Kwiaty ozdobne

Heliotrop peruwiański rosnący w swojej tropikalnej ojczyźnie w formie półkrzewu, w naszych warunkach jest uprawiany jako roślina jednoroczna. Dzięki swojemu gęstemu pokrojowi, licznym ciemnofioletowym kwiatom i przyjemnemu, waniliowemu zapachowi, heliotrop jest ulubioną rośliną ozdobną na słonecznych balkonach, tarasach i rabatach. Nazwa rodzaju nawiązuje do podążania kwiatostanów rośliny za słońcem.

Fiołek polny jest rodzimym gatunkiem, należącym do licznego rodzaju botanicznego Viola. Na plantacjach roślin uprawnych może stanowić konkurencję, jednak w ogrodzie warto docenić jego subtelną urodę połączoną z przystosowaniem do naszych warunków. Niewielkie, kremowobiałe kwiaty z żółtą plamką na dolnym płatku i fioletowym nabiegiem na górnym, rozwijają się niezmordowanie od kwietnia do października.

Oplątwa niebieskawa jest egzotyczną byliną z deszczowych lasów Ekwadoru. Nazwa rodzajowa upamiętnia niemieckiego botanika Gustava Wallis'a. Wcześniej była zaliczana do rodzaju Tillandsia. Wyróżnia się oryginalnym różowym, kłosowatym kwiatostanem, z którego wyrastają drobne niebieskie kwiatki oraz wąskimi, trawiastymi liśćmi.

Kocimiętka Faassena jest aromatyczną byliną, którą wyhodowano jako hybrydę dwóch gatunków Nepeta racemosa i Nepeta nepetella. Odznacza się bujnym wzrostem i obfitym kwitnieniem od maja do września. Wnosi do ogrodu lawendowy błękit kwiatów, które wabią roje pszczół i innych owadów. Nazwa hybrydy upamiętnia holenderskiego ogrodnika Johannesa Hubertusa Faassen'a.

Niecierpek gruczołowaty jest jednoroczną rośliną, sprowadzoną do Europy z Himalajów ze względu na swoją wartość dekoracyjną. Ma efektowne kwiaty bardzo lubiane przez pszczoły, ale jako uciekinier z ogrodów lubi rozprzestrzeniać się na nowym terenie, wypierając lokalne gatunki. Jest uprawiany jako roślina ozdobna i miododajna.

Śliwa tarnina jest krzewem rodzimego pochodzenia, bardzo cennym pod względem ekologicznym. Gęste zarośla tarniny stanowią miejsca lęgowe i kryjówki dla licznych ptaków i małych ssaków. Kuliste, granatowe owoce są jadalne i nadają się na przetwory. Kwiaty posiadają właściwości lecznicze.

Śliwa 'Węgierka' jest starą odmianą hodowlaną śliwy domowej, pochodzącą prawdopodobnie z Azji Mniejszej. Do Polski przywędrowała najpewniej z Węgier, stąd jej nazwa. Bardzo cenione owoce śliwki węgierki nadają się doskonale zarówno do spożycia na surowo, jak i do rozmaitych przetworów.

Mandevilla sanderi jest brazylijskim pnączem spokrewnionym z barwinkiem i trojeścią. Trochę obco brzmiąca nazwa daje się łatwo wytłumaczyć: nazwa rodzajowa upamiętnia H. Mandeville’a, brytyjskiego dyplomatę w Argentynie, który pierwszy przywiózł roślinę do Anglii, a epitet gatunkowy odnosi się do botanika i kolekcjonera roślin H. Sandera.

Kocanki włochate rosną w swojej południowoafrykańskiej ojczyźnie jako krzewinki albo półkrzewy. Ze względu na brak odporności na mróz, w naszych warunkach są zwykle uprawiane jako rośliny jednoroczne. Oprócz formy botanicznej o srebrzyście owłosionych liściach spotyka się kultywary różniące się wielkością i kolorem liści.

Niepowtarzalna uroda słonecznika stanowi ozdobę wielu ogrodów. Nawet dzieci z łatwością rozpoznają tę roślinę z wielkimi złotymi kwiatami, jednak mało kto wie, jak wielka jest różnorodność gatunków i odmian rodzaju botanicznego Helianthus. Słonecznik zwyczajny jest jednym z około 70 gatunków swojego rodzaju. W przeciwieństwie do wielu innych swoich krewniaków, między innymi topinamburu, jest rośliną jednoroczną.

Mozga trzcinowata jest nadwodną trawą rodzimego pochodzenia, której szerokie liście i efektowne wiechy kwiatów mogą być ozdobą ogrodu. Lubi tereny wilgotne i podmokłe, ale radzi sobie też na glebie umiarkowanie wilgotnej. W ogrodowej uprawie spotyka się kultywary o paskowanych liściach.

Parzeplin brazylijski, nazywany też gunnerą olbrzymią, jest tropikalną byliną, rosnącą na podmokłych terenach południowej Brazylii. Botaniczna nazwa rodzajowa upamiętnia norweskiego botanika Johana Ernsta Gunnerus'a. Olbrzymie liście gunnery przypominają mocno wyrośnięty rabarbar, chociaż obie rośliny nie są spokrewnione.

Duże, żółte i silnie pachnące kwiaty oraz pływające liście podobne do grzybieni białych sprawiają, że grążel żółty jest efektowną ozdobą większych ogrodowych sadzawek. Jest rodzimą byliną, którą można spotkać na stojących albo wolno płynących wodach na niżu. Wadą rośliny jest zawartość trujących alkaloidów.

Penstemon Hartwega jest bardzo atrakcyjną, chociaż mało znaną byliną meksykańskiego pochodzenia. Tworzy zwarte kępy jasnozielonych liści i rurkowo-wargowe kwiaty w jaskrawych kolorach na wzniesionych pędach. Pewną wadą penstemonu jest jego niezupełna mrozoodporność i konieczność okrywania na zimę.

Wiechlina łąkowa jest byliną z podziemnymi rozłogami rodzimego pochodzenia. Jest odporna na trudne warunki siedliskowe oraz niskie temperatury. W ogrodzie może być wykorzystywana do tworzenia trawników, naturalnych łąk i kompozycji.

Odporna na mróz i mało wymagająca wiśnia wonna jest sadzona w ogrodach jako drzewo ozdobne. Wiosną oczarowuje bogactwem kwiatów i ich mocnym, przyjemnym zapachem. Cierpkie owoce wiśni wonnej nie nadają się wprawdzie do spożycia, ale w zachodniej Azji jej mielone nasiona są od wieków używane jako przyprawa o nazwie "mahaleb", co znalazło odbicie w botanicznej nazwie gatunkowej.

'The Pilgrim' jest bardzo cenioną odmianą z 1991 roku należącą do róż angielskich, grupy krzyżówek i odmian stworzonych przez angielskiego ogrodnika Davida Austin'a. Pod względem formy jest różą parkową, krzaczastą. Jej niepowtarzalne kwiaty mają cytrynowożółty kolor, a płatki tworzą efektowną kompozycję płaskiego talerzyka. Roztaczają intensywny aromat.

Spokrewniony z zawilcami i sasankami orlik pospolity jest objęty ochroną w lasach, ale chętnie uprawiany w przydomowych ogrodach. Oryginalne, ładne kwiaty orlika pospolitego są zaopatrzone w ostrogę, która przypomina szpon orła - co znalazło odbicie w nazwie rodzajowej rośliny. Istnie wiele odmian hodowlanych orlika o kwiatach pojedynczych i pełnych oraz niespotykanych u formy dzikiej kolorach.

Cyklamen perski jest blisko spokrewniony z pierwiosnkami i nie ma nic wspólnego z fiołkami, chociaż czasem bywa błędnie nazywany fiołkiem alpejskim. Uprawiany od wieków jako roślina ozdobna, doczekał się wielu odmian. Uważany przez pewien czas za kwiat staromodny, wraca do popularności w szerokiej palecie form i kolorów.

Kasztanowiec czerwony jest hybrydą pochodzącego z Bałkanów kasztanowca białego i amerykańskiego kasztanowca krwistego. Powstał przez przypadek w Niemczech w XIX w. Kwiaty tego mieszańca mają kolor czerwony, a owoce są prawie zupełnie pozbawione kolców. W maju stanowi efektowną ozdobę dużego ogrodu.

Starzec Jakubek jest rodzimym gatunkiem o dużych, żółtych, zebranych w wiechę kwiatach. Ponieważ pełnia kwitnienia przypada na dzień świętego Jakuba, czyli 25 lipca, stąd wzięła się i zwyczajowa, i botaniczna nazwa rośliny. Roślina jest trująca i szczególni niebezpieczna dla koni.

Kocanki piaskowe to niewielka bylina rodzimego pochodzenia, która preferuje gleby suche i piaszczyste, a zbyt żyzne i wilgotne stanowiska wręcz jej szkodzą. Popielatoszara, pokryta srebrzystymi włoskami roślina, rozwija żółtozłociste koszyczki kwiatów zebranych w wiechę. Kocanki piaskowe są rośliną dekoracyjną oraz zielarską.