Rośliny do ogrodu przydomowego

Dereń rozłogowy jest północnoamerykańskim kuzynem derenia białego, do którego jest bardzo podobny. Rozłogi sugerowane przez epitet gatunkowy są w rzeczywistości płożącymi się i ukorzeniającymi pędami krzewu. W uprawie ogrodowej spotyka się odmiany derenia płożącego różniące się barwą liści i młodych pędów.

Dereń pagodowy jest wschodnioazjatyckim gatunkiem, rzadko spotykanym w naszych ogrodach. Szczególną uwagę zwraca jego piętrowy wzrost, który przypomina wieżę buddyjskiej świątyni - stąd polska nazwa gatunkowa. Ozdobę stanowią liczne baldachy kwiatów, później ciemnoniebieskie owoce oraz jesienne przebarwienie liści.

Nasiona szarłatu zwisłego stanowiły jedno z głównych źródeł pożywienia rdzennych ludów środkowej i południowej Ameryki. Sprowadzony w XVIII wieku do Europy stał się popularną rośliną ozdobną. Czerwone, zwisające kłosy kwiatów szarłatu wnoszą do ogrodu oryginalny element egzotyki.

Jarząb brekinia jest drzewem rodzimego pochodzenia o długiej tradycji, o czym świadczy jego starosłowiańska nazwa gatunkowa i potoczna. Bardzo popularny kiedyś brzęk popadł w zapomnienie i słusznie zaczyna ponownie pojawiać się w ogrodach. Ozdobę stanowią podobne do klonu liście i owoce w formie małych jabłuszek.

Bodziszek łąkowy jest rosnącą dziko w Polsce byliną, a jego duże, fioletowoniebieskie kwiaty mogą stanowić ozdobę nie tylko naturalnej łąki, ale i ogrodowej rabaty. Z młodych liści, pąków i kwiatów bodziszka można przyrządzać wiosenną sałatkę. W medycynie ludowej był stosowany jako zioło lecznicze.

Kiścień wawrzynowy to zimozielony, niewysoki krzew rosnący dziko w południowych Apallachach. Grube, ciemnozielone liście przybierają jesienią i zimą odcienie intensywnej czerwieni. Białe, dzwonkowate kwiaty są zebrane w zwisające grona.

Wiecznie zielony krzew kaliny wawrzynowatej stanowi efektowną ozdobę ogrodu przez cały rok. Prezentuje piękny pokrój, bogactwo przyjemnie i mocno pachnących kwiatów oraz dekoracyjne, ciemnoniebieskie pestkowce. Doskonale nadaje się do roli solitera, a także do tworzenia ogrodowych kompozycji.

Kalina angielska jest mieszańcem dwóch azjatyckich gatunków kaliny wielkogłówkowej (Viburnum macrocephalum) i kaliny kaliny koreańskiej (Viburnum carlesii), wyhodowanym w Anglii w 1932 roku. Atrakcję krzewu stanowią silnie i przyjemnie pachnące kwiaty zebrane w duże, kuliste kwiatostany. Jesienią liście kaliny angielskiej przebarwiają się pięknie na czerwono.

Żagwin zwyczajny jest byliną pochodzącą ze wschodnich obszarów śródziemnomorskich. Tworzy niskie, gęste dywany liści, które w czasie kwitnienia całkowicie pokrywają się kwiatami w intensywnych odcieniach niebieskich i różowofioletowych. Najlepiej rośnie i kwitnie w pełnym słońcu.

Tawułka chińska jest byliną z wilgotnych lasów Azji. Ozdobę stanowią pierzaste liście oraz stożkowate, delikatne kwiatostany złożone z drobnych liliowych albo różowych kwiatów. Doskonale nadaje się do tworzenia kompozycji bylinowych na zacienionych rabatach.

Wilczomlecz groszkowy łączy w sobie wiele zalet. Główną rolę odgrywa interesujący pokrój rośliny, a także opinia skutecznego środka do odstraszania kretów i nornic w ogrodzie. Roślina pozostaje zielona przez cały rok. Długie, wąskie liście są ustawione krzyżowo, idealnie pod katem prostym, co podkreśla artystyczny charakter kompozycji.

Pozłotka kalifornijska, jak sama nazwa wskazuje, pochodzi z południowo-zachodnich regionów USA i Meksyku. Rodzajowa nazwa botaniczna upamiętnia Johanna Friedricha von Eschscholtz, lekarza w ekipie badawczej tzw. ekspedycji Rurika (1815-1818). Ozdobę stanowią podobne do kwiatów maku żółte, pomarańczowe lub czerwone kwiaty rozwijające się od czerwca do października.

Brzoza omszona jest gatunkiem rodzimego pochodzenia, typowym dla siedlisk podmokłych i zabagnionych. Jest drzewem bardzo dekoracyjnym i może rosnąć w ogrodzie pod warunkiem, że podłoże będzie torfowe i wilgotne. Znosi niewielkie ocienienie i jest całkowicie odporna na mróz.

Przegorzan pospolity jest stepową byliną odpowiednią na rabaty suche i nasłonecznione. Ozdobę rośliny stanowią niebieskie kwiaty zebrane w kuliste koszyczki na sztywnych, wysokich pędach. Doskonale nadaje się do tworzenia kompozycji z innymi letnimi bylinami.

Popularne i uprawiane od wieków warzywa są zwykle wybranymi odmianami gatunków albo mieszańców, i mało przypominają swoich dziko rosnących przodków. Rzadko uprawiany u nas burak liściowy, również wywodzący się od buraka zwyczajnego, jest nie tylko smacznym i bogatym w witaminy warzywem, ale również dekoracyjną rośliną rabatową.

Brzoskwinia 'Harnaś' jest polską odmianą o bardzo smacznych, średniej wielkości owocach. Owoce są kuliste, omszone, z pomarańczową skórką z czerwonym rumieńcem. 'Harnaś' jest odmianą deserową, przeznaczoną głównie do bezpośredniego spożycia.

Szczawik czterolistny jest cebulową byliną o liściach przypominających koniczynę, z którą jednak nie jest spokrewniony. Ma zbyt słabą odporność na mróz, aby przezimować w gruncie, a z kolei w uprawie doniczkowej problemem może być zimowy niedobór światła. Najlepiej rozwija się na rabacie lub w pojemnikach z zimowym okresem spoczynku.

Szczawik trójkątny jest niewysoką byliną z tropikalnych obszarów Ameryki Południowej, która w naszych warunkach wymaga zimowania w ciepłym pomieszczeniu. Główną ozdobę rośliny stanowią ciemnopurpurowe liście z charakterystycznym, jaśniejszym rysunkiem pośrodku. Dzwonkowate kwiaty mają biały albo różowy kolor i są zebrane w luźne grona.

Niski, wolno rosnący krzew iglasty został odkryty na dalekim wschodzie Rosji dopiero w 1923 roku. Ze względu na pokrewieństwo z rosnącym w Chinach Platycladus orientalis, zwanym biotą, i niewielkie rozmiary nowej rośliny, badający odkryty gatunek botanik Władimir Komarow nazwał go mikrobiotą. Udegejcy, rdzenni mieszkańcy tamtego regionu, nazywają mikrobiotę "kurumkurinda", co znaczy "poduszka na piargu". Mikrobiota jest rośliną jednopienną.

Zanokcica języcznik jest paprocią rodzimego pochodzenia o zimotrwałych liściach. Efektowną ozdobę stanowią ciemnozielone, błyszczące, językowate liście, które wyjątkowo jak na paproć, nie są podzielone. Poza formą botaniczną w uprawie istnieją odmiany zanokcicy o odmiennie ukształtowanych liściach.

W odróżnieniu od dziko rosnącej marchwi zwyczajnej, która nie tworzy silnie zgrubiałych, jadalnych korzeni i jest rośliną jednoroczną, odmiany podgatunku marchwi uprawnej cenione są właśnie za okazałe i smaczne korzenie. Poszczególne odmiany marchwi uprawnej różnią się kształtem, wielkością i barwą korzeni - mogą być pomarańczowe, białe, żółte lub fioletowe do prawie czarnych.

Dojrzałe, bursztynowe owoce maliny moroszki mają słodki, aromatyczny smak, przypominający mus morelowy albo jabłkowy. W Skandynawii, gdzie zbierane są w środowisku naturalnym, cieszą się wielką popularnością. W Polsce malina moroszka występuje bardzo rzadko, co tym bardziej przemawia za jej uprawą w ogrodzie. Bylina wykazuje nietypową dla rodziny różowatych cechę dwupienności, to znaczy, że męskie i żeńskie kwiaty znajdują się na dwóch różnych roślinach.