Rośliny do ogrodu przydomowego

Wrzosiec drzewiasty jest śródziemnomorskim przedstawicielem swojej rodziny i bliskim krewniakiem naszego wrzosu pospolitego. Białe, przyjemnie pachnące kwiaty wrzośca drzewiastego tworzą wiosenny nastrój na Wyspach Kanaryjskich. W naszych warunkach stanowi ozdobę ogrodów, tarasów i balkonów w doniczkach i pojemnikach, ponieważ zimę musi spędzać w pomieszczeniach.

Różanecznik katawbijski to średniej wielkości krzew dorastający do 3 metrów wysokości. Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie występuje w podszycie lasów. Wymaga stanowiska zacienionego z kwaśnym, przepuszczalnym i wilgotnym podłożem. Różanecznik katawbijski dobrze pasuje tak do przydomowych ogrodów, jak i ogrodów leśnych czy wrzosowiskowych. Późną wiosną, ze szczytów porośniętych zimozielonymi liśćmi wyrasta kwiatostan pełen dużych, lilioworóżowych lub fioletowych kwiatów.

Aster chiński jest wyraźnym argumentem za używaniem w opisie roślin nie tylko nazw potocznych i zwyczajowych, ale również nazw botanicznych. Z licznego rodzaj "aster" określonego przez Linneusza, został wydzielony m.in. rodzaj "gwiazdosz", którego jedynym przedstawicielem rodzaju jest właśnie aster chiński. Jednoznaczną identyfikację rośliny zapewnia nazwa Callistephus chinensis.

Pochodząca ze wschodnich obszarów Ameryki Północnej kalmia szerokolistna rośnie u nas jako zimozielony krzew o wysokości do 2 m. Wiosną rozwija baldachogrona miseczkowatych, różowych albo jasnoróżowych kwiatów. Nazwa rodzajowa rośliny upamiętnia fińskiego botanika Pehra Kalm'a.

Rumian polny jest zadomowioną u nas rośliną zielną, która towarzyszyła ludziom na polach uprawnych od niepamiętnych czasów. Dopiero nowoczesne monokultury i herbicydy mocno ograniczyły występowanie rumianu. Jego drobne kwiaty podobne do margerytek odznaczają się subtelną urodą i rozwijają się przez całe lato.

Kuklik pospolity jest często spotykaną w lasach, zaroślach i na rowach byliną, która była kiedyś cenioną rośliną leczniczą uprawianą w klasztornych ogrodach, a jej kłącza używano do aromatyzowania piw i likierów. Nazwa rodzajowa Geum pochodzi od greckiego słowa oznaczającego "pachnieć", co ma związek z goździkowym aromatem rośliny.

Cebulica dwulistna tworzy wiosną błękitne niczym niebo dywany kwiatów, a wczesnym latem wycofuje się do swoich cebulek i znika z widoku. Ta mała bylina doskonale nadaje się do obsadzenia miejsc pod liściastymi drzewami. Piękna niebieska barwa kwiatów kontrastuje z szarą jeszcze powierzchnią ogrodu.

Rdest plamisty jest rośliną jednoroczną spotykaną na terenach podmokłych, przy zbiornikach wodnych i rowach, a także na polach uprawnych. Charakterystyczną cechą gatunku jest ciemna plama na środku blaszki liściowej. Różowe, drobne kwiaty są zebrane w gęsty kłos. W medycynie ludowej był cenną rośliną leczniczą.

Mięta polna jest byliną rodzimego pochodzenia, spotykaną dziko na podmokłych łąkach, rowach i polach uprawnych. Z rozgałęzionego kłącza z podziemnymi rozłogami wyrastają okazałe kępy mięty polnej z gęsto ulistnionymi łodygami i drobnymi, różowymi kwiatami. Cała roślina odznacza się silnym, charakterystycznym aromatem nawet po lekkim dotknięciu lub roztarciu liści.

Rozplenica japońska 'Red Head' jest jedną z najpiękniejszych odmian tego gatunku. Wspaniała trawa ozdobna zachwyca swoimi czerwonawymi wiechami kwiatów w formie szczotki do butelek oraz świeżą zielenią malowniczo rozłożonych na boki liści. Odmianę pochodzącej z Azji Wschodniej i Australii trawy wyhodowano w Illinois w Stanach Zjednoczonych.

Rozplenica japońska 'Black Beauty' jest oryginalną, bardzo efektowną trawą ozdobną o niezwykle ciemnym, prawie czarnym kolorze kwiatostanów i fontannowym pokroju. Duże, cylindryczne wiechy kwiatów, przypominające szczotkę do butelek, są początkowo ciemnopurpurowe, aby z czasem przebarwić się na charakterystyczny dla tej odmiany niemal czarny kolor.

Odmiana 'Duke' jest jedną z najlepszych odmian borówki wysokiej, nazywanej ze względu na pochodzenie borówką amerykańską. Jej zaletą są nie tylko smaczne i duże owoce, ale również dekoracyjny wygląd. Ciemnozielone liście zmieniają jesienią kolor na odcienie czerwieni, purpury i pomarańczu; w maju rozwijają się kremowe beczułki kwiatów, a w lipcu dojrzewają luźne grona ciemnoniebieskich, ale pokrytych jasnym nalotem owoców.

Czosnek pospolity należy do najstarszych roślin uprawnych. W Azji Centralnej znany był już przed 5000 lat, skąd przez Bliski Wschód dotarł również do Europy. Czosnek pospolity był i jest nadal bardzo popularną rośliną przyprawową i leczniczą. Jak każda roślina uprawna, czosnek również posiada liczne odmiany hodowlane.

Bodziszek wspaniały nie jest gatunkiem botanicznym, ale hybrydą bodziszka wielkopłatkowego (Geranium platypetalum) i bodziszka iberyjskiego (Geranium ibericum). Ze względu na okazały wzrost i duże, intensywnie purpurowoniebieskie kwiaty ta bylina w pełni zasługuje na swoją nazwę. Został po raz pierwszy opisany przez szwedzkiego botanika Nilsa Hylander'a.

Kocanki ogrodowe są od dawna cenionym i lubianym kwiatem ogrodowym. Roślina szczególnie nadaje się do tworzenia suchych bukietów, ponieważ niepozorne, żółte kwiaty rurkowe, otoczone barwnymi listami okrywy koszyczka, są bardzo trwałe - stąd potoczna nazwa "nieśmiertelniki". Chociaż w swojej australijskiej ojczyźnie słomianka jest byliną, to w naszych ogrodach rośnie jako roślina jednoroczna.

Kalin koreańska jest niskim, wolno rosnącym krzewem o kulistym pokroju. Bladoróżowe albo białe kwiaty zebrane są w kuliste, okazałe kwiatostany i wydzielają mocny, przyjemny zapach podobny do narcyzów albo goździków i wanilii. Epitet gatunkowy upamiętnia brytyjskiego botanika Williama Richarda Carles'a.

Rutewka orlikolistna jest byliną rodzimego pochodzenia, spotykaną czasem na śródleśnych łąkach, w wilgotnych zaroślach i lasach mieszanych. Liście są bardzo podobne do orlika - stąd nazwa. Mimo znacznego, ponad metrowego wzrostu rutewka orlikolistna sprawia wrażenie bardzo subtelnej i filigranowej. Szczególną ozdobę kwiatów stanowią bardzo liczne różowe pręciki, tworzące puszyste kulki.

Firletka chalcedońska wyróżnia się w ogrodzie jaskrawymi, szkarłatnoczerwonymi kwiatami zebranymi w kwiatostany na końcu wzniesionych pędów. Zadomowiona w Azji Centralnej i Syberii bylina dotarła w XVI wieku do Europy Środkowej z tureckich ogrodów, co wyjaśnia nazwę gatunkową pochodzącą od starożytnego miasta leżącego w pobliżu dzisiejszego Konstantynopola.

Opuncja drobnokolczasta jest niewielkim i trochę nietypowym kaktusem: gatunek ten nie ma kolców, ale liczne białe lub żółte "włoski" zebrane w gęste grupy. Są bardzo łamliwe i zakończone mikroskopijnymi zadziorkami, które powodują zaczepianie się w skórze. Opuncja drobnokolczasta należy do najbardziej popularnych kaktusów doniczkowych, w korzystnych warunkach rozwija efektowne żółte kwiaty.

Rosnąca dziko również w Polsce jabłoń leśna samoczynnie utworzyła przed wiekami krzyżówkę z jabłonią niską (Malus pumila), dając początek jabłoni domowej uprawianej obecnie na świecie w tysiącach kultywarów. Wprawdzie małe owoce jabłoni dzikiej są kwaśne i twarde, i nie specjalnie nadają się do spożycia, jednak drzewo jest bardzo dekoracyjne i warto posadzić je w ogrodzie.

Naparstnica zwyczajna jest byliną rodzimego pochodzenia, w lasach na niżu, spotykana rzadziej niż jej purpurowa krewniaczka. Na długim pędzie wyrastającym ze środka rozety liści rozwijają się stopniowo jasnożółte kwiaty w formie naparstka. Roślina doskonale nadaje się do tworzenia ogrodowych kompozycji, a jej wadą są tylko silnie trujące właściwości liści i nasion.

Suchodrzew mirtolistny jest niskim, szeroko rozłożystym, zimozielonym krzewem z zachodnich regionów Chin. Skórzaste, gęste, ciemnozielone liście przypominają mirt i są główną ozdobą krzewu, liczne, kremowobiałe kwiaty nie są zbyt efektowne. Wadą tego gatunku jest wrażliwość na większe mrozy i konieczność zimowej ochrony.