Rośliny liściaste

Rzodkiewka, znana od tysięcy lat, jest odmianą botaniczną rzodkwi zwyczajnej. To popularne i lubiane powszechnie warzywo dotarło do Europy dopiero w XVI wieku. Dzięki bardzo krótkiemu okresowi wegetacji rzodkiewka zwykle sezon na warzywnej rabacie. W uprawie istnieje wiele kultywarów o różnej formie i kolorze korzenia.

Drzewo tlenowe jest pod względem botanicznym sztucznie wyhodowaną odmianą (kultywarem) hybrydy dwóch gatunków: Paulownia fortunei i Paulownia elongata. Obok oryginalnej urody - ogromnych liści i dzwonkowatych kwiatów - drzewo tlenowe należy do najszybciej rosnących drzew na świecie. Dodatkową zaletą jest zdolność wiązania dużych ilości dwutlenku węgla z atmosfery.

Skrzyp polny jest jedną z najstarszych roślin zielnych na Ziemi. W czasach swojej świetności dorastał do 30 m, a dzisiaj osiąga zaledwie 50 cm. Chociaż przypięto mu etykietę agresywnego chwastu, który trzeba zwalczać, skrzyp polny można z powodzeniem wykorzystać do tworzenia ogrodowych kompozycji oraz w celach leczniczych.

Ze skrzyżowania w naturze kapusty warzywnej (Brassica oleracea) i kapusty właściwej (Brassica rapa) powstała kapusta rzepak, której odmiana jest jedną z najważniejszych obecnie uprawianych roślin oleistych. W ogrodzie rzepak może mieć zastosowanie jako roślina ozdobna albo zielony nawóz pod inne uprawy. W naszych warunkach sieje się przeważnie rzepak ozimy.

Morwa biała kojarzy się przede wszystkim z hodowlą jedwabników, których larwy żywią się liśćmi tego drzewa. Uprawiana od wieków w Chinach, również u nas stała się popularna jako roślina ozdobna, a także dostarczająca jadalnych owoców. Do ogrodu wprowadza trochę egzotycznego nastroju.

Szczególnie dekoracyjna jesienią, kiedy liście przebarwiają się na kolor jaskrawoczerwony. Efektowne są również owoce z czerwonymi osnówkami. Odporna na mróz.

Cienioznośne i odporne na mróz pnącze. Pokrywa mury i ściany, a przy tym rozwija dekoracyjne kwiatostany. Może służyć jako roślina okrywowa.

Juka karolińska wnosi do ogrodu powiew egzotyki. Jako roślina wiecznie zielona stanowi ozdobę przez cały rok. Szczególnie efektownie wygląda w okresie kwitnienia. Dodatkową zaletą jest duża odporność na suszę i mróz.

Gatunek dyni o wydłużonych, gruszkowatych albo okrągłych owocach (w zależności od odmiany). Miąższ jest słodkawy, bez włókien, ciemnożółty i odznacza się charakterystycznym zapachem piżma. Pod względem smaku dynia piżmowa jest gwiazdą w swoim botanicznym rodzaju.

Rosnące u nas w ogrodzie azalie japońskie nie są typowym gatunkiem botanicznym, ale całą grupą odmian i mieszańców. Ich wspólną cechą są opadające na zimę liście. Cenione są ze względu na ogromne bogactwo kwiatów.

Tawuła japońska jest podstawowym wyborem krzewu do ogrodu łatwego w pielęgnacji. Do jej zalet należy długi okres kwitnienia oraz odporność na mróz i suszę. Dziki gatunek botaniczny nie zrobił wprawdzie ogrodowej kariery, ale stał się za to podstawą do wyhodowania licznych odmian.

Zarówno zwisające, jak i pnące się, mało wymagające epipremnum jest doskonałą rośliną zieloną do dekoracji mieszkania. W swojej tropikalnej ojczyźnie rośnie jako liana, czepiając się drzew specjalnymi korzeniami. W warunkach domowych zakwita bardzo rzadko.

Zroślicha stopowcowa jest znana jako szybko rosnące pnącze doniczkowe o pięknych liściach. Jest spokrewniona z tak popularnymi roślinami, jak epiprepnum, diffenbachia, filodendron albo cantedeskia. Kształt liści tego gatunku może się kojarzyć ze stopą gęsi albo ostrzem strzały. Odmiany hodowlane zroślichy stopowcowej mają często liście w rozmaitych, często cieniowanych kolorach.

Wierzba japońska 'Hakuro Nishiki' jest odmianą hodowlaną o oryginalnych kolorowych liściach. Do Europy trafiła około 40 lat temu i cieszy się dużą popularnością jako krzew ozdobny w ogrodach. Może być uprawiana w formie krzewu albo piennej, szczepionej na pniu innego gatunku wierzby. Różowawe, a potem biało-zielone liście bardzo efektownie prezentują się na tle ciemnej zieleni innych krzewów.

Pochodząca z Afryki Południowej cantedeskia etiopska zyskała w Polsce dużą popularność już pod koniec XIX wieku. Trochę dziwna i trudna do wymówienia nazwa rodzajowa upamiętnia w włoskiego botanika, którym był Giovanni Zantedeschi. Obok formy botanicznej istnieją liczne mieszańce międzygatunkowe i bardziej kolorowe kultywary.

Efektowne białe kwiatostany, dekoracyjne czerwone owoce i piękne jesienne przebarwienie liści sprawiają, że kalina koralowa jest cenionym krzewem ogrodowym. Nazwa tego pięknego krzewu brzmi podobnie we wszystkich językach słowiańskich, co świadczy o bardzo dawnej jej genezie. Poza formą botaniczną spotyka się w ogrodach liczne odmiany hodowlane kaliny koralowej.

Warzywo nazywane w skrócie rzepą jest podgatunkiem kapusty właściwej. Zgrubiały korzeń rzepy jest podobny w smaku do rzodkiewki. Do spożycia nadają się też młode liście. W drugim roku roślina rozwija drobne, złocistożółte kwiaty.

Czosnek olbrzymi jest dekoracyjną byliną, rozwijającą kuliste kwiatostany o imponujących wymiarach powyżej 10 cm. Tym efektownym, purpurowofioletowym kulom zawdzięcza roślina swoją wielką popularność. Pochodzący ze stepów Iranu i Afganistanu czosnek zadomowił się w europejskich ogrodach pod koniec XIX wieku.

Proso zwyczajne jest jedną z najwcześniej uprawianych przez człowieka roślin. Nasiona tej trawy stanowiły źródło pokarmu już przed 10 tysiącami lat. Powszechnie siane kiedyś w Europie, straciło przez pewien czas na znaczeniu, aby ponownie odzyskiwać popularność. W ogrodzie proso zwyczajne może z powodzeniem pełnić rolę rośliny ozdobnej.

Bardzo efektowna odmiana hodowlana hortensji krzewiastej. Bardzo duże półkuliste kwiatostany są złożone z kwiatów płonnych. Pięknie wygląda w roli solitera, jak również w nasadzeniu grupowym. Dziki gatunek pochodzi z Appalachów, a odmianę 'Annabelle' wyhodowano w USA.

Ze swoimi roztaczającymi wspaniały zapach kwiatami jest lawenda wąskolistna klasykiem, którego nie może zabraknąć w żadnym ogrodzie. Charakterystyczny aromat budzi wspomnienia z Prowansji. Długi okres kwitnienia lawendy i bogactwo kwiatów tworzą idealne środowisko dla licznych gatunków owadów.

Piękno kwitnącej piwonii drzewiastej (zwanej też krzewiastą) jest niezrównane. Jej historia jest związana z Chinami od ponad 2000 lat. Do Europy trafiła po raz pierwszy dopiero w XVIII wieku. W przyrodzie nie spotyka się już dzikiej formy tego gatunku — za to ogrodnicy rozwijają wciąż nowe odmiany.