Rośliny do ogrodu przydomowego

Wilczomlecz sosnka jest rodzimego pochodzenia byliną o zielonożółtych, pachnących przyjemnie kwiatach. Miniaturowe kwiatki są opatrzone podsadkami w takim samym kolorze i zebrane w wierzchotkę. Wyprostowane młode pędy wilczomlecza z bardzo wąskimi liśćmi przypominają gałązkę iglastego drzewa.

Akebia pięciolistkowa jest dalekowschodnim pnączem, wieloletnim i szybko rosnącym. W cieplejszych regionach może być zimozielona. Doskonale nadaje się do obsadzania altan ogrodowych, pergol i rozmaitych podpór. Jadalne owoce akebii w naszych warunkach raczej nie dojrzeją.

Kora brzozy papierowej stanowi w ogrodzie dużą atrakcję - trudni o bardziej białe akcenty. Pochodzi z Ameryki Północnej, wyrasta na okazałe drzewo i jest odporna na mróz. Kora drzewa jest kredowobiała albo różowawa, dla Indian była kiedyś namiastką papieru.

Fasolnik chiński jest egzotycznym warzywem strączkowym o kilkumetrowych pędach i bardzo długich strąkach. Jest uprawiany dla niedojrzałych strąków, podobnie jak popularna fasola szparagowa. Owoce fasolnika chińskiego są pozbawione włókien i bardzo smaczne. Za pewną wadę można uznać wysokie oczekiwania rośliny w stosunku do temperatury oraz nasłonecznienia.

Burak ćwikłowy, podobnie jak burak cukrowy, nie jest gatunkiem botanicznym rośliny, ale nazwą zbiorczą odmian hodowlanych podgatunku buraka zwyczajnego. W przypadku roślin użytkowych znanych od tysiącleci wyhodowane odmiany znacznie różnią się od form botanicznych, nabierając coraz więcej cech przydatnych do celów spożywczych i leczniczych.

Obiela wielkokwiatowa albo groniasta jest dużym krzewem ozdobnym o efektownych kwiatostanach w czysto białym kolorze. Tworzy długie, łukowato wygięte pędy i potrafi dorosnąć do trzech metrów wysokości i podobnej szerokości. Krzew dobrze znosi mróz, jest odporny na szkodniki i choroby.

Lagerstremia indyjska jest egzotycznym krzewem lub niewielkim drzewem o stosunkowo dużej odporności na mróz. W naszych warunkach najbezpieczniej jest uprawiać ją w pojemnikach i zimować w pomieszczeniu. Nazwa upamiętnia Carla Magnusa von Lagerström'a, znajomego Linneusza, który przywiózł roślinę z Chin.

Odętka wirginijska jest byliną z prerii amerykańskich, gdzie porasta tereny podmokłe. Różowe do czerwonofioletowych kwiaty odętki wirginijskiej są bardzo regularnie ustawione w długi kłosowaty kwiatostan. Oprócz efektownych kwiatów do uprawy tej rośliny w ogrodzie zachęca długi okres kwitnienia oraz całkowita w naszych warunkach mrozoodporność.

Macierzanka cytrynowa jest śródziemnomorskim ziołem, które służy jako przyprawa do wielu potraw mięsnych i rybnych, a także nadaje oryginalną nutę napojom. Nie jest gatunkiem botanicznym, ale mieszańcem macierzanki zwyczajnej (Thymus pulegioides) i macierzanki tymianku (Thymus vulgaris). Uprawiany w odmianach o rozmaicie zabarwionych liściach. W ogrodzie może służyć z powodzeniem również jako roślina ozdobna.

Ostnica 'Ponytails' jest delikatną, kępkowatą trawą o nitkowatych liściach i beżowych kwiatostanach, które pięknie falują nawet przy lekkich podmuchach wiatru. Każdemu ogrodowi nadaje szczególny charakter, doskonale komponuje się z innymi trawami ozdobnymi. Efektowne, pierzaste owocostany tej trawy stanowią dekorację ogrodu również zimą.

Tawuła wczesna, podobnie jak wiele jej kuzynek, jest pięknym krzewem ogrodowym. Powstała ze skrzyżowania tawuły Thunberga z tawułą wielokwiatową. Wiosną prawie całkowicie ginie pod osłoną białych kwiatów, która przypomina śnieg albo welon panny młodej.

W swojej ojczyźnie na wschodzie Ameryki Północnej tawuła biała porasta tereny wzdłuż strumieni i jezior oraz mokre łąki. Jej bujnie rozwijające się kwiaty dają pokarm licznym motylom i innym owadom żywiącym się nektarem. W naszych warunkach tawuła biała jest efektownym i łatwym w uprawie krzewem ogrodowym.

Złote kwiaty rudbekii nagiej po raz pierwszy pojawiły się w europejskich ogrodach w XVII wieku i do dzisiaj rozświetlają je w okresie lata. Rudbekia naga pochodzi z Ameryki Północnej, jednak coraz bardziej rozprzestrzenia się w Europie jako uciekinier z ogrodów. Występuje również w odmianie pełnokwiatowej.

Liście i wierzchołki młodych pędów portulaki pospolitej mają orzechowo-kwaskowy smak, zawierają dużo witamin i zdrowych kwasów tłuszczowych. Jest interesującym dodatkiem do sałatek, twarogu i innych potraw. O właściwościach leczniczych portulaki pospolitej wspomina już słynna Hildegarda z Bingen, jedenastowieczna frankońska uzdrowicielka.

Kostrzewa trzcinowa jest wieloletnią, kępową trawą o wyjątkowej odporności na niesprzyjające warunki klimatyczne i stanowiskowe. Ciemnozielone, liście i wiechowate kwiatostany mogą stanowić element dekoracyjny ogrodu. Głęboko ukorzenione, zbite kępy kostrzewy trzcinowej pozwalają na formowanie z niej trawników.

Żylistek szorstki jest krewnym hortensji, najdawniej znanym w Polsce gatunkiem tego rodzaju. Botaniczna nazwa rodzajowa Deutzia upamiętnia nazwisko Johanna von der Deutz, holendreskiego protektora Carla Thunberga. Oprócz typowej formy, uprawiane są kultywary żylistka o kwiatach pełnych.

Czarna malina jest blisko spokrewniona z maliną właściwą oraz maliną omszoną. Różni się od nich czarnym kolorem owoców i bardziej kolczastymi łodygami. Owoce czarnej maliny przypominają wyglądem jeżyny, ale mają oryginalny smak, nieporównywalny z czerwonymi malinami i jeżynami. Rzadko uprawiany w Polsce krzew owocowy zasługuje na większą uwagę.

Psianka czarna jest rośliną jednoroczną, blisko spokrewnioną między innymi z ziemniakami, tytoniem, pomidorami i papryką. Jest zaliczana do roślin trujących, chociaż w niektórych częściach świata jej liście i owoce uchodzą za jadalne i lecznicze. Może być rośliną ozdobną w ogrodzie.

Wierzba purpurowa, która nawet zimą wprowadza do ogrodu barny akcent, jest krajowym gatunkiem odpornym na mróz i mało wymagającym. Na purpurowoczerwonych pędach liście są często ustawione naprzeciwlegle, co jest cechą wyłącznie tego gatunku wierzby. Zaletą wierzby purpurowej jest tolerowanie zarówno stanowisk suchych, jak i podmokłych.

Występujący naturalnie na Półwyspie Bałkańskim kasztanowiec pospolity został szeroko rozprzestrzeniony w Europie i na innych kontynentach. W nasze strony dotarł wraz z turecką ekspansją w XVI wieku w towarzystwie lilaka pospolitego. Szybko zyskał popularność jako drzewo ozdobne. Posiada malowniczy pokrój, efektowne liście, a w maju okazałe kwiatostany w białym kolorze.

'Ani' jest węgierską odmianą laurowiśni wschodniej wyhodowanej przez dr J. Miklos'a na potrzeby klimatu Europy Środkowo-Wschodniej. Dobrze znosi mróz i jest odporna na upały i susze. Bywa nazywana "czerwoną", ponieważ jej nowe liście rozwijają się wiosną w kolorze czerwonobrązowym. W maju i czerwcu rozwija kremowobiałe kwiaty zebrane w grona.

Wrzosiec krwisty jest niską, odporną na mróz krzewinką, która która wnosi do ogrodu kolory kwiatów od lutego do kwietnia. Jeśli nawet pierwsze kwiaty wrzośca krwistego nie czynią jeszcze wiosny, to na pewno inaugurują prawdziwe przedwiośnie. Biel resztek śniegu miesza się w ogrodzie z zielenią listków i czerwienią kwiatów.