Rośliny liściaste

Wończa różnolistna jest zimozielonym krzewem o wonnych kwiatach, a jej ojczyzną są centralne i południowe wyspy Japonii oraz Tajwan. Przypomina ostrokrzew kolczasty i była nawet początkowo opisana jako Ilex heterophylla, zanim trafiła do rodzaju Osmanthus. Oba krzewy bez kwiatów można łatwo rozróżnić po układzie liści: naprzeciwległym u osmantusa i naprzemianległym u ostrokrzewu.

Pochodząca z górskich regionów tropikalnej Ameryki Południowej miechunka peruwiańska, w naszych warunkach jest uprawiana jako roślina jednoroczna. Owoce tej rośliny są jadalne, mają oryginalny słodkawo-kwaskowaty smak, można jeść je na surowo, robić przetwory albo suszyć - i wtedy przypominają rodzynki. Nazwa rodzajowa Physalis pochodzi od greckiego physa = "bąbel, bańka" i nawiązuje do zrośniętych działek kielicha otaczających jagodę.

Rzadki, występujący endemicznie na wyspach południowo-wschodniej Azji storczyk macodes petola nie doczekał się jeszcze polskiej nazwy. Posiada niezwykle intrygujące liście o ciemnozielonej, aksamitnej górnej powierzchni, na której cienkie, złote nitki nerwów świecą niczym przechodząca przez środek błyskawica. Trudno uwierzyć, że takie klejnoty rosną zwyczajnie w deszczowych lasach.

Tuberoza bulwiasta, nazywana tuberozą wonną, jest niezwykłą rośliną o wyjątkowo pięknym, intensywnym zapachu kwiatów. Kwiaty tej byliny nie są szczególnie okazałe, ale w ich niepowtarzalnym aromacie można doszukać się jednocześnie konwalii, jaśminu i cytrusów. Wyróżniany wcześniej rodzaj botaniczny tuberoza został uznany za synonim rodzaju agawa, jednak zmiany taksonomiczne w niczym nie wpłynęły na urodę tuberozy wonnej.

Łyszczec wiechowaty jest byliną rzadko spotykaną w naturalnym środowisku w Polsce, ale za to chętnie uprawianą w ogrodach. Na odpowiednim stanowisku nie wymaga specjalnej opieki, jego delikatne kwiaty nadają lekkości kwiatowym rabatom. Doskonale nadaje się na zimowe bukiety.

Rdest wężownik to krajowa bylina zasiedlająca wilgotne łąki i torfowiska. Klasyfikacja botaniczna rośliny, wraz z rozwojem nauki, uległa zmianie i obecnie nosi ona nazwę Persicaria bistorta, co w niczym nie zmienia jej walorów dekoracyjnych. Rdest wężownik znany jest też od wieków jako roślina lecznicza. Epitet gatunkowy nawiązuje do skręconego wężowato kłącza.

Koper ogrodowy był uprawiany jako roślina lecznicza i przyprawowa już w starożytnym Egipcie przed ponad 5000 lat. W ciągu wieków przemieszczał się ze wschodnich regionów Morza Śródziemnego w kierunku Atlantyku. Do Europy Środkowej i Północnej trafił prawdopodobnie z mnichami do klasztornych ogrodów. Jest łatwą w uprawie rośliną jednoroczną.

Chrzan pospolity jest uprawianą w Europie od wielu wieków rośliną leczniczą i przyprawową. Korzeń chrzanu ma zastosowanie wewnętrzne i zewnętrzne w leczeniu wielu chorób. Ostry, charakterystyczny smak chrzanu stanowi cenny dodatek do rozmaitych potraw, sosów i sałatek. Uprawa chrzanu pospolitego w ogrodzie opłaca się, ponieważ tylko świeżo wykopany korzeń zawiera całe bogactwo smaku i aromatu.

Tatarak zwyczajny jest rośliną użytkową, stosowaną od bardzo dawna do celów leczniczych i spożywczych przez amerykańskich Indian, Hindusów, Chińczyków i Europejczyków. W ogrodach tatarak jest ceniony jako roślina dekoracyjna sadzona na brzegach oczek wodnych i innych akwenów. Do Europy roślina trafiła prawdopodobnie wraz z najazdami Tatarów, co ma związek z nazwą.

Wrzosiec drzewiasty jest śródziemnomorskim przedstawicielem swojej rodziny i bliskim krewniakiem naszego wrzosu pospolitego. Białe, przyjemnie pachnące kwiaty wrzośca drzewiastego tworzą wiosenny nastrój na Wyspach Kanaryjskich. W naszych warunkach stanowi ozdobę ogrodów, tarasów i balkonów w doniczkach i pojemnikach, ponieważ zimę musi spędzać w pomieszczeniach.

Aster chiński jest wyraźnym argumentem za używaniem w opisie roślin nie tylko nazw potocznych i zwyczajowych, ale również nazw botanicznych. Z licznego rodzaj "aster" określonego przez Linneusza, został wydzielony m.in. rodzaj "gwiazdosz", którego jedynym przedstawicielem rodzaju jest właśnie aster chiński. Jednoznaczną identyfikację rośliny zapewnia nazwa Callistephus chinensis.

Różanecznik katawbijski to średniej wielkości krzew dorastający do 3 metrów wysokości. Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie występuje w podszycie lasów. Wymaga stanowiska zacienionego z kwaśnym, przepuszczalnym i wilgotnym podłożem. Różanecznik katawbijski dobrze pasuje tak do przydomowych ogrodów, jak i ogrodów leśnych czy wrzosowiskowych. Późną wiosną, ze szczytów porośniętych zimozielonymi liśćmi wyrasta kwiatostan pełen dużych, lilioworóżowych lub fioletowych kwiatów.

Pochodząca ze wschodnich obszarów Ameryki Północnej kalmia szerokolistna rośnie u nas jako zimozielony krzew o wysokości do 2 m. Wiosną rozwija baldachogrona miseczkowatych, różowych albo jasnoróżowych kwiatów. Nazwa rodzajowa rośliny upamiętnia fińskiego botanika Pehra Kalm'a.

Rumian polny jest zadomowioną u nas rośliną zielną, która towarzyszyła ludziom na polach uprawnych od niepamiętnych czasów. Dopiero nowoczesne monokultury i herbicydy mocno ograniczyły występowanie rumianu. Jego drobne kwiaty podobne do margerytek odznaczają się subtelną urodą i rozwijają się przez całe lato.

Kuklik pospolity jest często spotykaną w lasach, zaroślach i na rowach byliną, która była kiedyś cenioną rośliną leczniczą uprawianą w klasztornych ogrodach, a jej kłącza używano do aromatyzowania piw i likierów. Nazwa rodzajowa Geum pochodzi od greckiego słowa oznaczającego "pachnieć", co ma związek z goździkowym aromatem rośliny.

Cebulica dwulistna tworzy wiosną błękitne niczym niebo dywany kwiatów, a wczesnym latem wycofuje się do swoich cebulek i znika z widoku. Ta mała bylina doskonale nadaje się do obsadzenia miejsc pod liściastymi drzewami. Piękna niebieska barwa kwiatów kontrastuje z szarą jeszcze powierzchnią ogrodu.

Rdest plamisty jest rośliną jednoroczną spotykaną na terenach podmokłych, przy zbiornikach wodnych i rowach, a także na polach uprawnych. Charakterystyczną cechą gatunku jest ciemna plama na środku blaszki liściowej. Różowe, drobne kwiaty są zebrane w gęsty kłos. W medycynie ludowej był cenną rośliną leczniczą.

Peperomia polybotrya jest tropikalną byliną, której ozdobą są niezwykłej urody liście. Na pierwszy rzut oka można ją pomylić z pieniążkiem (Pilea peperomioides), jednak po bliższych oględzinach widać wyraźnie, że ozdobne liście tej peperomii mniej przypominają monety, a bardziej zielone krople wody - stąd spotykana często angielska nazwa raindrop peperomia.

Peperomia 'Hope' jest rośliną doniczkową o wyjątkowym pokroju i pięknych liściach. Okrągłe, grube liście są ustawione po 3-4 w okółkach na długich pędach. Na blaszce liściowej widoczne jest jaśniejsze żyłkowanie. Doskonale nadaje się do wiszących doniczek.

Sansevieria zeylanica należy do lubianych i efektownych gatunków roślin doniczkowych. Epitet gatunkowy odnosi się do miejsca znalezienia rośliny, dawnego Cejlonu a obecnie Sri Lanki. Podobnie jak inne sansewierie, ten gatunek również posiada zdolność filtrowania powietrza ze szkodliwych substancji. Doskonale nadaje się nie tylko do salonu, ale również do sypialni.

Rodzaj Sansevieria jest bogaty w gatunki roślin doniczkowych, którym wyjątkowego uroku dodają duże, skórzaste liście, ozdobione różnobarwnym wzorem. Odmiana 'Moonshine' wyróżnia się pośród gatunków i odmian sansewierii prawie jednolitą, srebrzystozieloną barwą liści, które przy odpowiednim oświetleniu stają się srebrzystoszare, niczym księżycowa poświata.

Kalatea falistolistna jest bardzo dekoracyjną rośliną doniczkową o pięknych, pofalowanych liściach. Jak wszystkie kalatee posiada zdolność szybkiej zmiany położenia blaszki liściowej w stosunku do kąta padania promieni słonecznych. Liście w południe są niemal poziome, a wieczorem ustawiają się pionowo do góry, pokazując bordowy spód.