Ogród naturalny

Już w połowie kwietnia pojawiają się na tle ciemnej zieleni liści barwinka pospolitego jego piękne niebieskie kwiaty. Zimozielona krzewinka chętnie okrywa ziemię pod drzewami i w innych cienistych miejscach w ogrodzie. Barwinkowy dywan tworzy efektowne tło dla roślin o barwnych liściach.

Kto ma w ogrodzie trochę wolnego miejsca i dużo światła, może wprowadzić do niego prawdziwą perłę w postaci dekoracyjnej wierzby białej. Ozdobne cienkie gałązki oraz lancetowate liści są gęsto pokryte jedwabistymi, białymi włoskami i wyglądają, jakby były całkiem białe. Jako gatunek rodzimy, jest doskonale przystosowana do naszych warunków.

Nawłoć kanadyjska trafiła do Francji około 1644 roku. Przez długi czas pozostawała podziwianym rarytasem w ogrodach arystokratów. Do wiejskich ogrodów znalazła drogę dopiero w połowie XIX wieku, skąd szybko uciekła i stała się gatunkiem inwazyjnym. Rozrasta się w szybkim tempie i tworzy konkurencję dla rodzimych gatunków. Złotożółte wiechy kwiatów stanowią w ogrodzie ozdobę oraz źródło pokarmu dla owadów.

Klon zwyczajny jest najczęściej spotykanym z gatunków rodzimych. Zakwita bardzo wcześnie, w sezonie posiada bujne ulistnienie, a jesienią zmienia kolor liści na złoty, pomarańczowy lub czerwony. Odznacza się rozłożystą i regularną koroną.

Morela pospolita była uprawiana na terenie Armenii już w epoce miedzi i ten rejon przyjmuje się często za jej ojczyznę - stąd łacińska nazwa gatunkowa. W naszych ogrodach lubiące ciepło drzewa moreli nie są często spotykane. Ich kwiaty są wrażliwe na spóźnione przymrozki, a pędy i pnie młodych drzewek na przemarzanie.

Jesion wyniosły jest rodzimym drzewem, długowiecznym i dorastającym do znacznych rozmiarów. Był kiedyś ceniony za właściwości lecznicze i drewno, z którego wyrabiano łuki i włócznie oraz liście, wykorzystywane na karmę dla domowych zwierząt. W lasach nie tworzy litych drzewostanów

Robinia akacjowa jest drzewem sprowadzonym z Ameryki Północnej już cztery wieki temu. Nazwa rodzajowa upamiętnia ogrodnika królów francuskich Jeana Robin'a, a epitet gatunkowy wskazuje na mylące podobieństwo do odrębnego rodzaju akacji. Dobrze rośnie w warunkach miejskich.

Chaber bławatek jest rośliną o naturalnej, ponadczasowej urodzie. Latem tworzy całe łany niepowtarzalnego błękitu. W ogrodach spotyka się też odmiany chabra o kwiatach pełnych, nie tylko niebieskich. ale również w innych romantycznych odcieniach.

Głóg dwuszyjkowy jest gatunkiem drzewa rodzimego pochodzenia. Łączy go pokrewieństwo nie tylko z jabłonią, gruszą, czy śliwą, ale też z poziomką, wiązówką i różą. Zebrane w baldachogrona kwiaty mają pięć płatków, wiele pręcików i jeden słupek z dwiema szyjkami — co tłumaczy nazwę gatunkową.

Pochodzący z Azji Wschodniej podgatunek kapusty właściwej znany jest u nas pod nazwą "pak choi", co z kantońskiego oznacza "białe warzywo". Kapusta chińska nie tworzy główek, a jedynie rozety liści z mięsistym ogonkiem. Jest rośliną dwuletnią, zakwita i tworzy nasiona w drugim roku.

Paulownia omszona, nazywana też cesarską albo puszystą, jest pochodzącym z Chin egzotycznym drzewem o pięknych kwiatach. Nieco osobliwa nazwa rodzajowa została nadana przez bawarskiego botanika Philippa Franza von Siebold na cześć holenderskiej księżnej, a później królowej Anny Pawłownej, która była córką rosyjskiego cara Pawła I. Paulownia omszona była ulubionym drzewem cesarza Franciszka Józefa.

Liatra kłosowa jest amerykańską byliną, która przez całe lato rozwija w ogrodzie niezwykłe kwiatostany w formie długich i gęstych kłosów. W magiczny sposób przyciągają one nie tylko uwagę obserwatorów, ale również całe roje motyli. Kwiaty cięte liatry kłosowej długo utrzymują się w wazonie.

Jodła kaukaska jest bardzo lubianym drzewem na choinkę. Jej regularna, stożkowata korona może również stanowić ozdobę ogrodu. Nazwa gatunkowa upamiętnia fińskiego botanika Alexandra von Nordmann'a, który odkrył tę jodłę na Kaukazie na ternie dzisiejszej Gruzji.

Buk pospolity należy do najpiękniejszych drzew liściastych rodzimego pochodzenia. Ze swoją malowniczą koroną doskonale sprawdza się w roli solitera, a ciemnozielone i błyszczące liście są ozdobą bukowego żywopłotu. Z wiekiem tworzy w ogrodzie coraz bardziej efektowną ozdobę.

Pochodzący z zachodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych cyprysik upamiętnia swoją nazwą gatunkową szkockiego botanika Petera Lawsona. W swojej ojczyźnie dorasta do ponad 70 m wysokości, u nas osiąga zwykle tylko 15-20 m. Cyprysik Lawsona zyskał popularność w Polsce pod koniec XIX wieku, a obecnie występuje w ogrodach przede wszystkim w formie różnych kultywarów.

Sprowadzone z Ameryki na początku XVII wieku dzikie wino jest cennym pnączem ozdobnym. Efektowny przez cały sezon dywan liści, szczególnie pięknie wygląda jesienią, kiedy przybiera bajeczne barwy czerwieni i purpury. Winobluszcz pięciolistkowy w szybkim tempie potrafi stworzyć szczelną zasłonę ścian, płotów i murów.

Wyprostowany krzew o rozłożystych gałęziach. Tradycyjnie sadzony w ogrodach wiejskich i parkach dla zapachu i pięknych kremowobiałych kwiatów.

Trzmielina japońska jest zimozielonym krzewem, który ceniony jest za odporność na przycinanie oraz różnorodność zastosowania. Obok formy botanicznej z zielonymi liśćmi, w ogrodach spotyka się odmiany zielono-kremowe albo zielono-żółte. Pewną wadą tej rośliny jest jej słaba mrozoodporność.

Pachnące kwiaty lawendy francuskiej są zebrane w beczułkowate kłosy z czupryną jaśniejszych listków na szczycie, które pełnią rolę powabni dla owadów. Ze względu na małą mrozoodporność (strefa 9a) ten gatunek lawendy może być u nas uprawiany tylko w pojemnikach albo na rabatach sezonowo.

Zimowit jesienny jest jedynym spośród ponad stu gatunków tego rodzaju, występującym w Polsce. Kiedy większość kwiatów letnich kończy już kwitnienie, on dopiero zaczyna rozwijać piękne, różowoliliowe kwiaty. Zimowit jesienny posiada niezwykłą cechę: nigdy nie pokazuje jednocześnie swoich liści i kwiatów.

Ze swoimi pachnącymi kwiatami w jaskrawych kolorach floks wiechowaty należy do najbardziej dekoracyjnych bylin w ogrodzie. Mocne, sztywne łodygi wyrastają z krótkich kłączy, tworząc gęste kępy o wysokości ponad 100 cm. Liczne odmiany tego floksa wyróżniają się wielobarwnymi liśćmi i kolorowymi kwiatami (forma botaniczna ma kwiaty jasnoczerwone).

Róża pomarszczona została sprowadzona do Europy ze wschodniej Azji jako krzew ozdobny i szybko rozprzestrzeniła się, uciekając z ogrodów. Wyhodowano wiele odmian dekoracyjnych pochodzących z tego gatunku. Róża jest odporna na mróz i choroby, kwitnie przez całe lato, a na dodatek jej owoce są jadalne i bogate w witaminę C.