Rośliny liściaste

Sałata lodowa, nazywana też kruchą, jest formą sałaty głowiastej, która z kolei jest odmianą botaniczną sałaty siewnej. Dzięki swoim delikatnym i kruchym liściom stała się jedną z najbardziej popularnych odmian sałaty. Na początku XX wieku była uprawiana w Ameryce i przewożona stamtąd, ze względu na ograniczone wówczas możliwości chłodnicze, w bryłach lodu — stąd nazwa "iceberg salad", czyli "sałata lodowa".

Brzoza brodawkowata jest najczęściej spotykanym w Polsce gatunkiem brzozy. Malownicza korona, cienkie, zwisające gałęzie, powiewające na wietrze oraz biała kora wyglądają bardzo efektownie w każdym dużym ogrodzie. Drzewo dobrze znosi zanieczyszczenie powierza i radzi sobie w każdych warunkach.

Na dużą popularność draceny obrzeżonej wpływa niewątpliwie jej elegancki wygląd - długi, smukły pień i efektowny pióropusz wąskich liści. Nazwę zawdzięcza natomiast wąskiej, brązowoczerwonej obwódce, otaczającej każdy ciemnozielony liść. Dodatkową zaletą jest łatwość pielęgnacji rośliny.

Begonia 'Dragon Wing' jest nazwą serii odmian tej popularnej i pięknej rośliny. Liczne gatunki botaniczne begonii różniące się kolorami, formą i wielkością kwiatów wprost zachęcają ogrodników do tworzenia wciąż nowych mieszańców i kultywarów. W ten sposób powstały niedawno "begonie smocze", powstałe prawdopodobnie z krzyżowania begonii stale kwitnącej z mieszańcami begonii bulwiastej.

Mimoza wstydliwa zyskała sobie popularność i sławę nie tyle dzięki subtelnej urodzie kwiatów, o oryginalnej zdolności reagowania na dotyk. Na dotknięcie albo na szybkie ogrzanie lub ochłodzenie mimoza reaguje składaniem liści. Po ustąpieniu bodźca liście wracają do swojej pierzastej formy.

Pelargonie wielkokwiatowe, znane też jako pelargonie angielskie, są grupą odmian i mieszańców botanicznego gatunku P. grandiflorum z innymi gatunkami. Spośród innych gatunków wyróżnia je wielkość kwiatów. Są bardziej okazałe niż u innych pelargonii i zachwycają bogactwem barw.

Śródziemnomorski gatunek groszku pachnącego jest uprawiany u nas jako roślina ozdobna. Na długich cienkich pędach rozwijają się ładne, pachnące kwiaty w pastelowych kolorach. Wyhodowano wiele odmian zarówno karłowych, jak i wysokich w całej palecie barw. Roślina doskonale nadaje się do obsadzania ogrodzeń i wysokich murów.

Pieris japoński jest zimozielonym krzewem, szczególnie ozdobnym w okresie kwitnienia. Stanowi efektowne uzupełnienie dla różaneczników i nadaje się do uprawy w pojemnikach. Liście i kwiaty rośliny zawierają silnie trującą substancję grajanotoksynę.

Mięta pieprzowa jest popularną i lubianą rośliną leczniczą i przyprawową, a przy tym również dekoracyjną i mało wymagającą. Jest naturalnym mieszańcem, który powstał w Wielkiej Brytanii ze skrzyżowania mięty nadwodnej (M. aquatica) z miętą zieloną (M. spicata). Uprawiana od dwóch wieków, ma szerokie zastosowanie w lecznictwie i w kosmetyce.

Trawa cytrynowa jest uprawiana w wielu krajach tropikalnych jako roślina przyprawowa i lecznicza. Soczyste podstawy liści są używane w kuchni, a długie, świeże źdźbła do przyrządzania orzeźwiających napojów. Wysokie, rozłożyste kępy trawy cytrynowej stanowią efektowną ozdobę ogrodów i tarasów.

Od botanicznego gatunku wiśni piłkowanej pochodzi mnóstwo odmian naturalnych i jeszcze więcej hodowlanych. To pięknie kwitnące wiosną drzewo cieszy się od wieków szczególnym zainteresowaniem Japonii. Kwiat wiśni stanowi tam symbol czystego piękna. Niektóre odmiany wiśni piłkowanej są sadzone również w naszych ogrodach.

Wierzba mandżurska jest naturalną odmianą wierzby babilońskiej. W Polsce najczęściej spotyka się jej mrozoodporny kultywar 'Tortuosa', nazywany wierzbą kręconą ze względu na podobne do korkociągu pędy. Bez sztucznego formowania tworzy w ogrodzie żywe dzieła sztuki, potrzebuje tylko do tego dużo wolnej przestrzeni. Nazwa "tortuosa" oznacza po hiszpańsku "kręty, zawiły".

Wierzba iwa jest naszym rodzimym przedstawicielem swojego rodzaju botanicznego. Epitet gatunkowy caprea (koza) nawiązuje do wykorzystywania młodych pędów iwy na karmę dla kóz. Kwitnące wierzby są zwiastunami wiosny podobnie jak krokusy i forsycje. Kto chce mieć w ogrodzie krzew albo niewielkie drzewo obsypane wiosną dużymi, złotymi kotkami, powinien posadzić wierzbę iwę.

Wierzba płacząca jest nazwą zwyczajową hybryd różnych gatunków wierzb. Najbardziej popularne są mieszańce Salix babylonica (wierzba babilońska) i Salix alba (wierzba biała), a spośród nich najczęściej sadzona odmiana hodowlana 'Chrysocoma'. Dla mieszańców wierzby babilońskiej z wierzbą białą został nawet przyjęty epitet botaniczny sepulcralis od łacińskiego sepulcrum = „grób”, co tłumaczy inne nazwy, jak „wierzba nagrobna”, albo „wierzba żałobna”.

Rozchodnikowiec okazały przez ponad sto lat był zaliczany do rodzaju botanicznego Sedum (rozchodnik). Według najnowszych badań zakwalifikowano go do nowego, liczącego ponad 30 gatunków, rodzaju Hylotelephium. Jest to sukulent liściowy, ale zimujące w ziemi korzenie i kłącza, z których każdej wiosny się odradza, są odporne na mróz. Ozdobę stanowią zarówno późno rozwijające się kwiaty, jak i liście.

Dereń kousa jest azjatyckim gatunkiem, który w naszych warunkach wyrasta na duży krzew. Najbardziej efektownie wygląda podczas kwitnienia, dzięki dużym, czterolistkowym podsadkom w kolorze białym albo kremowym. Czerwone owoce przypominają liczi i są jadalne, chociaż mdłe w smaku.

Scewola zwodnicza, nazywana niebieską albo wachlarzowatą, jest byliną z tropikalnych obszarów Australii i Tasmanii. Na długich, płożących się pędach rozwijają się przez całe lato wachlarzykowate kwiaty. Scewola traktowana jest często jako roślina jednoroczna, może jednak zimować w pomieszczeniu i rosnąć przez wiele sezonów.

Berberys Thunberga jest ciernistym krzewem sprowadzonym do Europy z Japonii przez szwedzkiego przyrodnika Carla Thunberga. Krzew stanowi w ogrodzie efektowną ozdobę, a ponadto zapewnia ptakom oraz innym małym zwierzętom zarówno pokarm, jak i schronienie w bezpiecznym gąszczu.

Pomidor, bliski krewniak ziemniaka i papryki, trafił do Europy na początku XVI wieku. Uprawiany początkowo w celach dekoracyjnych, znalazł w końcu szerokie uznanie dla swoich smacznych i zdrowych owoców. Duże zainteresowanie ogrodników pomidorem spowodowało pojawienie się licznych odmian, które dla orientacji podzielono na grupy. Jedną z takich grup stanowią pomidory drobnoowocowe, nazywane koktajlowymi, o małych jagodach zebranych w grona.

Pochodząca z górzystych rejonów Chin pilea peperomiowata nie przypomina wyglądem swoich kuzynek z rodziny pokrzywowatych. Duże, okrągłe liście są umieszczone na długich i cienkich ogonkach, i mogą się kojarzyć z zawieszonymi w przestrzeni spodkami UFO. Osoby bardziej pragmatyczne widzą w nich natomiast monety - stąd potoczna nazwa rośliny. Bez względu na skojarzenia, pilea jest popularną rośliną doniczkową.

Nazwa rodzajowa pochodzi z języka arabskiego i oznacza "gorzki", co nawiązuje do smaku liści rośliny. Już w starożytności stosowano sok z aloesu do pielęgnacji skóry i ceniono jego lecznicze właściwości. W ciągu wieku wieków aloes rozprzestrzenił się z Półwyspu Arabskiego do wszystkich tropikalnych i subtropikalnych rejonów świata, a w chłodniejszych miejscach stał się popularną rośliną doniczkową.

Żywe kamienie to bardzo trafna nazwa grupy gatunków i odmian niezwykle oryginalnych sukulentów. Te rośliny opanowały perfekcyjnie sztukę kamuflażu, upodabniając się kształtem i kolorem liści do otaczających je kamieni. Roślinny charakter grupy kamieni zdradzają dopiero kwiaty o białych albo żółtych płatkach.