Rośliny doniczkowe

Figowiec dębolistny pochodzi z lasów deszczowych Afryki Zachodniej, posiada malowniczy pokrój i piękne, soczyście zielone, duże liście. Ich kształt przypomina jednym liście dębu, a innym, bardziej romantycznym osobom - lirę albo skrzypce. Fikus jest też ceniony za zdolność oczyszczania powietrza w pomieszczeniu.

Niedośpian ognisty jest zwykle oferowany w sprzedaży jako roślina jednoroczna, jednak posiada on potencjał, aby stanowić ozdobę przez wiele lat. Przez pewien czas zapomniany, słusznie przeżywa renesans jako egzotyczna roślina doniczkowa o barwnych i plamiastych liściach.

Strelicja Mikołaja jest rośliną o wyjątkowo arystokratycznej nazwie: nazwę rodzajową nadano jej na cześć brytyjskiej królowej Sophie Charlotte von Mecklenburg-Strelitz, a epitet gatunkowy upamiętnia Wielkiego Księcia Mikołaja Romanowa. Ta krewniaczka strelicji królewskiej ma również bardzo efektowne kwiaty, jednak utrzymane w mniej jaskrawych kolorach.

Mandarynka jest rośliną cytrusową uprawianą w Chinach już od kilku tysięcy lat. W naszych warunkach może rosnąć tylko w mieszkaniu, gdzie jednak ładnie kwitnie i owocuje. W odróżnieniu od innych drzew cytrusowych mandarynka nie ma na pędach kolców.

Opuncja figowa jest meksykańskim sukulentem, który w naszych warunkach może być uprawiany tylko jako roślina doniczkowa. Rozwija duże, żółte kwiaty, a potem słodkie i soczyste owoce. Jest jedynym gatunkiem opuncji uprawianym w regionie śródziemnomorskim.

Dzbanecznik jest botanicznym rodzajem egzotycznych roślin, które niedobory składników pokarmowych w glebie nauczyły się uzupełniać, polując na owady. Liczne gatunki dzbanecznika wymagają do rozwoju szczególnych warunków siedliskowych, które trudno im zapewnić w warunkach domowych. Dlatego też najczęściej spotyka się w mieszkaniach najłatwiejsze w uprawie hybrydy i odmiany, a wśród nich najpopularniejszą chyba naturalną hybrydę Nepenthes ventricosa i N. alata, czyli w skrócie "ventrata".

Palma chamedora jest rodzajem botanicznym, który zawiera ponad sto gatunków. Najbardziej popularnym i lubianym gatunkiem, uprawianym w doniczkach jest palma o nazwie chamedora wytworna. Doceniając urodę i elegancję tej meksykańskiej piękności, trzeba pamiętać o jej licznych krewniaczkach. Filigranowe kwiaty przypominają drobne koraliki.

Liczne odmiany różanecznika indyjskiego wnoszą do mieszkania jaskrawe kolory nawet w szarym okresie jesienno-zimowym. Niewiele jest roślin doniczkowych, które tak jak one potrafią uszczęśliwiać nas niezwykłym bogactwem kwiatów. Azalie doniczkowe, w zależności od odmiany, mogą kwitnąć od sierpnia do kwietnia.

Ta żyworódka o nazwie gatunkowej upamiętniającej niemieckiego botanika Roberta Blossfelda jest klasyczną rośliną doniczkową o niesłabnącej od lat popularności. Liczne odmiany hodowlane rozwijają kwiaty w przeróżnych kolorach niemal przez cały rok. Jako sukulent, roślina jest odporna na suszę i bardzo łatwa w pielęgnacji.

Spośród ponad stu gatunków swojego rodzaju, zielistka Sternberga cieszy się największą popularnością. Jest klasykiem rośliny doniczkowej, która wybacza swojemu opiekunowi prawie wszystkie błędy. Znosi nawet stanowiska zacienione, chociaż traci wtedy na efektownym wybarwieniu liści. Epitet gatunkowy rośliny upamiętnia praskiego botanika Kaspara von Sternberg'a.

Fikus sprężysty ze swoimi ciemnozielonymi, dużymi liśćmi uchodzi za klasyka pośród roślin doniczkowych. Po krótkim okresie pewnego zapomnienia przeżywa dzisiaj swój efektowny powrót do mieszkań. Podobnie jak inne gatunki figowca wydziela po zranieniu kory mleczny sok zawierający lateks.

Ketmia róża chińska należy do najpiękniejszych roślin doniczkowych. Chociaż z różą nie ma nic wspólnego i bliżej jest spokrewniona z malwą albo lipą, jej duże kwiaty rozwijają się od wiosny do późnej jesieni. Domowej ketmii róży chińskiej nie należy mylić z ogrodową ketmią syryjską.

W odróżnieniu od swojego znanego krewniaka fikusa benjamina fikus tępy ma liście zaokrąglone na końcach, a nie zaostrzone. Posiada wiele form i nazw zarówno potocznych, jak i botanicznych. W naszych warunkach klimatycznych znany jest głównie jako fikus bonsai albo fikus ginseng, jako że hodowany jest w formie miniaturowego drzewka, którego poskręcane korzenie przypominają Panax ginseng.

Aloes drzewiasty, rosnący dziko w południowej Afryce, jest jednym z najbardziej znanych gatunków tego rodzaju. Oprócz wartości dekoracyjnej liści i kwiatów ma właściwości lecznicze. Jest jedną z najstarszych roślin leczniczych, szczególnie skuteczną w leczeniu oparzeń. Latem aloes drzewiasty może stanowić ozdobę tarasu lub balkonu.

Alocasia zebrina jest niezwykłą rośliną doniczkową o charakterystycznych pasiastych łodygach liściowych. Jaśniejsze i ciemniejsze prążki kojarzą się z tygrysem albo zebrą - stąd nazwa gatunkowa. Alokazja pasiasta jest rośliną endemiczną i rośnie tylko na kilku wyspach Filipin. Zbieranie dzikich okazów jest zabronione, ale uprawa alokazji hodowlanych jest popularna na całym świecie.

Reo meksykańskie jest gatunkiem trzykrotki, która zaliczana kiedyś do botanicznego rodzaju Rhoeo, zachowała zwyczajowo dawną nazwę. Ozdobą tej doniczkowej byliny są duże, dość długie liście, układające się w rozetę. Ciekawy efekt kolorystyczny tworzą podłużne paski na liściach w kolorze różowym, białym albo kremowym.

Nazwa gatunkowa tego skrzydłokwiatu upamiętnia niemieckiego botanika Gustava Wallisa. Rzadki gatunek rośliny stał się bardzo popularny w uprawie doniczkowej dzięki wyhodowaniu licznych kultywarów. Różnią się one wysokością wzrostu oraz formą i kolorem liści, niektóre odmiany rozwijają duże i pachnące kwiaty. Atrakcyjny wygląd skrzydłokwiatu Wallisa zapewniają zarówno długo utrzymujące się kwiaty, jak i piękne, ciemnozielone liście.

Trzykrotka purpurowa rozwija długie i mocne pędy, które początkowo są wzniesione, a z czasem zaczynają zwisać. Duże liście mają kolor fioletowoczerwony, na końcach pędów rozwijają się jasnopurpurowe, trójpłatkowe kwiaty. Botaniczna nazwa rodzajowa upamiętnia angielskich przyrodników (ojca i syna) o nazwisku Tradescant.

Rośliny ozdobne rzadko bywają formami botanicznymi, a znacznie częściej mieszańcami różnych gatunków i odmianami hodowlanymi. Przypadek oryginalnego filodendrona 'Birkin' jest jeszcze bardziej osobliwy: powstał jako spontaniczna mutacja podczas uprawy odmiany 'Rojo Congo'. Ze względu na wyjątkową urodę i cenę, porównano tę odmianę do słynnej marki torebek.

Peperomia tępolistna jest tropikalną byliną, która w naszych warunkach należy do popularnych roślin doniczkowych. Liście w kolorze świeżej zieleni stanowią ozdobę przez cały rok, pod warunkiem że zapewni się roślinie odpowiednie warunki. Oprócz formy botanicznej istnieją w uprawie kultywary o liściach z jaśniejszymi przebarwieniami.

Pochodzący z Afryki Południowej śniedek wątpliwy jest cebulową byliną, która zimę musi spędzać w pomieszczeniu. Między lancetowatymi liśćmi o barwie soczystej zieleni wyrastają mocne pędy kwiatowe zakończone groniastym kwiatostanem. Pomarańczowy kolor kwiatów i ich forma wyróżniają ten gatunek spośród innych należących do botanicznego rodzaju Ornithogalum.

Odkryta pod koniec XIX wieku w Brazylii bylina została początkowo zakwalifikowana do rodzaju gloksynia i nazwana Gloxinia speciosa. Nazwa bardzo szybko się przyjęła i chociaż roślina okazała się przedstawicielką rodzaju Sinningia, to dawna nazwa jest używana potocznie szczególnie wobec licznych mieszańców i odmian.