Rośliny na słoneczne stanowisko

Tojeść kropkowana jest byliną od dawna zadomowioną u nas i spotykaną w wilgotnych zaroślach i nad brzegami wód. Jest uprawiana w ogrodach ze względu na efektowne, zebrane w górnej części łodygi żółte kwiaty. Nazwa rodzajowa odnosi się do greckiego wodza Lysimachosa (Lizymacha), diadocha Aleksandra Wielkiego, który według legendy jako pierwszy odkrył tę roślinę.

Pałka szerokolistna jest byliną z długim kłączem, rosnącą nad brzegami wód i tworzącą rozległe szuwary. Zarówno kłącza, jak i pędy, kwiatostany oraz nasiona tej rośliny są jadalne. Na dodatek może pełnić w ogrodzie funkcję dekoracyjną.

Kapusta sitowata znana potocznie jako musztardowiec, chińska musztarda albo kapusta sarepska jest rośliną jednoroczną ze znanej rodziny kapustowatych. Liście mogą być wykorzystywane jako warzywo, nasiona jako przyprawa, a cała roślina z żółtymi kwiatami ma również walory dekoracyjne. Do Polski przybyła dopiero w XIX wieku.

Protea królewska jest afrykańskim krzewem, którego wielkie, gwiazdowate kwiatostany wyróżniają się niebanalną urodą. Ich zmienność od szyszkowatego kształtu pąków do miseczek rozwiniętych kwiatostanów uzasadnia nazwę rodzajową, nadaną na cześć Proteusza, morskiego bóstwa zdolnego do zmiany postaci. Charakterystyczne, srebrzyste uwłosienie liści, rośliny tłumaczy polską nazwę.

Cytryna zwyczajna pochodzi pierwotnie z Chin, gdzie cieszy się wielowiekową tradycją uprawy i jest jednym z najstarszych drzew owocowych. Powstała prawdopodobnie ze skrzyżowania dwóch gatunków rodzaju cytrus i w stanie dzikim nigdzie nie występuje. Do Europy trafiła w średniowieczu. W naszych warunkach może kwitnąć i owocować w doniczce.

Przymiotno białe zostało przywiezione z Ameryki Północnej do Europy jako roślina ozdobna. Ponieważ roślina bardzo łatwo się rozsiewa, rozprzestrzeniła się od tego czasu po całym kontynencie, stając się w niektórych regionach inwazyjnym neofitem. Biorąc pod uwagę subtelną urodę jego kwiatów i długi okres kwitnienia, warto przywrócić mu czasem w ogrodzie jego pierwotną rolę dekoracyjną.

Magnolia gwiaździsta jest gatunkiem najwcześniej u nas zakwitającym. Czysto białe, duże kwiaty otwierają się prostopadle, przypominając gwiazdę. Mają liczne bardzo wąskie płatki i są pachnące. Jesienią liście magnolii gwiaździstej przebarwiają się na brązowo.

Pochodząca z Bałkanów i Krymu ruta zwyczajna była znaną od starożytności rośliną leczniczą i przyprawową. Wiechowate, żółte kwiatostany ruty mogą stanowić ozdobę ogrodu. Półkrzew nadaje się również na niskie żywopłoty. Nazwę Ruta graveolens można przetłumaczyć jako "mocno pachnące, gorzkie ziele".

Prusznik niebieski 'Victoria' jest odmianą o intensywnym, ciemnoniebieskim kolorze kwiatów. Zebrane w liczne wiechy przypominają nieco obsypany kwiatami bez lilak, z którym krzew nie jest jednak spokrewniony. Ta efektowna i dekoracyjna odmiana prusznika może stanowić atrakcyjny akcent w każdym ogrodzie.

Mikołajek płaskolistny jest byliną rodzimego pochodzenia, chociaż dość rzadko w naturze spotykaną. Ze względu na oryginalne kwiatostany i ciekawe ubarwienie całej rośliny, jest uprawiany jako roślina ozdobna. Tworzy efektowne kompozycje z innymi roślinami, a także nadaje się na suche bukiety.

Złotlin japoński jest niewysokim krzewem ogrodowym, który efektowny wygląd potrafi zachować przez cały rok. Zimą ozdobę stanowią połyskliwe, jasnozielone pędy, wiosną złote kwiaty, a latem intensywnie zielone liście, przebarwiające się jesienią na żółty kolor. W uprawie spotyka się botaniczną formę złotlinu z pojedynczymi kwiatami oraz odmiany hodowlane o kwiatach pełnych. Botaniczna nazwa Kerria pochodzi od nazwiska Williama Kerr'a, ogrodnika z Kew Gardens.

Wiciokrzew japoński jest pnączem z Dalekiego Wschodu o cienkich pędach i częściowo zimozielonych liściach. Białe, mocno aromatyczne kwiaty, z czasem stają się żółte. Późną jesienią ozdobę stanowią ciemnofioletowe owoce. Bez podpór może pełnić rolę rośliny okrywowej.

Pietruszka naciowa jest odmianą pietruszki zwyczajnej, która od wieków stanowi ważną przyprawę kuchenną. W przeciwieństwie do pietruszki korzeniowej rozwija głównie nadziemną część, a liście pozyskuje się w miarę dorastania. Pęd kwiatostanowy i nasiona tworzy w drugim roku wegetacji.

Pigwa pospolita forma gruszkowata, potocznie nazywana pigwą gruszkową, nie jest wbrew pozorom żadną krzyżówką pigwy z gruszą. Jest to po prostu grupa odmian wyróżniających się formą owoców przypominającą gruszki. Odmiany o okrągłych owocach nazywane są pigwą jabłkową.

Rzęsa drobna jest rodzimą byliną wodną, należącą do najmniejszych roślin zielnych. Rozmnaża się wegetatywnie bardzo szybko poprzez rozgałęzienia, które z czasem stają się samodzielnymi roślinami. W ogrodowych oczkach wodnych rzęsa jest nie tylko rośliną ozdobną i pokarmem dla ryb, ale pełni również funkcję oczyszczania wody.

Granat właściwy jest krzewem albo niewielkim drzewem uprawianym na Bliskim Wschodzie w celach kulinarnych i leczniczych już od tysięcy lat. Nazwa rodzajowa wywodzi się z łacińskiego puniceus = "punicki (fenicki)", co sugeruje miejsce pochodzenia, a gatunkowa od granum = "ziarna, nasiona" i odnosi się do wielkiej liczby nasion w owocach. W naszych warunkach granat nadaje się tylko do uprawy doniczkowej.

Gryka zwyczajna ma swoją ojczyznę w Indiach, Chinach i Nepalu, gdzie była uprawiana już przed tysiącami lat. Należy do grupy tak zwanych zbóż rzekomych. Te rośliny wytwarzają nasiona podobne do ziaren zbóż, ale nie są jak one trawami. Gryka jest cenną rośliną miododajną i leczniczą.

Żywe egzemplarze metasekwoi chińskiej odkryto dopiero w 1941 roku w niedostępnych okolicach chińskiej prowincji Syczuan. Pierwsze nasiona tego endemicznego gatunku, uważanego za żywą skamienielinę, dotarły do Europy sześć lat później. Ze względu na dużą odporność na mróz, drzewo może być uprawiane również w naszych ogrodach, a na dodatek dobrze toleruje warunki miejskie.

Cyfomandra grubolistna, nazywana tamarillo, jest niewielkim zimozielonym drzewem z rodziny psiankowatych. Jadalne owoce są podobne do spokrewnionego z tamarillo pomidorem, jednak mają inną konsystencję i smak. W naszych warunkach uprawa tej rośliny jest możliwa tylko w pojemnikach, które muszą zimować w ciepłym pomieszczeniu.

Rokitnik zwyczajny przywędrował do nas prawdopodobnie z centralnej Azji po okresie zlodowacenia. Był pewnie pierwszym krzewem, który zasiedlał ogromne, puste, piaszczyste obszary. Przyzwyczaił się do nieograniczonej ilości światła i nie znosi żadnego ocienienia. Wyparty z czasem przez lasy, znalazł swoją niszę na nadmorskich wydmach oraz w naszych ogrodach.

Zwartnica, błędnie kojarzona z południowoafrykańskim amarylisem, jest niezwykle efektowną rośliną doniczkową. Na szczycie pustego w środku pędu kwiatowego pojawia się dwa do czterech dużych, lejkowatych kwiatów. Uprawiana jest hybryda, której odmiany mogą mieć rozmaite kolory, wielkość i formę.

Żółte albo pomarańczowe koszyczki kwiatów aksamitki wzniesionej rozwijają się niezmordowanie przez całe lato, aż do pierwszych przymrozków. Pochodząca z tropikalnych regionów Ameryki Południowej roślina nie jest odporna nawet na niewielki mróz. Kwiaty aksamitki wzniesionej rozjaśniają rabaty i balkony, a bywają też stosowane jako ozdoba i dodatek do sałatek.