Rośliny niejadalne

W swojej tropikalnej ojczyźnie żeniszek meksykański rośnie jako półkrzew, jednak w naszych warunkach jest uprawiany zwykle jako jednoroczna roślina ozdobna, nawet jeśli możliwe jest zimowanie. Swoją botaniczną nazwę rodzajową Ageratum zawdzięcza właściwościom kwitnienia: greckie słowo „ageratos” oznacza „wieczną młodość” i odnosi się do długiego okresu rozwijania delikatnych, niebieskofioletowych kwiatów.

Grujecznik japoński jest bardzo dekoracyjnym drzewem o ciekawym pokroju i efektownym przebarwieniu liści. Oryginalną cechą grujecznika japońskiego jest roztaczany przez jego liście zapach cynamonu i karmelu, albo przyprawy do pierników. Botaniczna nazwa rodzajowa wskazuje na podobieństwo liści grujecznika do judaszowca - Cercis.

Występująca często na obrzeżach sosnowych borów sasanka zwyczajna stała się dzisiaj rzadkością i jest pod ochroną. Na szczęście ta piękna roślina coraz częściej pojawia się w ogrodach. Odmiany hodowlane rozwijają kwiaty w rozmaitych kolorach, nie tylko w klasycznym fiolecie.

Ten mieszaniec tawuły kantońskiej i tawuły trójłatkowej nosi nazwisko belgijskiego botanika i ogrodnika van Houtte'a. Rozłożysty krzew o pięknie wygiętych pędach wygląda w okresie kwitnienia jak obsypany śniegiem. Dodatkową zaletą jest odporność na mróz, zanieczyszczenie powietrza oraz suszę.

Odmiana miskanta chińskiego tworząca mocne, wysokie kępy. Długie i sztywne źdźbła trawy mają charakterystyczne poprzeczne paski żółtego koloru. Rozświetlona jasnymi cętkami 'Zebrina' stanowi atrakcję ogrodu. Odmiana pochodzi z Japonii.

Budleja skrętolistna rozwija kuliste grona kwiatów wzdłuż zeszłorocznych pędów. Całkowicie pokrywają długie pędy, przypominając sznury fioletowych korali. Pachnące kwiaty wabią owady, stąd popularna w wielu językach nazwa "motyli krzew". W odróżnieniu od innych gatunków budlei ta jest wyjątkowo mrozoodporna.

Ze swoimi kwiatami w kolorze nieba i sercowatymi liśćmi, brunnera wielkolistna jest w ogrodzie idealną rośliną okrywową. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwajcarskiego przyrodnika Samuela Brunner'a. Forma kwiatów przypomina o pokrewieństwie brunnery z niezapominajką. Kaukaska niezapominajka trafiła do europejskich ogrodów na początku XIX wieku.

Zebrane w luźne grono duże kwiaty lilii złotogłów przypominają kształtem turecki turban. Lilia złotogłów należy do najpiękniejszych kwiatów naszej rodzimej flory. Epitet gatunkowy nie jest jednoznacznie wyjaśniony: jedni kojarzą słowo "martagon" z tureckim martagan = forma turbanu, inni zaś wywodzą je od boga wojny Marsa.

Lilia azjatycka to nie nazwa gatunkowa rośliny, ale nazwa dużej grupy hybryd, które powstały z gatunków wschodnioazjatyckich, głównie Lilium davidii, Lilium maculatum, Lilium pensylvanicum i Lilium lancifolium. Należy do nich większość lilii ogrodowych. Poza urodą kwiatów odznaczają się odpornością na chłód i choroby oraz łatwością uprawy.

Plektrantus koleusowaty, nazywany potocznie komarzycą albo kadzidełkiem, jest byliną o charakterystycznym zapachu, który odstrasza ćmy i komary. Roślina nie ma jednak nic wspólnego z kadzidłowcem, czyli Boswellia serrata. Komarzyca jest zwykle sadzona w skrzynkach balkonowych i wiszących doniczkach, ale może przebywać w pomieszczeniu przez cały rok.

Amerykański dąb błotny należy do mniejszych przedstawicieli swojego botanicznego rodzaju. Atrakcyjne odmiany karłowe z kulistą koroną wnoszą jesienią do ogrodu prawdziwe "Indian summer". Dąb błotny jest drzewem szybko rosnącym. Bywa mylony z dębem szkarłatnym (Quercus coccinea), który u nas jest jednak rzadko spotykany ze względu na mniejszą mrozoodporność.

Nitkowate i delikatne liście ostnicy wyglądają jak anielskie włosy. Jedwabiście połyskujące łodygi wznoszą się ku niebu i tworzą wyjątkowy nastrój. Ostnica cieniutka wnosi do ogrodu barwną odmianę. Wygląda dekoracyjnie nawet w okresie zimy.

Późnym latem rozplenica japońska 'Hameln' prezentuje w ogrodzie pełną wdzięku urodę swoich puszystych kwiatów. Ta stara odmiana trawy ozdobnej jest bardziej zwarta od gatunku botanicznego i wcześniej rozwija kwiatostany podobne do szczotek do butelek. Lubi słońce i ciepło.

Rudbekia błyskotliwa bywa czasem mylona z jeżówką purpurową. Obie rośliny nie są jednak ze sobą blisko spokrewnione i należą do odrębnych rodzajów botanicznych. Rudbekia jest niezawodną, łatwą w uprawie byliną, która przez wiele miesięcy zapewnia w ogrodzie letni nastrój. Jej kwiaty uszczęśliwiają mnóstwo owadów dostatkiem pyłku i nektaru.

Pod względem bogactwa kolorów jesiennych liści mało która roślina może konkurować z ambrowcem balsamicznym. Podobne do klonowych liście już pod koniec września zaczynają przybierać rozmaite odcienie kolorów od żółtopomarańczowego przez karminowoczerwony do ciemnofioletowego. Nazwa rodzajowa drzewa (Liquidambar) oznacza dosłownie "płynny bursztyn" i nawiązuje do słodko pachnącej żywicy, której Indianie używali jako gumy do żucia.

Odporna na mróz i mało wymagająca wiśnia wonna jest sadzona w ogrodach jako drzewo ozdobne. Wiosną oczarowuje bogactwem kwiatów i ich mocnym, przyjemnym zapachem. Cierpkie owoce wiśni wonnej nie nadają się wprawdzie do spożycia, ale w zachodniej Azji jej mielone nasiona są od wieków używane jako przyprawa o nazwie "mahaleb", co znalazło odbicie w botanicznej nazwie gatunkowej.

Świerk syberyjski jest typowym mieszkańcem zachodniej i wschodniej Syberii. Zgrabna, gęsta i symetryczna korona dodaje mu elegancji i uroku. Gatunek należy do najbardziej mrozoodpornych. Drzewo jest w stanie przetrwać mrozy do -45°C, a nawet więcej. Bez problemu znajduje w ogrodzie swoje miejsce jako soliter albo element kompozycji.

Werbena ogrodowa jest ogólną nazwą licznej grupy odmian wyhodowanych z mieszańców tropikalnych, południowoamerykańskich gatunków werben. Subtelne, kolorowe kwiaty na tle soczystej zieleni liści tworzą z każdej werbeny ogrodowej niekwestionowaną gwiazdę każdego słonecznego balkonu i tarasu.

Kasztanowiec czerwony jest hybrydą pochodzącego z Bałkanów kasztanowca białego i amerykańskiego kasztanowca krwistego. Powstał przez przypadek w Niemczech w XIX w. Kwiaty tego mieszańca mają kolor czerwony, a owoce są prawie zupełnie pozbawione kolców. W maju stanowi efektowną ozdobę dużego ogrodu.

Lobelia przylądkowa, w naszych warunkach uprawiana jako roślina jednoroczna, kwitnie w ogrodzie niezmordowanie przez wiele miesięcy. Gęste kobierce kwiatów rozwijają się zarówno na kwiatowych rabatach, jak i w pojemnikach na balkonie i tarasie. Lobelia przylądkowa efektownie wygląda w towarzystwie pelargonii albo nasturcji.

Kalatea Makoya, bylina o pięknych liściach, przybyła do Europy brazylijskich lasów deszczowych. Nazwa rodzajowa pochodzi od starogreckiego "kalathos" = "koszyk" i nawiązuje do wyrabiania z liści kalatei koszyków przez miejscowych Indian. Nazwa gatunkowa upamiętnia natomiast belgijskiego przyrodnika o tym nazwisku. Potrzebuje dużo ciepła i wysokiej wilgotności powietrza.

Pośród wielu gatunków petunii, występujących w tropikalnych obszarach Ameryki Południowej, trudno byłoby znaleźć petunię ogrodową. Powstała ona w XIX wieku w Anglii jako hybryda białej petunii (Petunia axillaris) z fioletową (Petunia integrifolia). Petunia należy do roślin ogrodowych z długą tradycją i cieszy się wielką popularnością, ponieważ jej duże, w jaskrawych kolorach kwiaty rozwijają się niezmordowanie od maja do pierwszych przymrozków.