Ogród skalny

Mącznica lekarska jest zimozieloną krzewinką rodzimego pochodzenia, która tworzy niskie, przyziemne dywany. Ozdobę stanowią ciemnozielone, skórzaste liście, dzbaneczkowate, białe kwiaty oraz czerwone, połyskujące jagody, które utrzymują się do wczesnej zimy. Owoce mącznicy są chętnie zjadane przez różne zwierzęta, również przez niedźwiedzie, i stąd bierze się grecko-łacińska etymologia nazwy Arctostaphylos uva-ursi (arctos i ursus to właśnie niedźwiedź, a słowa staphyle i uva oznaczają grona).

Przetacznik polny dotarł do Europy Środkowej przed wieloma wiekami i już od dawna jest uważany za gatunek rodzimy. Początkowo towarzyszył uprawom rolnym, jednak z czasem przystosował się do rozmaitych siedlisk i rośnie nawet w szczelinach miejskich chodników. Wzniesione łodyżki z zielonymi liśćmi oraz drobne, niebieskie kwiaty mogą być w ogrodzie ozdobą, wnoszącą na rabaty pełne hodowlanych odmian delikatny akcent natury.

Bodziszek drobny jest zadomowionym u nas od wieków gatunkiem, spotykanym często w naturalnym środowisku. Na polach uprawnych jest traktowany jako chwast, jednak jego dłoniastodzielne liście oraz delikatne, subtelnej urody różowe kwiaty mogą być ozdobą ogrodowych rabat.

Trzcinnik krótkowłosy jest bardzo dekoracyjną trawą kępkową z Dalekiego Wschodu. Ozdobę stanowią łukowate fontanny liści, a potem wysokie, puszyste kwiatostany. Na początku są purpurowoczerwonawe, a w miarę przekwitania srebrzystoszare, efektownie wyglądają również zimą.

Szarotka alpejska jest byliną rosnącą w Polsce dziko w Tatrach. Kwiatostan szarotki składa się z żółtawych, niewielkich kwiatów zebranych w koszyczki, pod którymi wyrasta kilka liści przykwiatowych pokrytych szarobiałym kutnerem. Nazwa rodzajowa Leontopodium pochodzi od greckich słów leon = "lew" i podion = "stopa", i odnosi się do filcowatego, białego owłosienia przykwiatków.

Zanokcica języcznik jest paprocią rodzimego pochodzenia o zimotrwałych liściach. Efektowną ozdobę stanowią ciemnozielone, błyszczące, językowate liście, które wyjątkowo jak na paproć, nie są podzielone. Poza formą botaniczną w uprawie istnieją odmiany zanokcicy o odmiennie ukształtowanych liściach.

Niski, wolno rosnący krzew iglasty został odkryty na dalekim wschodzie Rosji dopiero w 1921 roku. Ze względu na pokrewieństwo z rosnącym w Chinach Platycladus orientalis, zwanym biotą, i niewielkie rozmiary nowej rośliny, badający odkryty gatunek botanik Władimir Komarow nazwał go mikrobiotą. Udegejcy, rdzenni mieszkańcy tamtego regionu, nazywają mikrobiotę "kurumkurinda", co znaczy "poduszka na piargu". Mikrobiota jest rośliną jednopienną.

Szczawik czterolistny jest cebulową byliną o liściach przypominających koniczynę, z którą jednak nie jest spokrewniony. Ma zbyt słabą odporność na mróz, aby przezimować w gruncie, a z kolei w uprawie doniczkowej problemem może być zimowy niedobór światła. Najlepiej rozwija się na rabacie lub w pojemnikach z zimowym okresem spoczynku.

Przegorzan pospolity jest stepową byliną odpowiednią na rabaty suche i nasłonecznione. Ozdobę rośliny stanowią niebieskie kwiaty zebrane w kuliste koszyczki na sztywnych, wysokich pędach. Doskonale nadaje się do tworzenia kompozycji z innymi letnimi bylinami.

Pozłotka kalifornijska, jak sama nazwa wskazuje, pochodzi z południowo-zachodnich regionów USA i Meksyku. Rodzajowa nazwa botaniczna upamiętnia Johanna Friedricha von Eschscholtz, lekarza w ekipie badawczej tzw. ekspedycji Rurika (1815-1818). Ozdobę stanowią podobne do kwiatów maku żółte, pomarańczowe lub czerwone kwiaty rozwijające się od czerwca do października.

Wilczomlecz groszkowy łączy w sobie wiele zalet. Główną rolę odgrywa interesujący pokrój rośliny, a także opinia skutecznego środka do odstraszania kretów i nornic w ogrodzie. Roślina pozostaje zielona przez cały rok. Długie, wąskie liście są ustawione krzyżowo, idealnie pod katem prostym, co podkreśla artystyczny charakter kompozycji.

Żagwin zwyczajny jest byliną pochodzącą ze wschodnich obszarów śródziemnomorskich. Tworzy niskie, gęste dywany liści, które w czasie kwitnienia całkowicie pokrywają się kwiatami w intensywnych odcieniach niebieskich i różowofioletowych. Najlepiej rośnie i kwitnie w pełnym słońcu.

Bodziszek łąkowy jest rosnącą dziko w Polsce byliną, a jego duże, fioletowoniebieskie kwiaty mogą stanowić ozdobę nie tylko naturalnej łąki, ale i ogrodowej rabaty. Z młodych liści, pąków i kwiatów bodziszka można przyrządzać wiosenną sałatkę. W medycynie ludowej był stosowany jako zioło lecznicze.

Lilia tygrysia należy do roślin cebulowych uprawianych w Chinach od wieków, a uroda jej oryginalnych kwiatów jest ponadczasowa. W Azji cebule lilii tygrysiej są używane co celów spożywczych i leczniczych. Ze względu na znaczną wysokość pędów kwiatowych, lilie tygrysie doskonale nadają się na tło dla niższych bylin oraz do tworzenia ogrodowych kompozycji.

Szałwia czerwonokorzeniowa jest jedną z najstarszych i najcenniejszych roślin leczniczych, używanych w medycynie chińskiej. Surowcem zielarskim są korzenie zabarwione z zewnątrz na kolor czerwonobrunatny, co wyjaśnia epitet gatunkowy. Wzniesione, gęsto ulistnione łodygi, zakończone długim niebieskofioletowym kwiatostanem, mogą stanowić ozdobę ogrodowych rabat.

Goździk chiński rośnie na Dalekim Wschodzie jako bylina, jednak w naszych warunkach jest uprawiany w ogrodach z rozsady tylko przez jeden sezon. Ozdobę stanowią kwiaty rozwijające się od lipca do października. Liczne odmiany różnią się wielkością kwiatów, ich kolorem, wypełnieniem i wzorem.

Echinacea paradoxa jest jedynym gatunkiem jeżówki, który rozwija żółte kwiaty zamiast typowych purpurowych albo różowych i tym tłumaczy się epitet gatunkowy: paradoxa = "nieoczekiwana", "niezwykła". Jeżówka żółta lepiej znosi suszę i ocienienie niż bardziej popularna jeżówka purpurowa. Dzięki nietypowej barwie swoich kwiatów doskonale nadaje się do tworzenia ogrodowych kompozycji.

Odmiana 'Admiration' popularnego berberysu Thunbrga odznacza się niewielkim wzrostem i zwartym półkulistym pokrojem. Liście krzewu są intensywnie bordowoczerwone, żółtozielono obrzeżone. Dzięki czerwonym liściom doskonale nadaje się do tworzenia w ogrodzie barwnych akcentów albo kompozycji z innymi krzewami. Odmianę wyhodowano w Litomyślu w Czechach.

Macierzanka zwyczajna tworzy w ogrodzie pachnące dywany kwiatów. Ten rodzimego pochodzenia półkrzew nie tylko stanowi efektowną ozdobę, ale znajduje również zastosowanie jako roślina przyprawowa i lecznicza. Macierzanka zwyczajna jest nieco wyższa od macierzanki piaskowej i ma łodygi wyraźnie czterokanciaste, w odróżnieniu od okrągłych łodyg swojej kuzynki.

Dzwonek brzoskwiniolistny jest gatunkiem rodzimym, spotykanym w widnych lasach i w zaroślach. Ozdobę stanowią duże, otwarte, dzwonkowate kwiaty w kolorze białym lub niebieskim. Doskonale nadaje się do półzacienionych zakątków ogrodu oraz do kompozycji z różami albo kwiatowymi bylinami.

Dmuszek jajowaty jest bardzo dekoracyjną trawą śródziemnomorskiego pochodzenia, której puszyste kwiatostany same zachęcają do podziwiania i głaskania. Nazwa gatunkowa Lagurus pochodzi od greckich słów i znaczy "ogon zająca", co trafnie określa wygląd bladozielonej, a na koniec srebrzystobiałej, jajowatej wiechy kwiatów.

Przegorzan kulisty jest bardzo dekoracyjną byliną stepowego pochodzenia, przypominająca wyglądem oset. Główną ozdobę stanowią kuliste kwiatostany osadzone na wysokich łodygach. Doskonale nadaje się do barwnych ogrodowych kompozycji z innymi bylinami o podobnych wymaganiach.