Rośliny liściaste

Wianowłostka królewska, ze względu na kolor kwiatów nazywana płomieniem Afryki, jest tropikalnym drzewem rosnącym dziko na Madagaskarze. Roślina jest wybitnie ciepłolubna i w naszych warunkach może być uprawiana tylko w donicach i pojemnikach. Wianowłostka królewska należy do najpiękniejszych drzew ozdobnych na świecie.

Kuflik cytrynowy jest australijskim krzewem o ekstrawaganckiej urodzie kwiatów. Jaskrawoczerwone, walcowate kłosy kwiatostanów z długimi pręcikami przypominają szczotkę do butelek. Epitet gatunkowy dotyczy cytrynowego zapachu roztartych liści rośliny.

Pęcherznica kalinolistna 'Diabolo', nazywana też czerwoną pęcherznicą, jest bardzo dekoracyjną odmianą o fascynujących kolorach liści. Są one ciemnoczerwone z metalicznym połyskiem, jesienią czerwonobrązowe, a starsze liście, szczególnie w cieniu, mają kolor zielonobrązowy. Z liśćmi efektownie kontrastują kremowobiałe, półkuliste kwiatostany.

Fasola zwykła jest warzywem strączkowym, które Indianie uprawiali już od tysięcy lat. Doceniana przez konkwistadorów roślina dotarła do Europy w XVI wieku. Liczne odmiany szparagowe fasoli są uprawiane dla nie w pełni dojrzałych strąków, spożywanych w całości.

Dzwonek skupiony jest byliną rodzimego pochodzenia, spotykaną w widnych lasach i zaroślach. Jasnofioletowe dzwonki kwiatów zebrane w kwiatostan na szczycie łodygi, stanowią ozdobę letniego ogrodu. Istnieją odmiany dzwonka skupionego o kwiatach białych albo ciemnofioletowych.

W celu wyhodowania odmian krzewów owocowych odpornych na choroby grzybowe oraz pozbawionych kolców już pod koniec XIX wieku prowadzono krzyżowanie porzeczek z agrestem. Dopiero w 1922 roku w Niemczech udało się wyhodować hybrydę porzeczki czarnej i agrestu - krzew bez kolców, o dużych, czarnych owocach, łączących w sobie smak zarówno porzeczki, jak i agrestu.

Karczoch zwyczajny jest znanym od starożytności warzywem, którego częścią jadalną są części główki kwiatostanów albo ogonki liściowe. Oprócz walorów kulinarnych karczoch posiada również efektowny wygląd liści i kwiatów, i z powodzeniem może pełnić rolę rośliny ozdobnej w ogrodzie. Nazwa rodzajowa upamiętnia atrakcyjną nimfę o imieniu Cynara, która odrzuciła zaloty Zeusa i została przez niego zamieniona w kolczastego karczocha.

Kolczurka klapowana jest jednoroczną rośliną pnącą, która wytwarza bardzo oryginalne i dekoracyjne owoce. Są one pękate. pokryte miękkimi kolcami i można je wykorzystać do rozmaitych ozdób. Ze względu na łatwość rozprzestrzeniania się w środowisku naturalnym i wypieranie rodzimych gatunków, kolczurka klapowana jest uznana za roślinę inwazyjną, a jej uprawa wymaga zachowania ostrożności.

Brugmansja jest rodzajem botanicznym krzewów z tropikalnych lasów Ameryki Południowej. Są on często mylone z blisko spokrewnionymi roślinami z rodzaju bieluń (Datura), do którego były kiedyś włączane. W uprawie spotyka się przeważnie hybrydy międzygatunkowe i ich odmiany. Niezwykle efektowną ozdobą brugmansji są bardzo duże lejkowate kwiaty, nazywane anielskimi trąbami. Są one skierowane do dołu, podczas gdy kwiaty bielunia (datury) wznoszą się ku górze.

Wielosił błękitny jest kłączową byliną rodzimego pochodzenia o atrakcyjnych, niebieskofioletowych kwiatach i liściach przypominających drabinę. Ma kępiasty pokrój, lubi stanowiska wilgotne, słoneczne i półcieniu. Oprócz formy botanicznej istnieją odmiany o kwiatach białych oraz odmiennie zabarwionych liściach. Nadaje się na podmokłe rabaty.

Pospolita w Polsce wyka ptasia nie tylko posiada subtelną urodę, ale jej kwiaty są też ważnym źródłem pożywienia dla pszczół i motyli. Rośliny rodzimego pochodzenia są w ogrodach znacznie rzadziej spotykane niż rozmaite egzoty. Niesłusznie, ponieważ są piękne, a na dodatek, w przeciwieństwie do obcych gatunków, bez problemu znoszą nasze warunki glebowe i klimatyczne.

Kordylina australijska jest wiecznie zielonym drzewem, endemicznym gatunkiem Nowej Zelandii. W naszych warunkach może być uprawiana tylko w doniczkach. Wyglądem przypomina dracenę, z którą jest blisko spokrewniona. W okresie letnim wnosi egzotyczny akcent na balkony i tarasy.

Przegorzan kulisty jest bardzo dekoracyjną byliną stepowego pochodzenia, przypominająca wyglądem oset. Główną ozdobę stanowią kuliste kwiatostany osadzone na wysokich łodygach. Doskonale nadaje się do barwnych ogrodowych kompozycji z innymi bylinami o podobnych wymaganiach.

Szarłat szorstki jest jednoroczną rośliną, do Europy dotarł na początku XIX wieku i rozprzestrzenił się również na terenie Polski. Wyprostowany pokrój oraz zielone, zebrane w pozorny kłos na szczycie pędu kwiaty, mogą stanowić element ogrodowej kompozycji. Szarłat szorstki może być wykorzystany do celów spożywczych albo na karmę dla zwierząt.

Pochodząca z Andów fuksja magellańska jest wyjątkowo odpornym na chłód, jednym z nielicznych gatunków fuksji zimujących w gruncie w naszym klimacie. W swojej ojczyźnie jest okazałym krzewem, jednak posadzona w ogrodzie zachowuje się jak bylina: jej część nadziemna przemarza i wiosną rozwija się na nowo. Poza formą botaniczną, w uprawie istnieje też kilka kultywarów.

Czosnek główkowaty jest cebulową byliną, która tworzy efektowne, jajowate kwiatostany na końcach łodyg. W pełni rozkwitu karminowoczerwone kwiatostany wyglądają niczym małe śliwki na długich szypułkach. Po dojrzeniu nasion, liście czosnku zasychają i roślina przygotowuje się do zimowania pod ziemią.

Perowskia łobodolistna jest półkrzewem pochodzącym ze stepów i suchych lasów Afganistanu, Tybetu i Himalajów. Do Europy trafił w 1904 roku i nazwę rodzajową otrzymał na cześć rosyjskiego generała i gubernatora Wasylija Pierowskiego, natomiast epitet gatunkowy wskazuje na podobieństwo do liści łobody (Atriplex). Główną ozdobę rośliny stanowią rozgałęzione wiechy ciemnoniebieskich kwiatów.

Kalina hordowina jest dekoracyjnym krzewem, zadomowionym u nas od dawna. Jej ozdobę stanowią najpierw ciemnozielone, pomarszczone liście, potem duże, białe kwiatostany i wreszcie czerwone, zmieniające barwę na czarne, owoce. Jesienią atrakcyjne bywa czerwonobrązowe zabarwienie liści.

Modrzewnica pospolita jest zimozieloną krzewinką rodzimego pochodzenia, rosnącą na torfowiskach razem z żurawiną. Ozdobę rośliny stanowią srebrzyste liście i różowe kwiaty. Skórzaste liście modrzewnicy przypominają liście rozmarynu, jednak w przeciwieństwie do niego zawierają trujące substancje.

Śniedek baldaszkowaty jest cebulową byliną, która pod koniec XVI wieku dotarła do Europy Środkowej ze wschodnich rejonów Morza Śródziemnego. Sadzona początkowo w ogrodach klasztornych, roślina trafiła później do wiejskich ogrodów, a z czasem zdziczała. Śniedek baldaszkowaty jest bardzo efektowny w okresie kwitnienia na początku wiosny, potem liście szybko zanikają.

Wiąz polny jest nizinnym gatunkiem występującym na całym terenie Polski. Wyrasta na okazałe drzewo, tworząc liczne odrosty od korzeni i pnia. Ozdobę stanowią asymetryczne w nasadzie liście, które długo pozostają zielone i późno opadają.

Sadziec plamisty jest okazałą byliną kłączową, porastającą bagienne tereny wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Dobrze radzi sobie również na rowach i podmokłych polach. Sięgająca dwóch metrów wysokości łodyga ma zwykle czerwone plamki. Ozdobą sadźca plamistego są purpurowe kwiaty rozwijające się od lipca do września.