Ogród leśny

Złoć żółta jest wczesnowiosenną byliną cebulową rodzimego pochodzenia. Ma jeden szeroki liść odziomkowy, jasnożółte kwiaty zebrane w baldach rozwijają się bardzo wcześnie. W naturze występuje w wilgotnych lasach, zaroślach i w dolinach rzek.

Fiołek leśny jest rodzimą byliną spotykaną w lasach mieszanych i liściastych. Niebieskofioletowe, bezwonne kwiaty fiołka mogą też tworzyć ozdobę ogrodu, szczególnie w półcienistych i cienistych jego zakątkach. Epitet gatunkowy upamiętnia niemieckiego botanika Heinricha Reichenbach'a. W naturze fiołek leśny często tworzy mieszańce z innymi fiołkami.

Sosna koreańska jest pięcioigielną sosną z gór Dalekiego Wschodu, bliską krewną limby (Pinus cembra), ale o luźniejszej, szerokostożkowatej koronie. Duże szyszki chronią orzeszkowate, jadalne nasiona. W młodości jest cienioznośna, doskonale nadaje się do naszych warunków klimatycznych jako drzewo ogrodowe.

Sosna rumelijska wywodzi swoją nazwę gatunkową od historycznej krainy na Bałkanach - Rumelii. Jest gatunkiem pięcioigielnym, o pokroju podobnym do limby. W naszych ogrodach rzadko się pojawia, chociaż ma efektowny wygląd i dobrą odporność na mróz i choroby.

Jodła hiszpańska występuje naturalnie jedynie na południu Hiszpanii oraz w północnym Maroko. W swojej ojczyźnie dorasta do 30 m wysokości. Ma krótkie, sztywne, ale niekłujące igły ustawione promieniście na pędach, szyszki są duże i cylindryczne. Jodła hiszpańska jest rzadko spotykana w naszych ogrodach, ze względu na niezupełną mrozoodporność, nadaje się do cieplejszych regionów kraju.

Leszczyna turecka jest wolno rosnącym drzewem o regularnej, stożkowej koronie, która z wiekiem poszerza się i zaokrągla. W ogrodzie pełni rolę dekoracyjną, ponieważ jej owoce są wprawdzie jadalne, ale trudne do zbioru i raczej mało smaczne. Wykazuje dobrą odporność na mróz i zanieczyszczenie powietrza.

Pięciornik kurze ziele jest rodzimą kłączową byliną, którą spotkać można zarówno w lasach, jak i na pastwiskach i torfowiskach. Żółte kwiaty kurzego ziela, w odróżnieniu od innych gatunków swojego rodzaju, mają tylko cztery płatki, a nie pięć. Niska bylina o trójlistkowych zwykle liściach, pokładających się łodygach i złotych kwiatach może być efektowną ozdobą ogrodu.

Mylony czasem z klonem japońskim klon Shirasawy pochodzi z wysp japońskich, a nazwą gatunkową upamiętnia botanika Yasuyoshi Shirasawa. Ozdobę drzewa stanowią liście soczyście zielone wiosną, żółknące latem i zmieniające jesienią barwę na pomarańczową do karminowoczerwonej, a także drobne kwiaty z czerwonawym kielich i żółtawymi płatkami oraz dojrzewające czerwone skrzydlaki.

Janowiec ciernisty jest miotlastym, gęstym półkrzewem o wzniesionych pędach. Ciernie wyrastają na starszych pędach, podczas gdy tegoroczne nie są ociernione. Oprócz trawiastej zieleni liści, ozdobę janowca stanowią szczytowe grona żółtych, motylkowatych kwiatów.

Wiciokrzew pospolity jest krzewem rodzimego pochodzenia, spotykanym w lasach i zaroślach. Chociaż wielkością kwiatów ustępuje innym gatunkom wiciokrzewu, to jednak stanowi w ogrodzie nie tylko dekorację, ale również źródło pożywienia dla owadów i ptaków. Kuliste, ciemnoczerwone jagody, są chętnie zjadane przez ptaki, ale trujące dla ludzi.

Wiciokrzew przewiercień, nazywany kozilistkiem, jest pnączem sprowadzonym do Polski w XVIII wieku z południowo-wschodniej Europy. Uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna dziczeje czasem i samodzielnie rozprzestrzenia się w środowisku leśnym i pośród krzewów. Polską nazwę gatunkową tłumaczy wygląd zrośniętych górnych liści jakby przewierconych giętkim pędem.

Dyptam jesionolistny jest byliną bardzo rzadko występującą w Polsce w środowisku naturalnym, ale za to często uprawianą w ogrodach jako roślina ozdobna. Potoczną nazwę "krzewu gorejącego" albo "krzewu Mojżesza" zawdzięcza dużej ilości wydzielanych olejków eterycznych, które w upalny dzień można łatwo zapalić, powodując krótkotrwały, błękitny płomień.

Dławisz amerykański to północnoamerykańskie pnącze, które osiąga duże rozmiary i czasem jest w stanie zadusić rośliny stanowiące dla niego podporę - stąd nazwa rodzajowa. Szczególną ozdobę dławisza stanowią owoce - okrągłe jagody, czerwone i błyszczące w żółtych łuszczynach, zebrane są w gęste grona. Długo pozostają na roślinie i sprawiają, że jest atrakcyjna nawet po opadnięciu liści.

Szczaw tępolistny jest rodzimego pochodzenia byliną, spotykaną w lasach, na łąkach i nieużytkach, najlepiej wilgotnych do podmokłych. Chociaż w uprawach nie jest gatunkiem pożądanym, to jednak jego sercowate liście i wzniesione kwiatostany wnoszą do ogrodu powiew naturalnej przyrody.

Zawilec wielkokwiatowy, podobnie jak jego bliscy krewni zawilec gajowy oraz zawilec żółty, jest gatunkiem rodzimym, ale występuje w naturze rzadko i jest pod ochroną. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby ta bylina przemieniła słoneczną ogrodową rabatę w morze kwiatów. Tworzy efektowne kompozycje z innymi bylinami jak pierwiosnki, orliki albo niezapominajki.

Pragnia syberyjska jest płożącą byliną, która wyglądem przypomina poziomkę i pięciornika - ma trójlistkowe liście i charakterystyczne dla rodziny różowatych kwiaty w żółtym kolorze. Łudząco podobne do poziomek owoce nie są wprawdzie trujące, ale też nie nadają się do spożycia. Nazwa botaniczna upamiętnia austriackiego botanika Franza von Waldstein.

Jesion pensylwański jest szybko rosnącym drzewem północnoamerykańskiego pochodzenia. W przeciwieństwie do drzew europejskich, pod koniec sezonu szybko przebarwia liście i je zrzuca. Jest odporny na suszę i mróz. Bywa mylony z jesionem amerykańskim.

Borówka bagienna jest krzewinką rodzimego pochodzenia, bliską krewną borówki czarnej, brusznicy albo żurawiny. Rośnie na torfowiskach, na glebach kwaśnych i ubogich. Za przypisywane owocom łochyni zatrucia może odpowiadać bagno zwyczajne (Ledum palustre) rosnące na tych samych stanowiskach i wywołujące zatrucia na drodze wziewnej. Badania nie wykazały zawartości substancji trujących w owocach borówki bagiennej.

Sosna żółta jest trójigielną sosną, pochodzącą z gór zachodnich obszarów Ameryki Północnej. Botaniczny epitet gatunkowy pochodzi od łacińskiego słowa ponderosus = "ciężki" i nawiązuje do wysokiego ciężaru właściwego drewna tej sosny. Polską nazwę wyjaśnia natomiast żółtawy kolor młodych pędów oraz wnętrza kory.

Jodła balsamiczna występuje naturalnie w Kanadzie i na północnym wschodzie USA, tworząc duże obszary tajgi kanadyjskiej. Do Europy dotarła pod koniec XVII wieku. Nazwę gatunkową zawdzięcza jasnej, delikatnej żywicy wydzielanej przez drzewo.

Wiąz drobnolistny jest dekoracyjnym drzewem pochodzącym z Azji Wschodniej. W swojej ojczyźnie dorasta do 25 m wysokości, jednak w naszych warunkach tworzy raczej krótki pień i szeroką, kulistą koronę. Drobne liście są pojedynczo ząbkowane. W uprawie spotyka się kilka odmian hodowlanych tego gatunku.

Psianka słodkogórz jest półkrzewem rodzimego pochodzenia, którego pędy pną się po podporach albo pokładają na ziemi. Przez całe lato rozwija niebieskofioletowe, charakterystyczne dla rodziny psiankowatych kwiaty, a potem tworzy ozdobne, szkarłatnoczerwone jagody. Psianka słodkogórz bywa czasem mylona z bardziej trującą wilczą jagodą.