrodu przez cały rok, a szczególnie jesienią. Wielką ozdobą są najpierw duże liście, a potem wielkie, wiechowate kwiatostany i owocostany przypominające rokokowe peruki. Jesienią liście przebarwiają się efektownie w jaskrawe kolory żółci, pomarańczu i czerwieni.

Pochodząca z Afryki Południowej nemezja liczy ponad 60 gatunków, przy czym w naszych ogrodach spotyka się najczęściej nemezję powabną, a zwłaszcza jej hybrydy i kultywary. Roślina odznacza się bajecznie kolorowymi kwiatami, które rozwijają się niezmordowanie od wiosny do końca lata.

Świerk serbski, jako gatunek botaniczny, został odkryty i opisany przez serbskiego botanika zaledwie 150 lat temu. Nazwa gatunkowa omorika pochodzi od lokalnej nazwy potocznej tego drzewa. Omorika ma wąski, gęsty pokrój i dobrze znosi warunki miejsce, przez co jest chętnie sadzony w naszych ogrodach. Doskonale prezentuje się jako wysoka zasłona na granicy działki.

Pochodząca z Chile alstremeria pomarańczowa jest kłączową byliną o efektownych kwiatostanach utrzymujących się przez całe lato. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Claesa Alströmer'a. Chociaż ten gatunek jest najbardziej odporny na niskie temperatury, to i tak wymaga ochrony przed mrozem albo zimowania w pomieszczeniu.

Przetacznik kłosowy jest rośliną rodzimego pochodzenia, stąd jego pełna mrozoodporność i łatwość uprawy w ogrodzie. Tworzy kępy łodyg z zielonymi liśćmi, na których rozwijają się długie, niebieskie kłosy kwiatowe. Oprócz formy botanicznej istnieją liczne kultywary o kwiatach lawendowych, różowych albo szkarłatnych.

Pęcherznica kalinolistna jest szybko rosnącym krzewem o liściach podobnych do kaliny. Białe albo różowawe kwiaty są zebrane w baldachy, a owoce - mieszki z nasionami - mają formę czerwonych pęcherzyków, do czego nawiązuje nazwa rodzajowa. Oprócz formy botanicznej z zielonymi liśćmi karierę w ogrodach robią kultywary o złotych albo czerwonych liściach.