Rośliny o ozdobnych liściach

Sosna czarna jest sosną dwuigielną, sprowadzoną do Polski w XVIII wieku. Stare drzewa mają korowinę spękaną i ciemną, stąd epitet gatunkowy. Wytrzymuje nawet silne zanieczyszczenia powietrza i nadaje się do sadzenia na terenach przemysłowych.

Dracena wonna wygląda jak palma, ale z tą rodziną roślin nie ma nic wspólnego. Jest łatwa w uprawie i zachwyca urodą swoich liści. W warunkach domowych spotyka się zwykle kultywary dzikiego gatunku. Epitet gatunkowy ma związek z pachnącymi kwiatami, które w domowych warunkach rzadko się rozwijają.

Sansewieria cylindryczna jest bliską krewniaczką powszechnie znanej sansewierii gwinejskiej. Odznacza się oryginalną formą liści, które wyglądają jak zielone, zaostrzone pręty wbite w ziemię doniczki. Smukłe, długie liście niektórych odmian dają się fantazyjnie zaplatać.

Pochodząca prawdopodobnie ze Skandynawii brukiew jest korzeniową odmianą gatunku kapusta rzepak. W ciężkich czasach wojen brukiew zastępowała wiele produktów spożywczych. Warzywo jest łatwe w uprawie i zdrowe. W drugim roku tworzy pęd kwiatowy i rozwija drobne, żółte kwiaty.

Kumkwat perłowy należy do tej samej rodziny botanicznej co pomarańcze i inne owoce cytrusowe, jednak do oddzielnego rodzaju. Zagadkowa nazwa rośliny wynika z jej chińskiego pochodzenia i oznacza w języku kantońskim "złotą pomarańczę". Z kolei nazwa botaniczna "Fortunella" upamiętnia szkockiego botanika Roberta Fortune'a.

Duże, trąbkowate kwiaty milinu amerykańskiego w pomarańczowym kolorze wnoszą do każdego ogrodu nieco egzotyki. Pochodzące z Ameryki pnącze jest zimoodporne i przez całe lato stanowi szczególną atrakcję. W uprawie istnieje wiele odmian milinu o różnych kolorach kwiatów.

Efektowne i oryginalne w formie kwiaty strelicji królewskiej nawet laikowi trudno jest pomylić z inną rośliną. Nieco dziwnie i obco brzmiąca nazwa rodzajowa upamiętnia brytyjską królową Sophie Charlotte, urodzoną księżniczkę von Mecklenburg-Strelitz, żonę króla Jerzego III. Strelicja należy do najpiękniejszych roślin kwiatowych uprawianych w mieszkaniach.

Rodzimego pochodzenia wrotycz pospolity jest pozytywnym przykładem odwrotu w naszych ogrodach od nietypowych dla tutejszego klimatu roślin egzotycznych. Trudno przeoczyć tę bylinę o mocnej łodydze, podobnych do paproci liściach i jaskrawożółtych, guzikowatych kwiatach. Spłaszczone kwiatowe koszyczki tworzą efektowne, widoczne z daleka baldachy.

Pochodząca z tropikalnych lasów deszczowych bylina odznacza się pięknie żyłkowanymi liśćmi. Ciemnozielona blaszka liściowa ma najczęściej gęstą sieć jasnego unerwienia. W zależności od odmiany fitonii białożyłkowej subtelny rysunek na liściach może być białego, różowego, czerwonego, żółtego, pomarańczowego lub jasnozielonego koloru.

Jarmuż jest jedną z odmian botanicznych kapusty warzywnej i jednocześnie jedną z najstarszych odmian użytkowych kapusty. Jest ceniony ze względu na swój unikatowy zestaw składników odżywczych. Niektóre kultywary jarmużu mogą pełnić rolę roślin dekoracyjnych w ogrodzie.

Szczypiorek jest gatunkiem czosnku, uprawianym jako warzywo liściowe. Liście mają aromat podobny do szczypioru zwykłej cebuli, ale jest mniej ostre i o mniejszej średnicy. Intensywnie różowe kwiaty zebrane w kuliste kwiatostany nadają się na kompozycje i suche bukiety.

Uprawiany od tysięcy lat groch zwyczajny (Pisum sativum) znany jest w rozmaitych podgatunkach i odmianach. Chrupiący i słodki groszek cukrowy nadaje się w całości do spożycia na surowo. Jego płaskie strąki są pozbawione pergaminowej wyściółki. Nasiona są małe, ale słodkie i można zjadać całe strąki z nasionami. Jak wynika z pełnej nazwy botanicznej (Pisum sativum subsp. sativum convar. axiphium), groszek cukrowy jest odmianą podgatunku grochu zwyczajnego.

Floks szydlasty jest długowieczną, płożącą się byliną, która występuje w wielu odmianach hodowlanych. Już wczesną wiosną tworzy w ogrodzie gęste dywany kwiatów. Doskonale nadaje się do ogrodów skalnych, gdzie obok smagliczki, gęsiówki i ubiorka stanowi podstawowy składnik wiosennych kompozycji. Floks szydlasty jest też rośliną okrywową i może zastąpić powierzchnię trawnika.

Begonia bulwiasta jest klasyczną rośliną doniczkową i balkonową. Nie jest gatunkiem botanicznym, lecz mieszańcem wielu trudnych do ustalenia gatunków. Liczne odmiany hodowlane różnią się kolorami kwiatów i ich formą. Są nie tylko piękne i efektowne, ale na dodatek mogą rosnąć nawet w cieniu.

Pod nieco egzaltowaną nazwą krzewuszki cudownej kryje się bardzo dekoracyjny krzew z subtelnymi, różowymi kwiatami. Botaniczną nazwę rodzajową nosi na cześć niemieckiego lekarza Christiana Weigela. Epitet gatunkowy nie ma nic wspólnego ze stanem Floryda i oznacza po łacinie "obficie kwitnąca". W ogrodach, poza formą botaniczną, często występują odmiany krzewuszki nazywanej wajgelą.

Pochodzący z Ameryki Północnej dąb czerwony, od początku XVIII wieku zaczął swoją wędrówkę po Europie. Odporny ma mróz i mało wymagający w porównaniu z dębami rodzimego pochodzenia, dąb czerwony stał się popularnym drzewem ogrodowym i parkowym. Miał swój epizod w polskiej gospodarce leśnej, jednak ze względu na skłonności do wypierania dębów krajowych, został uznany za gatunek inwazyjny. Co nie umniejsza oczywiście jego walorów estetycznych.

Miodunka plamista zachwyca w ogrodzie pięknem swoich liści i kwiatów. Nazwa rodzajowa Pulmonaria pochodzi od łacińskiego "pulmo" = "płuca", co jest nawiązaniem do właściwości leczniczych rośliny. Kępiasta bylina z plamiastymi liśćmi zmienia w trakcie kwitnienia kolor kwiatów z czerwonych na prawie niebieskie. Jest łatwa w uprawie i mało wymagająca.

Miłorząb dwuklapowy jest gatunkiem reliktowym i endemicznym. Jako przedstawiciel roślin nagonasiennych jest drzewem iglastym, jednak zamiast igieł albo łusek wytwarza pięknie uformowane wachlarzowate liście. Etymologia nazw botanicznych, często ludowa, bywa bardzo interesująca. Nazwa rodzajowa Gingko bije chyba wszelkie rekordy. Z tłumaczenia chińskiej nazwy pisanej japońskimi znakami przez niemieckiego botanika Engelberta Kaempfera wyszło słowo "gingko" = "srebrna morela". Linneusz powielił błąd i drzewo nosi nazwę naukową Ginkgo biloba.

Pierwiosnki, które wczesną wiosną rozwijają w ogrodzie różnobarwne dywany kwiatów, są zwykle hybrydami i kultywarami różnych gatunków. Pod określeniem pierwiosnka ogrodowego mieszczą się naturalne mieszańce pierwiosnka bezłodygowego (Primula vulgaris) i pierwiosnka lekarskiego (Primula veris) oraz liczna grupa często uprawianych odmian mieszańcowych.

Dereń biały jest krzewem ogrodowym, który w każdej porze roku pokazuje swoją atrakcyjną stronę. Pod koniec zimy ozdobę stanowią jaskrawo wybarwione na krwistoczerwony kolor pędy, później zielone liście i baldachogrona kwiatów i owoców, a jesienią pięknie przebarwiające się liście.

Róża dzika jest krzewem rodzimego pochodzenia o subtelnej urodzie pachnących, pięciopłatkowych kwiatów. Dojrzałe owoce są znanym od wieków, cennym surowcem zielarskim i źródłem ogromnej ilości witaminy C. Płatki kwiatowe można kandyzować albo przerabiać na konfitury i herbatki.

Orzech włoski trafił do naszej części Europy prawdopodobnie w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Rośnie jako długowieczne, rozłożyste drzewo o krótkim, wygiętym zwykle pniu. Okazała korona składa się z licznych, poskręcanych gałęzi. Orzech włoski jest w ogrodzie nie tylko ozdobą, ale też źródłem smacznych orzechów.