Rośliny liściaste

Ogórek meksykański jest ciekawą tropikalną rośliną z rodziny dyniowatych, która w naszych warunkach jest uprawiana zwykle jako jednoroczna. Pokryte ciemnozieloną skórką i jasnym wzorem owoce do złudzenia przypominają miniaturowe arbuzy o smaku ogórka połączonym z limonką. Nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego słowa mēlothrōn = "rodzaj winogron", co nawiązuje do wielkości owoców.

Szarotka alpejska jest byliną rosnącą w Polsce dziko w Tatrach. Kwiatostan szarotki składa się z żółtawych, niewielkich kwiatów zebranych w koszyczki, pod którymi wyrasta kilka liści przykwiatowych pokrytych szarobiałym kutnerem. Nazwa rodzajowa Leontopodium pochodzi od greckich słów leon = "lew" i podion = "stopa", i odnosi się do filcowatego, białego owłosienia przykwiatków.

Chmiel zwyczajny jest bujnie rosnącym, bylinowym pnączem, którego owocostany są wykorzystywane w warzeniu piwa. Może również z powodzeniem pełnić rolę rośliny ozdobnej w ogrodzie, ponieważ wiosną, w ciągu kilku tygodni, potrafi stworzyć gęstą, zieloną zasłonę. Chmiel zwyczajny jest rośliną dwupienną - na roślinach męskich rozwijają się wiechy zielonkawych kwiatów, a na żeńskich ozdobne, szyszkowate kwiatostany.

Szpinak nowozelandzki jest wprawdzie podobny do naszego szpinaku, nie jest jednak z nim spokrewniony i występuje, jak nazwa wskazuje, w Nowej Zelandii, a także Australii i Japonii. Do Europy trafił pod koniec XVIII wieku. Wadą tego wciąż mało znanego, chociaż wartościowego warzywa jest niedostosowanie do naszego klimatu; szybko rośnie tylko w wysokich temperaturach.

Magnolia wielkokwiatowa przyciąga uwagę okazałymi, białymi kwiatami pachnącymi cytryną i dużymi, błyszczącymi liśćmi. Jej kwiaty należą do największych rozwijanych przez drzewa. Nie zrzuca liści na zimę. Na pierwsze kwiaty trzeba jednak poczekać kilka lat po posadzeniu drzewka.

Ślaz dziki jest rośliną zadomowioną u nas od dawna i znaną ze swoich właściwości leczniczych. Dzięki atrakcyjnym kwiatom i długiemu okresowi kwitnienia ślaz jest uprawiany jako roślina ozdobna już od XVI wieku. Wyselekcjonowano wiele odmian hodowlanych o różnych kolorach i formach kwiatów.

Aktinidia ostrolistna jest pnączem z Dalekiego Wschodu. Zarówno ten gatunek, jak i kilka innych z rodzaju aktinidia, znane są szeroko ze względu na smaczne owoce o nazwie kiwi. Uprawiane na dużą skalę w Nowej Zelandii, trafiły w 1959 roku do handlu pod nazwą "kiwifruit", która przyjęła się na całym świecie. Owoce aktinidii ostrolistnej, ze względu na niewielkie rozmiary, są nazywane "mini kiwi".

Golteria rozesłana jest wiecznie zieloną, niską krzewinką o płożącym pokroju. Jej błyszczące, ciemnozielone liście i jaskrawoczerwone owoce, wyglądają szczególnie efektownie w okresie zimy. Zaletą golterii rozesłanej jest również dobry wzrost na stanowisku zarówno słonecznym, jak i ocienionym.

Czasem zdarza się, że egzotyczne rośliny ozdobne prędzej znajdują miejsce w naszych domach i ogrodach, niż w języku polskim. Przykładem może być spokrewniona z bardziej znaną kalateą brazylijska bylina o botanicznej nazwie Ctenanthe oppenheimiana, która nie doczekała się jeszcze polskiego imienia. Nazwa rodzajowa nawiązuje (z greckiego) do kwiatu w formie grzebienia, a gatunkowa upamiętnia barona Eduarda von Oppenheim.

Bodziszek drobny jest zadomowionym u nas od wieków gatunkiem, spotykanym często w naturalnym środowisku. Na polach uprawnych jest traktowany jako chwast, jednak jego dłoniastodzielne liście oraz delikatne, subtelnej urody różowe kwiaty mogą być ozdobą ogrodowych rabat.

Pochodząca z Chin pięknotka Bodiniera posiada oryginalną ozdobę w postaci niezliczonej liczby kulistych owoców czerwonofioletowej barwy. Zebrane w grona pozostają długo po opadnięciu liści. Epitet gatunkowy upamiętnia francuskiego botanika Émile-Marie Bodinier'a, który w XIX wieku badał roślinność Chin.

Firletka poszarpana jest rodzimego pochodzenia byliną, spotykaną często na wilgotnych łąkach. Jej różowoczerwone, oryginalnie powycinane kwiaty stanowią atrakcję ogrodowych rabat. Poza formą botaniczną istnieją też odmiany hodowlane firletki poszarpanej o białych kwiatach.

Anyż znany jest od starożytności jako roślina lecznicza i przyprawowa. Do Europy Zachodniej dotarł razem z Rzymianami, a potem rozprzestrzenił się w ogrodach przyklasztornych. Pochodzenie nazwy jest dosyć zawiłe i wywodzi się prawdopodobnie od łacińskiego anisum, z greckiego anison albo anethon, spokrewnionego z greckim anemos = "zapach", jako że cała roślina jest mocno aromatyczna.

Żółte kwiaty z czerwoną plamką u nasady dziewanny pospolitej, zebrane na szczycie łodygi w długie grono, wnoszą do każdego ogrodu jasny, słoneczny akcent. W naturalnym środowisku można często spotkać dziewannę pospolitą na polanach, w zaroślach, przydrożach i brzegach rzek. Kwitnie długo od czerwca do września.

Róża pnąca 'New Dawn' jest znalezioną w 1930 roku w amerykańskich szkółkach samoistną mutacją. Jest to pięknie kwitnąca róża, ciesząca niezmiennie wielką popularnością od lat. Jej subtelne, jakby porcelanowe kwiaty, jasnoróżowe, a z czasem bielejące, są zebrane w luźne grona i roztaczają delikatny zapach.

Dracena wonna 'Lemon Lime' jest atrakcyjną odmianą popularnego smokowca o ciekawym pokroju i żywych kolorach ulistnienia. Duże, lancetowate liście tworzą pióropusz, mają obrzeża w limonkowej zieleni, natomiast przez środek biegnie szeroka ciemnozielona smuga z wąskimi białymi pasmami. Zaletą trójbarwnej draceny 'Lemon Lime' jest łatwość uprawy, a także zdolność oczyszczania powietrza.

Trzykrotka wężykowata jest jednym z około 70 gatunków rodzaju Tradescantia i jak wszystkie tworzy niewielkie potrójne kwiaty. W odróżnieniu od swoich krewniaczek ten gatunek ma liście całkowicie zielone, podczas gdy inne trzykrotki rozwijają różowe, fioletowe albo wielobarwne. Poza zieloną formą botaniczną istnieją odmiany hodowlane trzykrotki wężykowatej o wielobarwnych liściach.

Trzykrotka wirginijska jest byliną rabatową o bardzo długim okresie kwitnienia, pochodzącą ze wschodnich obszarów USA. W odróżnieniu od wielu swoich krewniaczek ta trzykrotka może się pochwalić pięknymi i wyrazistymi kwiatami o trójpromienistej symetrii, zwykle w kolorze niebieskim.

Kalatea lancetolistna jest tropikalną byliną o bardzo dekoracyjnym ulistnieniu. Wydłużona, faliście obrzeżona blaszka liściowa jest pokryta naprzemiennie ciemnymi plamkami i wygląda jakby była ręcznie malowana. Zwarty, wzniesiony pokrój i efektowne barwy liści stanowią egzotyczny akcent w mieszkaniu.

Trzcinnik krótkowłosy jest bardzo dekoracyjną trawą kępkową z Dalekiego Wschodu. Ozdobę stanowią łukowate fontanny liści, a potem wysokie, puszyste kwiatostany. Na początku są purpurowoczerwonawe, a w miarę przekwitania srebrzystoszare, efektownie wyglądają również zimą.

Odmiana borówki wysokiej 'Bluejay' już od ponad pół wieku cieszy się wielką popularnością ze względu na smaczne i aromatyczne owoce oraz dużą plenność i odporność na mróz. Po zbiorze owoców pod koniec lata borówka 'Bluejay' zmienia zieleń liści na kolor ciemnoczerwony. Przebarwione pięknie krzewy stanowią efektowną ozdobę jesiennego ogrodu.

Aktinidia pstrolistna jest egzotycznym pnączem, bliską krewniaczką aktinidii smakowitej (Actinidia deliciosa), której owoce zrobiły furorę jako kiwi. Oprócz jadalnych i smacznych, chociaż niewielkich owoców, ozdobę tej rośliny stanowią przebarwiające się wiosną liście. Najbardziej efektownie wyglądają zielono-biało-różowe liście dobrze oświetlonych egzemplarzy męskich (roślina dwupienna).