Rośliny wrażliwe na mróz

Pokrzywa indyjska jest tropikalną byliną, stosowaną od tysięcy lat w tradycyjnej medycynie hinduskiej. Omszone, zielone listki oraz piękne fioletowe kwiaty tej rośliny mogą stanowić ozdobę każdego ogrodu. Ze względu na wrażliwość na mróz, dobrze jest uprawiać pokrzywę indyjską w donicach i pojemnikach. w których można ją przezimować.

Spokrewniona z pokrzywą pilea depressa jest byliną z rejonu Karaibów. Dzięki płożącym pędom doskonale prezentuje się w doniczkach wysokich albo podwieszanych. Ozdobę rośliny stanowią ciemnozielone, okrągławe liście. Dobrze rośnie w półcieniu.

Aksamitka rozpierzchła jest pochodzącą z Meksyku jednoroczną rośliną kwiatową. Szczególny efekt dekoracyjny nadaje roślinie obfite i długie kwitnienie. Kwiaty w jaskrawych kolorach od żółtego i pomarańczowego do purpurowego rozwijają się od czerwca do pierwszych przymrozków.

Wilczomlecz okazały bywa czasem nazywany "koroną cierniową", jednak to biblijne skojarzenie jest zupełnie bezpodstawne, ponieważ ten gatunek został sprowadzony z Madagaskaru dopiero w XIX wieku. Nazwa botaniczna rośliny upamiętnia barona Pierre-Bernarda Miliusa, który dostarczył pierwsze okazy nieznanego wówczas gatunku do Francji. Ozdobę stanowią barwne przykwiatki.

Chociaż bazylia pospolita kojarzy się zwykle z kuchnią śródziemnomorską, gdzie stanowi dodatek do wielu potraw, jej korzenie sięgają raczej tropikalnych i subtropikalnych rejonów Azji. Uprawiana tam od wieków, do Europy Środkowej trafiła dopiero w XVI wieku. Bazylia jest jednoroczną rośliną przyprawową i leczniczą, a zarazem dekoracyjną.

Cyfomandra grubolistna, nazywana tamarillo, jest niewielkim zimozielonym drzewem z rodziny psiankowatych. Jadalne owoce są podobne do spokrewnionego z tamarillo pomidorem, jednak mają inną konsystencję i smak. W naszych warunkach uprawa tej rośliny jest możliwa tylko w pojemnikach, które muszą zimować w ciepłym pomieszczeniu.

Mieczyk abisyński jest mało znaną byliną bulwiastą, spokrewnioną z popularnymi w naszych ogrodach gladiolami. Gatunek był do niedawna opisywany jako Acidanthera bicolor, jednak obecnie został przeniesiony do rodzaju botanicznego Gladiolus. Oryginalne białe kwiaty mieczyka abisyńskiego pięknie pachną i wabią pszczoły i motyle.

Kaktus wielkanocny pochodzi z brazylijskiej dżungli, a nazwę zawdzięcza wiosennemu okresowi kwitnienia, który zwykle przypada właśnie na Wielkanoc. Często bywa mylony z kaktusem bożonarodzeniowym (szlumbergera). Obie rośliny różnią się przede wszystkim terminem kwitnienia, kształtem kwiatów i pędów.

Łubin wąskolistny jest jednoroczną rośliną śródziemnomorskiego pochodzenia. Jak wszystkie rośliny z rodziny bobowatych poprawia żyzność gleby, wiążąc azot atmosferyczny. Długie grona motylkowych kwiatów w kolorze niebieskim albo fioletowym mogą być ozdobą ogrodowych rabat.

Zatrwian wrębny rośnie na piaszczystym i skalistym wybrzeżu śródziemnomorskim jako bylina; u nas występuje w uprawie w ogrodach jako roślina jednoroczna. Kolorowe kwiaty zatrwianu na szeroko oskrzydlonych pędach wnoszą oryginalny wkład w kompozycje letnich rabat. Doskonale nadaje się do tworzenia suchych bukietów.

Oliwka europejska jest zimozielonym drzewem, które dla cennych owoców zaczęto uprawiać już kilka tysięcy lat temu. Drzewo oliwne jest symbolem słonecznego Południa; uprawiane w doniczce wnosi na taras śródziemnomorski nastrój. Oliwka nie jest niestety odporna na mróz i w naszych warunkach trzeba jej zapewnić zimowanie w ciepłym pomieszczeniu.

Rzodkiew czarna, podobnie jak biała i rzodkiewka, jest odmianą rzodkwi zwyczajnej. W porównaniu ze swoimi kuzynkami smakuje bardziej ostro i aromatycznie. Ze względu na wysoką zwartość witamin i innych cennych składników, jest przydatna nie tylko w kuchni, ale też w medycynie. Chociaż korzeń ma czarną skórkę, to miąższ rzodkwi pozostaje biały.

Łubin żółty jest gatunkiem rośliny jednorocznej, przedstawicielem licznej rodziny motylkowatych (bobowatych). Wykorzystywany jest w rolnictwie jako nawóz zielony, jednak żółte i pachnące kwiatostany mogą być również efektowną ozdobą ogrodowych rabat.

Czarnuszka siewna jest znaną od tysięcy lat rośliną przyprawową i leczniczą. Zanim w V wieku trafił do Europy pieprz, nasiona czarnuszki stanowiły ważną przyprawę o korzenno-owocowym smaku. Duże kwiaty wyrastające na szczycie pędów oraz pierzaste liście stanowią ozdobę ogrodowych rabat.

Ziemniaki 'Bellarosa' są wczesną odmianą o bardzo dobrym smaku. Bulwy mają czerwonoróżową skórkę i przypominają nieco bataty. Jasnożółty miąższ nie ciemnieje w stanie surowym ani po ugotowaniu. Odmiana może być uprawiana na terenie całego kraju.

Juka gwatemalska jest w swoim naturalnym środowisku dużym drzewem o wysokości kilkunastu metrów. W naszych warunkach może być uprawiana tylko w doniczkach i osiąga znacznie mniejsze wymiary. Pióropusze liści na pniu juki przypominają palmę, z którą jednak nie ma nic wspólnego.

Lewkonia letnia rośnie w swojej śródziemnomorskiej ojczyźnie jako bylina, jednak w naszych warunkach nie zimuje i jest kwiatem jednorocznym. Kwitnie od czerwca do późnej jesieni, rozwijając długie kwiatostany o przyjemnym zapachu. Nazwa lewkonia pochodzi od greckiego słowa leukoion = "biały fiołek", natomiast botaniczna nazwa rodzajowa upamiętnia włoskiego botanika Pietro Andrea Mattioli.

Fasolnik chiński jest egzotycznym warzywem strączkowym o kilkumetrowych pędach i bardzo długich strąkach. Jest uprawiany dla niedojrzałych strąków, podobnie jak popularna fasola szparagowa. Owoce fasolnika chińskiego są pozbawione włókien i bardzo smaczne. Za pewną wadę można uznać wysokie oczekiwania rośliny w stosunku do temperatury oraz nasłonecznienia.

W naturalnym środowisku Muehlenbeckia complexa jest krzewem o długich, cienkich pędach, porastającym wydmy oraz tereny przybrzeżne. Obco brzmiąca nazwa rodzajowa upamiętnia alzackiego botanika Gustava Mühlenbeck'a, dlatego jej spolszczenie jest uzasadnione. Ze względu na niewielką odporność na mróz, roślina może być u nas uprawiana tylko w doniczkach lub pojemnikach.

Kalocefalus Browna, zwany czasem srebrzykiem, jest endemiczną rośliną Australii. W naszych warunkach jest uprawiany jako roślina doniczkowa. Swoją popularność zawdzięcza subtelnym, cienkim gałązkom pokrytym srebrzystym kutnerem. Ozdobę stanowią też koszyczki jasnożółtych kwiatów na końcach pędów. Epitet gatunkowy upamiętnia szkockiego botanika Roberta Browna.

Burak ćwikłowy, podobnie jak burak cukrowy, nie jest gatunkiem botanicznym rośliny, ale nazwą zbiorczą odmian hodowlanych podgatunku buraka zwyczajnego. W przypadku roślin użytkowych znanych od tysiącleci wyhodowane odmiany znacznie różnią się od form botanicznych, nabierając coraz więcej cech przydatnych do celów spożywczych i leczniczych.

Rodochiton fioletowy jest w swojej tropikalnej ojczyźnie pnącą byliną, jednak w naszych warunkach rośnie tylko w donicach i pojemnikach jako roślina jednoroczna. Oryginalną ozdobę stanowią fioletowe, dzwonkowate kwiaty z mocno wydłużoną bordową koroną. Piękna roślina, doskonale nadająca się do okrycia pergoli i altan, ma jednak wysokie wymagania cieplne, o które trudno w naszych warunkach klimatycznych.