Rośliny doniczkowe

Protea królewska jest afrykańskim krzewem, którego wielkie, gwiazdowate kwiatostany wyróżniają się niebanalną urodą. Ich zmienność od szyszkowatego kształtu pąków do miseczek rozwiniętych kwiatostanów uzasadnia nazwę rodzajową, nadaną na cześć Proteusza, morskiego bóstwa zdolnego do zmiany postaci. Charakterystyczne, srebrzyste uwłosienie liści, rośliny tłumaczy polską nazwę.

Cytryna zwyczajna pochodzi pierwotnie z Chin, gdzie cieszy się wielowiekową tradycją uprawy i jest jednym z najstarszych drzew owocowych. Powstała prawdopodobnie ze skrzyżowania dwóch gatunków rodzaju cytrus i w stanie dzikim nigdzie nie występuje. Do Europy trafiła w średniowieczu. W naszych warunkach może kwitnąć i owocować w doniczce.

Glorioza wspaniała jest egzotycznym pnączem o wyjątkowo dekoracyjnych kwiatach. Duże, efektowne kwiaty mają pofalowane płatki, które przypominają szkarłatne płomienie, żółte na dole. Jako roślina tropikalna glorioza uwielbia ciepło i wilgoć.

Granat właściwy jest krzewem albo niewielkim drzewem uprawianym na Bliskim Wschodzie w celach kulinarnych i leczniczych już od tysięcy lat. Nazwa rodzajowa wywodzi się z łacińskiego puniceus = "punicki (fenicki)", co sugeruje miejsce pochodzenia, a gatunkowa od granum = "ziarna, nasiona" i odnosi się do wielkiej liczby nasion w owocach. W naszych warunkach granat nadaje się tylko do uprawy doniczkowej.

Zwartnica, błędnie kojarzona z południowoafrykańskim amarylisem, jest niezwykle efektowną rośliną doniczkową. Na szczycie pustego w środku pędu kwiatowego pojawia się dwa do czterech dużych, lejkowatych kwiatów. Uprawiana jest hybryda, której odmiany mogą mieć rozmaite kolory, wielkość i formę.

Pelargonia afrykańska, podobnie jak wiele jej kuzynek, posiada dekoracyjne kwiaty i liście. Spośród innych pelargonii wyróżnia się właściwościami leczniczymi. Mieszkańcy Afryki Południowej od wieków stosują tę roślinę w medycynie ludowej na liczne choroby i dolegliwości.

To egzotyczne pnącze oprócz efektownych kwiatów odznacza się oryginalnymi liśćmi w formie serca. Zielone serca hoi doskonale nadają się na walentynkowy prezent zamiast róży. Nazwa gatunkowa rośliny upamiętnia irlandzkiego botanika Arthura Kerr'a.

Koleus Blumego jest tropikalną byliną, która w odróżnieniu od większości roślin zawdzięcza swoją niesłabnącą od lat popularność nie efektownym kwiatom, ale niezwykle kolorowym liściom. Uprawiany jako roślina ozdobna jest zwykle kultywarem, a nie czystym gatunkiem botanicznym. Szybko rośnie, jest odporny na szkodniki i wybacza swojemu opiekunowi wiele błędów.

Fryzea lśniąca jest jedną z najczęściej spotykanych w uprawie doniczkowej roślin z rodziny bromeliowatych, tej samej, do których należy popularny ananas. Nazwa rodzajowa upamiętnia holenderskiego botanika Willema Hendrika de Vriese. Po kwitnieniu roślina ginie, jednak wcześniej tworzy nowe odrosty, które po około dwóch latach znowu zakwitną.

Pochodząca z wyspy Norfolk araukaria wyniosła jest blisko spokrewniona z południowoamerykańską araukarią chilijską. W swojej ojczyźnie wyrasta na ogromne drzewo, jednak w naszych warunkach może rosnąć tylko w mieszkaniu, ponieważ nie jest odporna na chłód. Araukaria wyniosła rośnie powoli i jest jedną z nielicznych iglastych roślin doniczkowych.

Starzec Rowleya jest sukulentem o bardzo oryginalnych liściach. Epitet gatunkowy upamiętnia brytyjskiego znawcę sukulentów Gordona Rowleya. Gromadzące wodę liście mają kształt ziaren grochu i są rozmieszczone gęsto na cienkim pędzie niczym sznur zielonych pereł.

Aspidistra wyniosła, ze względu na małe wymagania i dużą żywotność nazywana żelaznym liściem, jest spokrewniona naszą konwalią majową, ale pochodzi aż z Dalekiego Wschodu. Szybko zyskała popularność w całej Europie i cieszy się opinią niezniszczalnej rośliny doniczkowej. Jej ozdobą są wyrastające z kłącza duże liście na długich ogonkach.

Dracena Sandera, nazywana szczęśliwym bambusem, nie ma z tą trawiastą rośliną nic wspólnego. Gatunek pochodzi z deszczowych lasów zachodniej Afryki. Klasyczny "Lucky Bamboo" z długim, cienkim pędem, często spiralnie skręconym, i pióropuszem liści, jest wynikiem prób uzyskania jak najbardziej dekoracyjnej formy rośliny.

Trzykrotka 'Tricolor' jest odmianą hodowlaną pochodzącej z Ameryki Południowej trzykrotki wężykowatej. Od formy botanicznej różni się efektownym ubarwieniem liści w różnych odcieniach zieleni, różu i kremowej bieli. Dolna strona blaszek liściowych ma piękny kolor fioletowopurpurowy. Wydłużone pędy tworzą barwne kaskady.

Myśląc o storczyku, mamy zwykle przed oczami właśnie roślinę z rodzaju Phalaenopsis. Ze względu na stosunkowo łatwą uprawę, długość kwitnienia i wielką atrakcyjność, te storczyki cieszą się ogromną popularnością i sympatią. W wyniku hodowli otrzymano kilka tysięcy mieszańców międzygatunkowych i to one, a nie gatunki botaniczne, są u nas najczęściej spotykane.

Epipremnum 'Happy Leaf' jest nową odmianą epipremnum złocistego, która jest kombinacją tradycyjnej zieleni z modną bielą. Liście tej rośliny są zaznaczone przede wszystkim białym kolorem. Jeśli komuś nasunie się podobieństwo 'Happy Leaf' do 'Marble Queen', spostrzeżenie będzie słuszne, ponieważ są to dwie odmiany hodowlane tego samego gatunku.

Monstera pinnatipartita jest pnączem z deszczowych lasów Ameryki Południowej. Miłośników tropikalnych roślin przekonuje do siebie oryginalną formą rozwoju liści. W młodości są one ciemnozielone i pełne, z czasem dzielą się i zmieniają nie do poznania. Stąd wzięła się nazwa gatunkowa, która znaczy tyle co "podzielony na części w sposób pierzasty ".

Nazwy egzotycznych roślin ozdobnych, używane potocznie i zwyczajowo, nie zawsze są zgodne z nazwami botanicznymi, które te rośliny jednoznacznie identyfikują. Philodendron karstenianum (synonim Philodendron venosum) jest zwyczajowo nazywany monsterą karstenianum. Jest to tropikalne pnącze o efektownych liściach, które są mocno żyłkowane i miejscami wypukłe.

Pochodząca z zachodniej Afryki zielistka, tworząca rozłożystą rozetę szerokich, gładkich i błyszczących liści. Blaszka liściowa ma kolor zielony, natomiast ogonek jest intensywnie pomarańczowy, podobnie jak nerw główny biegnący przez środek liścia. Pojawiające się często kwiaty są kremowobiałe, gwiazdkowe i raczej niepozorne.

Spokrewniona z pokrzywą pilea depressa jest byliną z rejonu Karaibów. Dzięki płożącym pędom doskonale prezentuje się w doniczkach wysokich albo podwieszanych. Ozdobę rośliny stanowią ciemnozielone, okrągławe liście. Dobrze rośnie w półcieniu.

Wilczomlecz okazały bywa czasem nazywany "koroną cierniową", jednak to biblijne skojarzenie jest zupełnie bezpodstawne, ponieważ ten gatunek został sprowadzony z Madagaskaru dopiero w XIX wieku. Nazwa botaniczna rośliny upamiętnia barona Pierre-Bernarda Miliusa, który dostarczył pierwsze okazy nieznanego wówczas gatunku do Francji. Ozdobę stanowią barwne przykwiatki.

Cyfomandra grubolistna, nazywana tamarillo, jest niewielkim zimozielonym drzewem z rodziny psiankowatych. Jadalne owoce są podobne do spokrewnionego z tamarillo pomidorem, jednak mają inną konsystencję i smak. W naszych warunkach uprawa tej rośliny jest możliwa tylko w pojemnikach, które muszą zimować w ciepłym pomieszczeniu.