Rośliny liściaste

Runianka japońska jest zimozieloną krzewinką o skórzastych, połyskliwych liściach i gronach białych, drobnych kwiatów. Jest mrozoodporna, doskonale nadaje się do roli rośliny okrywowej pod drzewami i w innych ocienionych miejscach, podobnie jak bluszcz i barwinek.

Pod nazwą "cebula dymka" nie kryje się jakaś specjalna odmiana Allium cepa, ale po prostu mała, wyhodowana z nasion cebulka, z której w następnym sezonie wyrośnie na rabacie dorodna cebula. Nazwa pochodzi od stosowanego kiedyś zabiegu zadymiania cebuli, co miało zahamować wytwarzanie pędów kwiatowych. Zabieg okazał się nieskuteczny, ale dym w nazwie pozostał.

Ognik szkarłatny jest zimozielonym, szybko rosnącym krzewem, który do naszej części Europy został sprowadzony już w XVII wieku z Europy Południowej albo Azji Mniejszej. Szczególną ozdobę ognika stanowią jaskrawo wybarwione owocostany przypominające jarzębinę, długo pozostające na roślinie.

Rhaphidophora tetrasperma ze względu na swój wygląd i potoczne nazwy "monstera minima" albo "mini monstera" jest często mylona, albo błędnie przypisywana do rodzaju Monstera. W przeciwieństwie do "prawdziwej" monstery rhaphidophora nie pochodzi z Ameryki Południowej, ale z Azji (Tajlandia, Malezja). Jest wiecznie zielonym pnączem z lasów deszczowych.

Klon japoński jest niskim drzewem pochodzącym z północnej Japonii. W ogrodzie zachowuje atrakcyjny wygląd przez cały sezon. Purpurowe kwiaty rozwijają się razem z liśćmi, które jesienią przebarwiają się pięknie na czerwono.

Trudno dzisiaj uwierzyć, że spotykana pospolicie na przydrożach, rowach i nieużytkach bylica pospolita była kiedyś uważana za "matkę wszystkich ziół" kuchennych i leczniczych. W średniowieczu uprawiano ją w każdym wiejskim i klasztornym ogrodzie. Służyła jako aromatyczna przyprawa oraz środek leczniczy o szerokim działaniu.

Perukowiec podolski, krzew spokrewniony z sumakiem octowcem, stanowi dużą atrakcję ogrodu przez cały rok, a szczególnie jesienią. Wielką ozdobą są najpierw duże liście, a potem wielkie, wiechowate kwiatostany i owocostany przypominające rokokowe peruki. Jesienią liście przebarwiają się efektownie w jaskrawe kolory żółci, pomarańczu i czerwieni.

Sprowadzony do Europy w XVII wieku klon jesionolistny zadomowił się u nas na dobre i w naturalnym środowisku wypiera nawet gatunki rodzime. Dzięki niewielkiej wysokości, rozłożystej i luźnej koronie oraz przebarwiającym się jesienią liściom, klon jesionolistny dobrze sprawdza się w roli drzewa ogrodowego.

Pochodząca z Afryki Południowej nemezja liczy ponad 60 gatunków, przy czym w naszych ogrodach spotyka się najczęściej nemezję powabną, a zwłaszcza jej hybrydy i kultywary. Roślina odznacza się bajecznie kolorowymi kwiatami, które rozwijają się niezmordowanie od wiosny do końca lata.

Przetacznik kłosowy jest rośliną rodzimego pochodzenia, stąd jego pełna mrozoodporność i łatwość uprawy w ogrodzie. Tworzy kępy łodyg z zielonymi liśćmi, na których rozwijają się długie, niebieskie kłosy kwiatowe. Oprócz formy botanicznej istnieją liczne kultywary o kwiatach lawendowych, różowych albo szkarłatnych.

Pęcherznica kalinolistna jest szybko rosnącym krzewem o liściach podobnych do kaliny. Białe albo różowawe kwiaty są zebrane w baldachy, a owoce - mieszki z nasionami - mają formę czerwonych pęcherzyków, do czego nawiązuje nazwa rodzajowa. Oprócz formy botanicznej z zielonymi liśćmi karierę w ogrodach robią kultywary o złotych albo czerwonych liściach.

Krwawnik pospolity jest nie tylko atrakcyjną byliną rodzimego pochodzenia na rabaty, ale również znanym od starożytności ziołem leczniczym. Nazwa rodzajowa Achillea wywodzi się od imienia legendarnego bohatera wojny trojańskiej, który tę roślinę stosował do leczenia ran. Wyhodowano wiele odmian krwawnika o kwiatach czerwonych i różowych.

Pochodząca z Chile alstremeria pomarańczowa jest kłączową byliną o efektownych kwiatostanach utrzymujących się przez całe lato. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Claesa Alströmer'a. Chociaż ten gatunek jest najbardziej odporny na niskie temperatury, to i tak wymaga ochrony przed mrozem albo zimowania w pomieszczeniu.

Morwa czarna uwodzi właścicieli ogrodu atrakcyjnym wyglądem oraz podobnymi do jeżyn owocami. Drzewo pochodzi prawdopodobnie z Persji i cenione było już w starożytności. Do Europy sprowadzono morwę czarną na początku XVI wieku. Jest zdecydowanie mniej mrozoodporna niż jej krewniaczka morwa biała.

Begonia królewska zachwyca niezwykłą urodą swoich liści. Pochodzący z tropikalnych obszarów Azji gatunek jest popularną rośliną doniczkową, uprawianą u nas w formie licznych kultywarów. Jej dekoracyjne liście stanowią ozdobę parapetów, wiszących kwietników i ciepłych ogrodów zimowych.

Jak większość roślin ozdobnych, również ta begonia nie jest czystym gatunkiem botanicznym, ale hybrydą o trudnym do określenia pochodzeniu. Swoją nazwę zawdzięcza niestrudzonemu kwitnieniu przez długie miesiące. W swojej brazylijskiej ojczyźnie potrafi kwitnąć nieprzerwanie przez kilka lat.

Już w połowie kwietnia pojawiają się na tle ciemnej zieleni liści barwinka pospolitego jego piękne niebieskie kwiaty. Zimozielona krzewinka chętnie okrywa ziemię pod drzewami i w innych cienistych miejscach w ogrodzie. Barwinkowy dywan tworzy efektowne tło dla roślin o barwnych liściach.

W swojej dalekowschodniej ojczyźnie kamelia japońska rośnie jako krzew podszytowy w lesie. W ciągu kilku wieków wyhodowano tysiące kultywarów, które jako rośliny ozdobne cieszą się wielką popularnością na całym świecie. W naszych warunkach ciepłolubna kamelia japońska może być uprawiana tylko w doniczkach. Nazwa rodzajowa upamiętnia czeskiego botanika Georga Josepha Kamela.

Kto ma w ogrodzie trochę wolnego miejsca i dużo światła, może wprowadzić do niego prawdziwą perłę w postaci dekoracyjnej wierzby białej. Ozdobne cienkie gałązki oraz lancetowate liści są gęsto pokryte jedwabistymi, białymi włoskami i wyglądają, jakby były całkiem białe. Jako gatunek rodzimy, jest doskonale przystosowana do naszych warunków.

Nawłoć kanadyjska trafiła do Francji około 1644 roku. Przez długi czas pozostawała podziwianym rarytasem w ogrodach arystokratów. Do wiejskich ogrodów znalazła drogę dopiero w połowie XIX wieku, skąd szybko uciekła i stała się gatunkiem inwazyjnym. Rozrasta się w szybkim tempie i tworzy konkurencję dla rodzimych gatunków. Złotożółte wiechy kwiatów stanowią w ogrodzie ozdobę oraz źródło pokarmu dla owadów.

Porzeczka czarna jest uprawiana w ogrodach od kilku wieków, doczekała się też licznych odmian, różniących się wielkością owoców, smakiem i okresem dojrzewania. Krzew występuje w Polsce również w środowisku naturalnym. Porzeczka czarna jest nie tylko krzewem owocowym, ale również rośliną ozdobną.

Wawrzynek wilczełyko jest odpornym na mróz niewielkim krzewem rodzimego pochodzenia. Różowe, efektowne, mocno pachnące kwiaty wawrzynka pojawiają się przed rozwojem liści i często tworzą barwne plamy na tle resztek śniegu. Latem i jesienią ozdobę rośliny stanowią liście i intensywnie czerwone owoce-pestkowce. Cała roślina jest silnie trująca.