Byliny ozdobne

Turzyca japońska 'Ice Dance' jest odmianą o dekoracyjnych, zimozielonych liściach o białych, dobrze widocznych brzegach. Tworzy gęste kępy, a ich dodatkową ozdobą są kłosowate kwiatostany osadzone na długich pędach. Doskonale nadaje się do obsadzania miejsc pod drzewami oraz do ogrodów wodnych i bagiennych.

Ciemiernik wschodni jest byliną pochodzącą z Turcji i Kaukazu. W ogrodzie stanowi atrakcję ze względu na zimozielone liście i bardzo wcześnie rozwijające się dzwonkowate kwiaty. W uprawie spotyka się częściej odmiany hybrydowe niż formę botaniczną ciemiernika wschodniego.

Ciemiernik cuchnący jest zimozieloną byliną, która w Polsce nie występuje dziko i jest spotykana tylko w ogrodach. Bardzo dekoracyjne są ciemnozielone, skórzaste liście, a główną atrakcję ciemiernika stanowią rozwijające się bardzo wcześnie jasnozielone kwiaty. Nazwa gatunkowa pochodzi od niezbyt przyjemnego zapachu całej rośliny.

Lewkonia letnia rośnie w swojej śródziemnomorskiej ojczyźnie jako bylina, jednak w naszych warunkach nie zimuje i jest kwiatem jednorocznym. Kwitnie od czerwca do późnej jesieni, rozwijając długie kwiatostany o przyjemnym zapachu. Nazwa lewkonia pochodzi od greckiego słowa leukoion = "biały fiołek", natomiast botaniczna nazwa rodzajowa upamiętnia włoskiego botanika Pietro Andrea Mattioli.

Jaskier rozłogowy jest rodzimym gatunkiem spotykanym na wilgotnych łąkach, rowach i podmokłych miejscach na polach. Złotożółte, duże kwiaty mogą być ozdobą również w ogrodzie. Jako bylina ozdobna często bywa uprawiana odmiana jaskra rozłogowego z pełnymi kwiatami.

Trojeść bulwiasta jest byliną pochodzącą z cieplejszych regionów Ameryki Północnej. Jej jaskrawe, pomarańczowe kwiaty oraz oryginalne wrzecionowate owocostany stanowią efektowną ozdobę ogrodu. Kwiatowym nektarem trojeści bulwiastej odżywiają się liczne motyle i inne owady.

Malwa 'Nigra' jest odmianą malwy różowej (malwy ogrodowej) o rzadko spotykanym korze kwiatów. Są one ciemnofioletowe, prawie czarne i efektownie kontrastują z innymi kwitnącymi bylinami. Malwa jest uprawiana od kilku wieków, szczególną popularnością cieszyła się zawsze w ogrodach w stylu wiejskim.

Goździk siny jest rodzimą byliną o szarozielonych pędach i różowych kwiatach, tworzącą gęste, poduszkowate kępy. Nazwa gatunkowa gratianopolitanus pochodzi od nazwy miasta Grenoble, które w czasach rzymskich nazywało się Gratianopolis. Jest uprawiany w wielu odmianach jako roślina ozdobna.

Juka rostrata jest rośliną o eleganckim wyglądzie, która nie boi się ani suszy, ani mrozu (przynajmniej do -20 stopni). Przypomina wyglądem niewielką palmę, ale z tą rodziną nie ma nic wspólnego. Uprawiana na całym świecie jako roślina ozdobna, uchodzi za najbardziej dekoracyjny gatunek jukię.

Rzęsa drobna jest rodzimą byliną wodną, należącą do najmniejszych roślin zielnych. Rozmnaża się wegetatywnie bardzo szybko poprzez rozgałęzienia, które z czasem stają się samodzielnymi roślinami. W ogrodowych oczkach wodnych rzęsa jest nie tylko rośliną ozdobną i pokarmem dla ryb, ale pełni również funkcję oczyszczania wody.

Mikołajek płaskolistny jest byliną rodzimego pochodzenia, chociaż dość rzadko w naturze spotykaną. Ze względu na oryginalne kwiatostany i ciekawe ubarwienie całej rośliny, jest uprawiany jako roślina ozdobna. Tworzy efektowne kompozycje z innymi roślinami, a także nadaje się na suche bukiety.

Szkarłatka jagodowa przybyła do nas z Azji Południowo-Wschodniej jako roślina ozdobna. Potocznej nazwy "szkarłatka jadalna" nie należy traktować całkiem dosłownie, ponieważ niektóre części rośliny uchodzą za trujące, a poza tym przypisuje się jej działanie psychoaktywne. W Chinach roślina była znana i wykorzystywana do celów leczniczych i spożywczych już 3000 lat temu.

Penstemon Hartwega jest bardzo atrakcyjną, chociaż mało znaną byliną meksykańskiego pochodzenia. Tworzy zwarte kępy jasnozielonych liści i rurkowo-wargowe kwiaty w jaskrawych kolorach na wzniesionych pędach. Pewną wadą penstemonu jest jego niezupełna mrozoodporność i konieczność okrywania na zimę.

Parzeplin brazylijski, nazywany też gunnerą olbrzymią, jest tropikalną byliną, rosnącą na podmokłych terenach południowej Brazylii. Botaniczna nazwa rodzajowa upamiętnia norweskiego botanika Johana Ernsta Gunnerus'a. Olbrzymie liście gunnery przypominają mocno wyrośnięty rabarbar, chociaż obie rośliny nie są spokrewnione.

Kocimiętka Faassena jest aromatyczną byliną, którą wyhodowano jako hybrydę dwóch gatunków Nepeta racemosa i Nepeta nepetella. Odznacza się bujnym wzrostem i obfitym kwitnieniem od maja do września. Wnosi do ogrodu lawendowy błękit kwiatów, które wabią roje pszczół i innych owadów. Nazwa hybrydy upamiętnia holenderskiego ogrodnika Johannesa Hubertusa Faassen'a.

Purpurowoczerwone kwiaty, jakby unoszące się nad drobno podzielonymi liśćmi, przypominającymi koperek, sprawiają, że piwonia delikatna jest niezwykłą byliną. Jako mieszkaniec stepów z suchymi i gorącymi latami, zakwita wcześniej niż inne piwonie i wcześniej kończy kwitnienie. Jest przystosowana do życia w pełnym słońcu podczas suchego lata oraz do mroźnej zimy.

Smagliczka skalne wnosi do wiosennego ogrodu piękne, złote akcenty i doskonale nadaje się do wypełnienia suchych miejsc. W naturze występuje w górach na skałach zasadowych, w Polsce wyłącznie w Pieninach. Jako roślina ozdobna jest uprawiana również w formie odmian z pełnymi kwiatami.

Żagwin ogrodowy nie jest gatunkiem botanicznym, ale zbiorową nazwą mieszańców pochodzących od żagwina zwyczajnego (Aubrieta deltoidea). Nazwa rodzajowa upamiętnia francuskiego malarza i botanika Claude Aubriet'a. Jest efektowną byliną, tworzącą w ogrodzie barwne kobierce.

Rozwar wielkokwiatowy ze swoimi dużymi, niebieskimi dzwonkami kwiatów stanowi efektowną ozdobę ogrodu skalnego albo rabaty z bylinami. Ciekawe wyglądają też pąki kwiatowe, duże i rozdęte, zwykle szaroniebieskie, przypominające małe baloniki.

Impatiens walleriana jest byliną ze wschodniej, tropikalnej Afryki, gdzie rośnie w cienistych i wilgotnych miejscach. Nazwa gatunkowa nadana na cześć misjonarza Horacego Waller'a jest często dosyć nieszczęśliwie tłumaczona jako "niecierpek walleriana". Roślina jest traktowana w naszych warunkach przeważnie jako jednoroczna, chociaż może być też przezimowana w pomieszczeniu.

Przetacznik ożankowy jest rodzimą byliną, której subtelne, błękitne kwiaty pojawiają się wiosną w ogrodzie i na łące jako jedne z pierwszych. Czasem bywa mylony z niezapominajką, do której jest nieco podobny. Liście i kwiaty przetacznika ożankowego mają łagodny smak i nadają się jako dodatek do potraw. Ziele tej byliny było kiedyś cenione również ze względu na właściwości lecznicze.

Dzwonek dalmatyński jest niską byliną, która doskonale nadaje się do okrywania powierzchni gęstym dywanem liści i fioletowych kwiatów. Nazwa gatunkowa botaniczna upamiętnia austriackiego przyrodnika Franza von Portenschlag-Leydermayer'a, zaś Polska wskazuje na bałkańskie pochodzenie gatunku.