Rośliny stanowiące pokarm dla owadów

Wyżlin większy jest w swojej śródziemnomorskiej ojczyźnie byliną, jednak w naszych warunkach jest uprawiany w ogrodach jako roślina jednoroczna. Nazwa rodzajowa pochodzi z greckiego i znaczy "podobny do nosa". Główną zaletą tej rośliny jest intensywność i długość kwitnienia w szerokiej gamie kolorów.

Osika jest rodzimym gatunkiem topoli o małych wymaganiach i w pełni mrozoodpornym. Prawie okrągłe liście na długich i spłaszczonych ogonkach drżą przy najlżejszym wietrze, co stało się źródłem znanego powiedzenia. Pokrój drzewa, dekoracyjna barwa kory oraz pięknie przebarwiające się jesienią liście mogą uzasadniać wprowadzenie osiki do ogrodu.

Rzodkiew oleista jest odmianą botaniczną rzodkwi zwyczajnej i bliską krewniaczką popularnej rzodkiewki. W rolnictwie jest uprawiana jako roślina oleista i pastewna, ale w ogrodzie może pełnić rolę dekoracyjną oraz służyć jako źródło pokarmu dla owadów.

Spokrewniona z goździkami słonecznica wąskolistna jest rodzimym przedstawicielem swojego rodzaju botanicznego. Liczne, płożące się pędy byliny tworzą luźną darń. Białe albo różowe kwiaty stanowią ozdobę ogrodu przez całe lato.

Pochodzący z krajów Wschodu jaskier azjatycki trafił do Europy z Turcji w XVI wieku. Przez długi czas cieszył się wielką popularnością, podobnie jak tulipan. W XIX wieku nieco zapomniany, dzięki swoim kolorowym kwiatom został na nowo odkryty i dzisiaj jest uprawiany w wielu odmianach, również o pełnych kwiatach.

Lebiodka pospolita wabi swoimi różowofioletowymi kwiatami roje trzmieli, pszczół i motyli. Ta rodzimego pochodzenia, łatwa w uprawie bylina, szczególnie nadaje się do ogrodów skalnych. Używana często nazwa "dziki majeranek" jest myląca, ponieważ uprawiany jest również majeranek ogrodowy, czyli lebiodka majeranek, popularne zioło kuchenne. Obie lebiodki mają duże znaczenie lecznicze i kulinarne.

Czyściec wełnisty jest byliną pochodzącą z Azji Mniejszej, dobrze rosnącą w naszych warunkach klimatycznych. Posadzony na rabatach i obrzeżach ścieżek wnosi do ogrodu urok swoich wełniście miękkich, pokrytych srebrzystym kutnerem liści. Doskonale nadaje się do tworzenia roślinnych kompozycji.

Krwawnica pospolita jest rośliną rodzimego pochodzenia, spotykaną na podmokłych łąkach i brzegach wód. Jej efektowne, jaskrawe kwiatostany są ozdobą ogrodu i magicznie przyciągają roje motyli i innych owadów. Z powodzeniem może konkurować z ozdobnymi bylinami sprowadzanymi z dalekich stron.

Pochodząca z azjatyckich stepów i suchych lasów irga błyszcząca jest odporna na mróz i niewrażliwa na miejskie zanieczyszczenia powietrza. Doskonale znosi suszę, jest tolerancyjna w stosunku do odczynu gleby. W ogrodzie szczególnie nadaje się do tworzenia żywopłotów.

Klon polny jest mało wymagającym drzewem krajowym, odpornym na suszę, choroby i szkodniki. Mocna zieleń liści nawet w okresie suszy, ładna forma korony oraz stosunkowo niewielki i powolny wzrost czynią z tego klonu efektowne drzewo ogrodowe. Owoce klonu polnego, skrzydlaki, są ustawione po dwa w linii prostej.

Ze swoimi zimozielonymi błyszczącymi liśćmi, żółtymi kwiatami, a potem ciemnoniebieskimi owocami mahonia pospolita stanowi ogrodową atrakcję przez cały rok. Przez ciemnozielone liście z niewielkimi kolcami bywa czasem mylona z ostrokrzewem, z którym nie jest wcale spokrewniona.

Koniczyna łąkowa, nazywana też koniczyną czerwoną, jest rodzimym gatunkiem należącym do roślin motylkowatych. Dzięki jasnopurpurowym pachnącym kwiatom oraz charakterystycznym trójlistkowym liściom koniczyna jest efektowną rośliną ozdobną. Młode liście i świeże kwiaty mogą być dodatkiem do różnych potraw.

Naparstnica purpurowa należy do najbardziej efektownych roślin kwiatowych dziko rosnących. W Polsce rozpowszechniła się od XVIII wieku i z ogrodów weszła samorzutnie również na tereny leśne. Czasem spotykana jest odmiana naparstnicy purpurowej o białych kwiatach - Digitalis purpurea var. alba.

Odporny na wiatr i deszcz zawciąg nadmorski, ze swoimi różowymi pomponami kwiatów, może być wspaniałą ozdobą każdego ogrodu. Jako gatunek rodzimy ma dużą przewagę nad egzotycznymi bylinami pod względem przystosowania do lokalnych warunków i odporności na choroby i szkodniki. Nadaje się idealnie do ogrodów skalnych i wrzosowiskowych.

Bluszcz jest zimozielonym pnączem, które przy pomocy korzeni przybyszowych bez trudu wspina się po drzewach i murach, a także ukorzenia pędy na ziemi. Bluszcz zwyczajny i jego odmiany znajdują różnorodne zastosowanie w ogrodzie — tworzą efektowną zasłonę dla fasad i powierzchni ziemi.

Lilak Meyera robi wrażenie zmniejszonej wersji lilaka pospolitego, nie ustępuje mu jednak ani intensywnością przyjemnego zapachu, ani bogactwem kwiatów. Uprawiana u nas odmiana 'Palibin', będąca pomniejszonym wydaniem gatunku botanicznego, nadaje się nie tylko na ogrodowe rabaty, ale również na balkon albo taras.

Wrotycz maruna, uprawiany często jako roślina ozdobna, w starożytności był używany do przyspieszania i wywoływania porodu. To dlatego Linneusz nazwał ten gatunek Matricaria parthenium (mater = matka). Z czasem dołączono roślinę najpierw do rodzaju rumianek, a potem do rodzaju złocień, aby ostatecznie uznać odrębność rodzajową wrotyczu.

Jeżyna bezkolcowa jest zbiorową nazwą odmian hodowlanych pozbawionych genetycznie kolców, a nie gatunkiem w znaczeniu botanicznym. Na pokładających się pędach dojrzewają smaczne owoce, które można zbierać bez obawy o całość rąk i ubrania. Nowa generacja jeżyn bezkolcowych zyskała większy aromat owoców w porównaniu ze starymi odmianami i skutecznie eliminuje w ogrodzie odmiany kolczaste.

Krzew wierzby wiciowej tworzy w ogrodzie równie efektowną ozdobę, jak wierzba głowiasta. Poza tym z jej pędów można splatać płoty, zasłony i inne pożyteczne rzeczy. Na bardzo długich, elastycznych pędach wyrastają długie i wąskie liście. Jako rodzimy gatunek wierzby nie wymaga ochrony przed mrozem. Lubi gleby wilgotne i mokre, więc dobrze się czuje przy ogrodowych sadzawkach.

Facelia błękitna jest rośliną zwykle uprawianą na paszę, jednak jej fioletowoniebieskie kwiaty i ciekawy pokrój mogą również stanowić ozdobę w ogrodzie. Bogate w nektar kwiaty wabią pszczoły, trzmiele i motyle. Dodatkową zaletą jest długi okres kwitnienia facelii błękitnej - od czerwca do września. Epitet gatunkowy tanacetifolia nawiązuje do podobieństwa jej liści do liści wrotyczu (Tanacetum).

Nazwa gatunkowa tej świdośliwy upamiętnia francuskiego botanika Jean-Baptiste de Lamarck'a. Nie wiadomo dokładnie, kiedy przybyła do Europy ze wschodnich obszarów Ameryki Północnej, ale pewne jest, że w XVIII wieku zdobiła już wiele ogrodów botanicznych i parków. W Holandii i w Niemczech odkryto w XIX wieku świdośliwę Lamarcka na nowo jako krzew owocowy.

Ubiorek wieczniezielony jest niską krzewinką, która wiosną tworzy w ogrodzie gęste, białe dywany kwiatów. Doskonale nadaje się na słoneczne stanowiska ogrodów skalnych, ale może być również rośliną okrywową albo składnikiem rabatowych kompozycji.