Rośliny na szpalery

Rośliny na szpalery – rodzaje, sadzenie, pielęgnacja, porady

Szpalery od dawna tworzą krajobraz miast. Właśnie one podkreślają niesamowite alejki w parkach miejskich, ale też zupełnie inne nasadzenia. Szpalery mogą oddzielać od siebie posesje. Posadzić je można również w ogrodzie, używając do tego niektóre drzewa i krzewy ozdobne. Jakie zimozielone, liściaste rośliny na szpalery warto mieć na swoim terenie? Które z nich są najbardziej popularne? Sprawdź najważniejsze informacje na ten temat.

Popularne rośliny na szpalery – wiecznie zielone drzewa i krzewy

Co jest najważniejsze przy tworzeniu szpalerów?

Szpalery są jednorzędowymi nasadzeniami drzew i krzewów. Muszą jednak zostać posadzone w taki sposób, aby po czasie – zachowując odpowiednie cięcie – mogły stworzyć naturalną, zwartą ścianę. Poza żywopłotami szpalery są jednymi z najważniejszych nasadzeń parkowych. Często i chętnie stosuje się je również w dużych ogrodach. Rośliny na szpalery wykorzystywane są w przestrzeni miejskiej od XVIII wieku. Dzięki nim tworzyć można ciekawe zakątki, a także inne równie interesujące miejsca. Można odgradzać nimi prywatne przestrzenie, a także poprawić dzięki nim np. jakość powietrza w otoczeniu. Szpalery służą również ochronie przed zanieczyszczeniami i kurzem. Dzięki nim można też świetnie stłumić wszelakie hałasy docierające m.in. z ruchliwej drogi. Właśnie dlatego szpalery często pojawiają się w przestrzeniach miejskich, zapewniając odpoczynek od gwarnych ulic.

Tworząc szpalery, należy przede wszystkim pamiętać o prawidłowym cięciu i odpowiednim doborze roślin. Trzeba podcinać im główne pędy boczne, bo pozwala to roślinom rosnąć do góry. Dzięki takiemu cięciu ozdobne drzewa i krzewy mogą formułować koronę na odpowiedni kształt. Właśnie to sprawia, że nasadzone rośliny tworzą zieloną, zwartą ścianę. Z pomocą odpowiedniego cięcia albo przy wykorzystaniu dedykowanych stelaży można niemal dowolnie modyfikować szpalery. Można np. robić w nich okna i bramy, a także nadawać bardzo ciekawe kształty. Urozmaicając w ten sposób przestrzeń miejską lub ogród przed domem, stworzyć można niebanalne miejsce i widowiskową scenerię. Stać się może ona elementem dowolnej aranżacji, niezależnie od preferowanego stylu.

Warto pamiętać, że powinno się przycinać boczne pędy nie tylko po to, aby formowały się w kształtną koronę. Cięcie boków jest konieczne, aby w ciągu kilku lat stworzyła się zwarta ściana zieleni. Szpalery bywają też tworzone ze specjalistycznie formowanych roślin. Mogą być przygotowane do nasadzenia np. przez rozpięcie konarów na stelażu lub rusztowaniu. Łącząc to z odpowiednim cięciem, uzyskać można wymarzony kształt szpalerów. Jednym z najpopularniejszych jest kształt rozłożonych na boki konarów – ale tylko w jednej płaszczyźnie. Współcześnie stosuje się szpalery raczej do podkreślenia wyglądu ogrodu lub dodaniu zieleni w przestrzeni miejskiej. Można też jednak ustanowić rośliny na szpalery swego rodzaju ciekawym „ogrodzeniem”. Niektórzy wciąż robią w nich otwory i dekoracyjnie formują. Szpalery uważa się przez to jednym z najlepszych nasadzeń w ogrodzie, zwłaszcza zaaranżowanym na styl barokowy. Mogą posłużyć również jako zielony mur, oddzielając dwie działki lub zasłaniając mało estetyczny i nieprzyjemny dla oka widok. Szpalery stać się mogą także przydatne jako osłona przed silnymi podmuchami wiatru. Mogą też stanowić barierę chroniącą przed kurzem, pyłem i zanieczyszczeniami. W wybranych przestrzeniach mogą skutecznie osłaniać przed słońcem.

Jakie rośliny na szpalery są najlepsze? Przykładowe kompozycje

Do nasadzeń od samego początku używano wybranych drzew i krzewów. Zwykle były to rośliny liściaste i zimozielone. Chętnie używano gatunków, które nie miały problemów z cięciem. Stawiano również na rośliny wiecznie zielone o pięknych liściach, szybko się zagęszczające. Takie rośliny można bowiem niemal dowolnie przycinać, nadając im wymarzone kształty. Oczywiście w dalszym ciągu do naszych ogrodów poszukujemy roślin, które można dowolnie formować. Wśród nich są nie tylko zimozielone drzewa liściaste, ale też drzewa owocowe. Ich konary rozpinać można na prawie każdym stelażu, co ułatwia stworzenie szpalerów. Oto kilka przykładowych drzew, które nadają się do tego typu nasadzeń:

• Lipa
• Buk zwyczajny
• Kasztanowiec
• Grab pospolity
• Platan klonolistny
• Klon jesionolistny
• Wiśnia
• Jabłoń
• Grusza
• Morela
• Brzoskwinia

Szpalery stosować można również w rejonach, gdzie panuje łagodny klimat. Właśnie w takich hodować da się np. ostrokrzew. Formowane na niemal dowolny kształt, gęste szpalery mogą mieć różne wysokości. Nie ma też większego kłopotu, aby utworzyć je z różnych gatunków krzewów. Możesz połączyć np. forsycję z ognikiem szkarłatnym i stworzyć z nich ciekawe nasadzenie. Doskonałe rośliny na szpalery to również gatunki niewymagające regularnego formowania. Takie zwykle mają piramidalny, stożkowy lub kolumnowy pokrój, więc nie wymaga się ich systematycznego cięcia – zawsze wyglądają dobrze. Do takich roślin zalicza się krzewy iglaste, np. cis pospolity, cyprysik i żywotnik zachodni. Lista jest oczywiście znacznie dłuższa. Wybór roślin zależy od upodobań, a także warunków w ogrodzie lub możliwości w przestrzeni miejskiej.

Najciekawsze rośliny na szpalery – przekonaj się, co warto sadzić!

Od czego zależy ich wygląd? Tworzenie i pielęgnacja szpalerów

Wybór roślin na szpalery to podstawowa kwestia. Właśnie od nich zależy bowiem efekt całego nasadzenia. Aby szpalery prezentowały się pięknie i długo służyły, powinny dobrze znosić cięcie. Muszą być podatne na formowanie korony, a także szybko się zagęszczać. Zwróć również uwagę na to, aby były odporne na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Rośliny na szpalery powinny być też możliwie proste w pielęgnacji. Spełniając wszystkie te warunki, szpalery będą prezentować się naprawdę ciekawie. Będą mogły pełnić też różnorodne funkcje, np. ochronne. Szczególnie polecane są zimozielone odmiany, które na zimę nie gubią liści. Właśnie taka cecha sprawia, że rośliny są doskonale wybarwione przez cały rok. Stają się więc nie tylko pożyteczną częścią ogrodu czy przestrzeni miejskiej, ale też prawdziwą jego ozdobą. Dobierając rośliny na szpalery, warto zrobić to szczególnie starannie. Wówczas uzyskamy świetną dekorację i pożyteczny element posesji.

Istnieje mnóstwo roślin, które nadają się na szpalery. Zdecydowanie najczęściej polecane są jednak gatunki, które mają specyficzny kształt i przez to nie wymagają częstego podcinania. Ogrodnicy zalecają wybór m.in. wąskostożkowych odmian żywotników, które spełniają te warunki. Doskonale sprawdzi się też klon polny i głóg jednoszyjkowy. Jeśli chodzi o drzewa owocowe, one również nadają się na szpalery – mimo że na zimę zgubią liście, wiosną i latem zachwycą dosłownie każdego. Szpalery doskonale prezentować się będą utworzone również z różnych krzewów. Wymagają jednak więcej miejsca na rozrost, bo niezbyt pozytywnie reagują na przycinanie. Wiele krzewów ma problem z tym zabiegiem pielęgnacyjnym. Ba, częste cięcie – które w przypadku krzewów jest konieczne – może zepsuć wygląd szpalerów. Przed ich posadzeniem należy więc dobrze zastanowić się, na jakim efekcie nam zależy. Czy szpalery w postaci zielonej ściany rzeczywiście są nam potrzebne? A może lepiej postawić na różnobarwne rośliny kwitnące, które na zimę zgubią liście? Ilu ludzi, tyle potrzeb.

Wybór odpowiednich roślin na szpalery to jedno. Trzeba też bowiem zadbać o posadzenie ich w dobrych odstępach od siebie. Nie mogą być zatem zbyt stłoczone w jednym miejscu. Nie powinny też rosnąć zbyt blisko siebie, ponieważ będą przeszkadzać sobie w rozwoju. Mogą tylko delikatnie stykać się koronami – nic więcej! Jeśli decydujesz się na krzewy, musisz pamiętać o tym, że młode sadzonki powinno się przycinać zaraz po posadzeniu. Możesz skrócić je nawet o połowę. Dzięki temu będą się świetnie zagęszczać od dołu. Rozrastając się, w kolejnych latach wymagać będą systematycznego przycinania i formowania. Czasem będzie to kilka razy w roku (zwykle 2 lub 3). Sprawi to, że rośliny zaczną wytwarzać dużo pędów, a także świetnie się zagęszczą. Szpalery to świetna lekcja… cierpliwości. Uzyskanie ich wymaga bowiem pilnowania zagęszczenia, szerokości, wysokości, odpowiedniego formowania i cięcia. To żmudna praca, jednak jak warta czasu i wysiłku.

W jaki sposób przycinać szpalery? Możesz się zdziwić!

Przycinanie szpalerów nie zawsze jest wymagane. Wiele zależy od gatunku, jaki zostanie przeznaczony do nasadzenia. Czasem jednak podcinanie okazuje się koniecznością – zwłaszcza gdy dana roślina jest wyjątkowo nieposłuszna. Żeby zrobić to prawidłowo, a szpalery mogły spełniać wszystkie oczekiwania, należy zgłębić techniki formowania i rozpracować wszystkie ciekawostki na temat cięcia. Gdy zabieg zostanie przeprowadzony prawidłowo, szpalery bujnie się rozrosną i będą się rozkrzewiać. Nie możesz też zapominać o tym, że przycinanie powinno się przeprowadzać systematycznie – inaczej rośliny stracą pokrój i zrobią się trudne do uformowania.

Pierwsze cięcie powinno się przeprowadzić wiosną. Młode rośliny tnij na wysokości 20-30 cm, aby się zagęściły i wyglądały imponująco. Kolejne cięcie przeprowadzać można raz w roku. Długość zależeć będzie od tego, jakie szpalery chcemy mieć oraz przez ile sezonów pragniemy je formować. Najlepszy termin cięcia to początek wiosny. Jeśli przypadkowo zrobisz ranę w szpalerze, szybko ją zabliźnij. W ten sposób zapobiegniesz rozwijaniu się chorób rośliny. Ostatnie przycinanie powinno nastąpić mniej więcej w połowie lata. Dzięki temu nowe przyrosty zdążą zdrewnieć przed zimą.

Aby nadać szpalerom odpowiednią formę, dostosować ją trzeba m.in. do gatunków roślin, które się na nie składają. Należy również stale je pielęgnować, przycinając odrosty w taki sposób, aby zachowały nadaną pierwotnie formę. Jeśli chcesz mieć w ogrodzie szpalery o nietypowej formie, postawić trzeba wówczas na mniej znane rośliny. Cięcie drzew i krzewów to jedna z najważniejszych czynności pielęgnacyjnych w ogrodzie. Nie zapominaj o tym, jeśli chcesz każdego dnia cieszyć się jego pięknym widokiem.