Rośliny liściaste

Efektowne i oryginalne w formie kwiaty strelicji królewskiej nawet laikowi trudno jest pomylić z inną rośliną. Nieco dziwnie i obco brzmiąca nazwa rodzajowa upamiętnia brytyjską królową Sophie Charlotte, urodzoną księżniczkę von Mecklenburg-Strelitz, żonę króla Jerzego III. Strelicja należy do najpiękniejszych roślin kwiatowych uprawianych w mieszkaniach.

Duże, trąbkowate kwiaty milinu amerykańskiego w pomarańczowym kolorze wnoszą do każdego ogrodu nieco egzotyki. Pochodzące z Ameryki pnącze jest zimoodporne i przez całe lato stanowi szczególną atrakcję. W uprawie istnieje wiele odmian milinu o różnych kolorach kwiatów.

Rodzimego pochodzenia wrotycz pospolity jest pozytywnym przykładem odwrotu w naszych ogrodach od nietypowych dla tutejszego klimatu roślin egzotycznych. Trudno przeoczyć tę bylinę o mocnej łodydze, podobnych do paproci liściach i jaskrawożółtych, guzikowatych kwiatach. Spłaszczone kwiatowe koszyczki tworzą efektowne, widoczne z daleka baldachy.

Brukselka jest odmianą kapusty warzywnej i powstała w ówczesnych Niderlandach Hiszpańskich, dzisiejszej Belgii. Ta kapusta tworzy mocną, ulistnioną łodygę, na której w kątach liści tworzą się małe główki - silnie skrócone pędy boczne. Pęd kwiatostanowy i drobne żółte kwiaty rozwijają się dopiero w drugim roku.

Jagoda kamczacka, nazywana borówką kamczacką, tak naprawdę jest odmianą wiciokrzewu sinego i z borówkami w żaden sposób nie jest spokrewniona. Wydłużone owoce-pestkowce przypominają kolorem i smakiem jagody borówki amerykańskiej - stąd nazwa. Krzew jest odporny na mróz i bez problemu może być uprawiany w naszych ogrodach.

Sałata rzymska jest odmianą botaniczną sałaty siewnej. Znana była w Egipcie już 4000 lat temu i początkowo uprawiana tylko w rejonie śródziemnomorskim. Obecnie ta sałata o podłużnych, mocno pofalowanych liściach rozprzestrzeniła się w całej Europie i Ameryce.

Pochodząca z tropikalnych lasów deszczowych bylina odznacza się pięknie żyłkowanymi liśćmi. Ciemnozielona blaszka liściowa ma najczęściej gęstą sieć jasnego unerwienia. W zależności od odmiany fitonii białożyłkowej subtelny rysunek na liściach może być białego, różowego, czerwonego, żółtego, pomarańczowego lub jasnozielonego koloru.

Jarmuż jest jedną z odmian botanicznych kapusty warzywnej i jednocześnie jedną z najstarszych odmian użytkowych kapusty. Jest ceniony ze względu na swój unikatowy zestaw składników odżywczych. Niektóre kultywary jarmużu mogą pełnić rolę roślin dekoracyjnych w ogrodzie.

Szczypiorek jest gatunkiem czosnku, uprawianym jako warzywo liściowe. Liście mają aromat podobny do szczypioru zwykłej cebuli, ale jest mniej ostre i o mniejszej średnicy. Intensywnie różowe kwiaty zebrane w kuliste kwiatostany nadają się na kompozycje i suche bukiety.

Hortensja dębolistna zalicza się do szczególnie atrakcyjnych i efektownych krzewów ogrodowych. Jej baldachogrona kwiatów roztaczają czarujący aromat przez całe lato, a jesienne liście przebarwiają się malowniczo i długo pozostają na krzewach. Kształtem liści przypomina amerykański dąb czerwony.

Begonia bulwiasta jest klasyczną rośliną doniczkową i balkonową. Nie jest gatunkiem botanicznym, lecz mieszańcem wielu trudnych do ustalenia gatunków. Liczne odmiany hodowlane różnią się kolorami kwiatów i ich formą. Są nie tylko piękne i efektowne, ale na dodatek mogą rosnąć nawet w cieniu.

Ta hortensja bukietowa wyróżnia się w tłumie rozmaitych odmian ogromnymi kwiatostanami, wciąż zmieniającymi się kolorami i długotrwałym kwitnieniem. Dziki gatunek pochodzi z Japonii, Chin, Sachalinu i wysp Kurylskich, a odmiana 'Limelight' (nazywana też ‘Zwijnenburg’) została przypadkowo odkryta w 1990 roku w Holandii. Może śmiało pretendować do tytułu najpiękniejszej rośliny pełni lata.

Jeżówka purpurowa jest efektowną byliną na słoneczne rabaty. Jej duże koszyczki kwiatów przyciągają pszczoły i inne pożyteczne owady. Wyższe odmiany jeżówki purpurowej stanowią idealne tło dla innych bylin. Doskonale komponuje się z trawami ozdobnymi.

Znane i cenione od niepamiętnych czasów lilie mają nadzwyczajną łatwość tworzenia mieszańców międzygatunkowych. Ogrodnicy stworzyli w ciągu wieków tysiące hybryd i kultywarów, które podzielono dla orientacji na 9 grup. Możliwe są oczywiście kombinacje międzygrupowe i w ten sposób, w wyniku krzyżowania lilii wschodnich (orientalnych) i trąbkowych, powstały hybrydy OT, nazywane liliami drzewiastymi.

Pochodzący z Ameryki Północnej dąb czerwony, od początku XVIII wieku zaczął swoją wędrówkę po Europie. Odporny ma mróz i mało wymagający w porównaniu z dębami rodzimego pochodzenia, dąb czerwony stał się popularnym drzewem ogrodowym i parkowym. Miał swój epizod w polskiej gospodarce leśnej, jednak ze względu na skłonności do wypierania dębów krajowych, został uznany za gatunek inwazyjny. Co nie umniejsza oczywiście jego walorów estetycznych.

Miodunka plamista zachwyca w ogrodzie pięknem swoich liści i kwiatów. Nazwa rodzajowa Pulmonaria pochodzi od łacińskiego "pulmo" = "płuca", co jest nawiązaniem do właściwości leczniczych rośliny. Kępiasta bylina z plamiastymi liśćmi zmienia w trakcie kwitnienia kolor kwiatów z czerwonych na prawie niebieskie. Jest łatwa w uprawie i mało wymagająca.

Dereń biały jest krzewem ogrodowym, który w każdej porze roku pokazuje swoją atrakcyjną stronę. Pod koniec zimy ozdobę stanowią jaskrawo wybarwione na krwistoczerwony kolor pędy, później zielone liście i baldachogrona kwiatów i owoców, a jesienią pięknie przebarwiające się liście.

Uprawiany od tysięcy lat groch zwyczajny (Pisum sativum) znany jest w rozmaitych podgatunkach i odmianach. Chrupiący i słodki groszek cukrowy nadaje się w całości do spożycia na surowo. Jego płaskie strąki są pozbawione pergaminowej wyściółki. Nasiona są małe, ale słodkie i można zjadać całe strąki z nasionami. Jak wynika z pełnej nazwy botanicznej (Pisum sativum subsp. sativum convar. axiphium), groszek cukrowy jest odmianą podgatunku grochu zwyczajnego.

Floks szydlasty jest długowieczną, płożącą się byliną, która występuje w wielu odmianach hodowlanych. Już wczesną wiosną tworzy w ogrodzie gęste dywany kwiatów. Doskonale nadaje się do ogrodów skalnych, gdzie obok smagliczki, gęsiówki i ubiorka stanowi podstawowy składnik wiosennych kompozycji. Floks szydlasty jest też rośliną okrywową i może zastąpić powierzchnię trawnika.

Pod nieco egzaltowaną nazwą krzewuszki cudownej kryje się bardzo dekoracyjny krzew z subtelnymi, różowymi kwiatami. Botaniczną nazwę rodzajową nosi na cześć niemieckiego lekarza Christiana Weigela. Epitet gatunkowy nie ma nic wspólnego ze stanem Floryda i oznacza po łacinie "obficie kwitnąca". W ogrodach, poza formą botaniczną, często występują odmiany krzewuszki nazywanej wajgelą.

Cynia wytworna, pochodząca z Meksyku roślina jednoroczna, zachwyca różnorodnością kolorów i wspaniałością kwiatów. Sprowadzona do Europy pod koniec XVIII wieku roślina nosi nazwę na cześć niemieckiego botanika Johanna Gottfrieda Zinn'a. Dzisiaj w uprawie są dostępne liczne odmiany cynii o rozmaitych kolorach kwiatów pełnych i pojedynczych.

Pochodząca z Azji Mniejszej i Bałkanów śliwa wiśniowa jest niskim drzewem sadzonym w ogrodach często w formie szpalerów i żywopłotów. Razem z rozwojem liści albo krótko przedtem, całe drzewo pokrywa się gęstą chmurą białych kwiatów. Używana potocznie nazwa ałycza pochodzi od azerskiego słowa aluča i znaczy "mała śliwka".