Rośliny okrywowe

Kopytnik pospolity jest rodzimego pochodzenia byliną kłączową, spotykaną w wilgotnych i cienistych lasach. Polska nazwa rodzajowa odnosi się do nerkowatego kształtu liści, przypominającego odcisk końskiego kopyta. Znosi nawet silne ocienienia i doskonale nadaje się do okrywania powierzchni ogrodowej pod drzewami.

Gorczyca biała jest zadomowioną u nas od XVII wieku jednoroczną rośliną z Europy Południowej. Dawniej uprawiana jako roślina oleista, obecnie dostarcza nasion do wyrobu przypraw i musztardy. Ze względu na delikatny urok jasnozłotych kwiatów, gorczyca biała może pełnić rolę dekoracji w ogrodzie.

Turzyca japońska 'Ice Dance' jest odmianą o dekoracyjnych, zimozielonych liściach o białych, dobrze widocznych brzegach. Tworzy gęste kępy, a ich dodatkową ozdobą są kłosowate kwiatostany osadzone na długich pędach. Doskonale nadaje się do obsadzania miejsc pod drzewami oraz do ogrodów wodnych i bagiennych.

Wielosił błękitny jest kłączową byliną rodzimego pochodzenia o atrakcyjnych, niebieskofioletowych kwiatach i liściach przypominających drabinę. Ma kępiasty pokrój, lubi stanowiska wilgotne, słoneczne i półcieniu. Oprócz formy botanicznej istnieją odmiany o kwiatach białych oraz odmiennie zabarwionych liściach. Nadaje się na podmokłe rabaty.

Śniedek baldaszkowaty jest cebulową byliną, która pod koniec XVI wieku dotarła do Europy Środkowej ze wschodnich rejonów Morza Śródziemnego. Sadzona początkowo w ogrodach klasztornych, roślina trafiła później do wiejskich ogrodów, a z czasem zdziczała. Śniedek baldaszkowaty jest bardzo efektowny w okresie kwitnienia na początku wiosny, potem liście szybko zanikają.

Wyczyniec polny jest jednoroczną albo dwuletnią trawą od wieków zadomowioną na terenie Polski. Nazwa rodzajowa Alopecurus, używana już w starożytności, wywodzi się od greckich słów alopex = "lis" i oura = "ogon", co ma związek z wyglądem wałkowatej wiechy kwiatów. Na polach uprawnych wyczyniec jest traktowany jako chwast, jednak w ogrodzie może pełnić funkcję dekoracyjną.

Dławisz okrągłolistny jest ozdobnym pnączem z tropikalnej Azji, sprowadzonym do Polski pod koniec XIX wieku. Główną dekorację stanowią jaskrawoczerwone osnówki nasion w pękających żółtawych torebkach. Silnie rosnące pnącze jest w stanie całkowicie pokryć koronę małego drzewa i zdusić je, do czego nawiązuje nazwa rodzajowa.

Macierzanka zwyczajna tworzy w ogrodzie pachnące dywany kwiatów. Ten rodzimego pochodzenia półkrzew nie tylko stanowi efektowną ozdobę, ale znajduje również zastosowanie jako roślina przyprawowa i lecznicza. Macierzanka zwyczajna jest nieco wyższa od macierzanki piaskowej i ma łodygi wyraźnie czterokanciaste, w odróżnieniu od okrągłych łodyg swojej kuzynki.

Turówka wonna należy do roślin, które wszyscy znają, ale mało kto potrafi je rozpoznać w terenie. Niezwykła popularność tej trawy wynika z jej charakterystycznego kokosowo-waniliowego aromatu, który zawdzięcza zawartości kumaryny. Chociaż kojarzy się głównie z aromatyczną Żubrówką, może stanowić również ozdobę ogrodu.

Rozchodnik ościsty jest byliną sukulentową łatwą w uprawie, znajdującą różnorodne zastosowanie w ogrodzie. Występuje naturalnie w całej Europie (z wyjątkiem Wysp Brytyjskich), również w Polsce, i jest przystosowany do naszych warunków zimowych. We Francji jest używany również w kuchni jako przyprawa.

Kokoryczka wonna należy do bylin rodzimego pochodzenia, która potrafi efektownie ozdobić nie tylko zacienione zakątki ogrodu. Na grubych kłączach rośliny pozostają ślady po obumarłych pędach przypominające odciski pieczęci, dlatego m.in. Szwedzi, Niemcy i Anglicy nazywają kokoryczkę "pieczęcią króla Salomona".

Dojrzałe, bursztynowe owoce maliny moroszki mają słodki, aromatyczny smak, przypominający mus morelowy albo jabłkowy. W Skandynawii, gdzie zbierane są w środowisku naturalnym, cieszą się wielką popularnością. W Polsce malina moroszka występuje bardzo rzadko, co tym bardziej przemawia za jej uprawą w ogrodzie. Bylina wykazuje nietypową dla rodziny różowatych cechę dwupienności, to znaczy, że męskie i żeńskie kwiaty znajdują się na dwóch różnych roślinach.

Aromatyczne i słodkie, niewielkie owoce poziomki pospolitej są cenione już od najdawniejszych czasów. Konkurencją dla poziomki stała się przypadkowo powstała w Europie w XVIII wieku hybryda dwóch amerykańskich poziomek, nazywana truskawką. Chociaż truskawka tworzy znacznie większe owoce, to jej starsza krewna wciąż jest chętnie uprawiana w wielu ogrodach.

Gęsiówka kaukaska jest zimozieloną byliną, tworzącą gęste poduszki obsypane wiosną białymi kwiatami. Według najnowszych opisów nie stanowi samodzielnego gatunku, ale jest podgatunkiem gęsiówki alpejskiej. Zmiana klasyfikacji w niczym nie umniejsza popularności byliny, jako rośliny zdobiącej ogrody skalne i kwiatowe rabaty.

Żurawina błotna jest zimozieloną krzewinką rodzimego pochodzenia, bliską krewną borówki czarnej i brusznicy. Jadalne owoce uzyskują najlepszy smak po przemrożeniu. W ogrodowej uprawie potrzebuje torfowej, kwaśnej gleby i dostatku wilgoci.

Mięta czekoladowa jest odmianą mięty pieprzowej o oryginalnym zapachu czekolady z miętowym nadzieniem. Liście dodane do herbaty, kawy, mięsa, sosu albo deseru stanowią interesujące uzupełnienie smaku. Mięta czekoladowa może być również efektowną rośliną dekoracyjną w ogrodzie.

Żagwin zwyczajny jest byliną pochodzącą ze wschodnich obszarów śródziemnomorskich. Tworzy niskie, gęste dywany liści, które w czasie kwitnienia całkowicie pokrywają się kwiatami w intensywnych odcieniach niebieskich i różowofioletowych. Najlepiej rośnie i kwitnie w pełnym słońcu.

Tawułka chińska jest byliną z wilgotnych lasów Azji. Ozdobę stanowią pierzaste liście oraz stożkowate, delikatne kwiatostany złożone z drobnych liliowych albo różowych kwiatów. Doskonale nadaje się do tworzenia kompozycji bylinowych na zacienionych rabatach.

Szczawik czterolistny jest cebulową byliną o liściach przypominających koniczynę, z którą jednak nie jest spokrewniony. Ma zbyt słabą odporność na mróz, aby przezimować w gruncie, a z kolei w uprawie doniczkowej problemem może być zimowy niedobór światła. Najlepiej rozwija się na rabacie lub w pojemnikach z zimowym okresem spoczynku.

Szczawik trójkątny jest niewysoką byliną z tropikalnych obszarów Ameryki Południowej, która w naszych warunkach wymaga zimowania w ciepłym pomieszczeniu. Główną ozdobę rośliny stanowią ciemnopurpurowe liście z charakterystycznym, jaśniejszym rysunkiem pośrodku. Dzwonkowate kwiaty mają biały albo różowy kolor i są zebrane w luźne grona.

Niski, wolno rosnący krzew iglasty został odkryty na dalekim wschodzie Rosji dopiero w 1923 roku. Ze względu na pokrewieństwo z rosnącym w Chinach Platycladus orientalis, zwanym biotą, i niewielkie rozmiary nowej rośliny, badający odkryty gatunek botanik Władimir Komarow nazwał go mikrobiotą. Udegejcy, rdzenni mieszkańcy tamtego regionu, nazywają mikrobiotę "kurumkurinda", co znaczy "poduszka na piargu". Mikrobiota jest rośliną jednopienną.

Zanokcica języcznik jest paprocią rodzimego pochodzenia o zimotrwałych liściach. Efektowną ozdobę stanowią ciemnozielone, błyszczące, językowate liście, które wyjątkowo jak na paproć, nie są podzielone. Poza formą botaniczną w uprawie istnieją odmiany zanokcicy o odmiennie ukształtowanych liściach.