Ogród naturalny

Macierzanka zwyczajna tworzy w ogrodzie pachnące dywany kwiatów. Ten rodzimego pochodzenia półkrzew nie tylko stanowi efektowną ozdobę, ale znajduje również zastosowanie jako roślina przyprawowa i lecznicza. Macierzanka zwyczajna jest nieco wyższa od macierzanki piaskowej i ma łodygi wyraźnie czterokanciaste, w odróżnieniu od okrągłych łodyg swojej kuzynki.

Nawłoć pospolita jest byliną rodzimego pochodzenia, rosnącą na miedzach, polanach, suchych łąkach i zaroślach. O popularności rośliny świadczą liczne nazwy dawne i ludowe. Nawłoć pospolita jest rośliną leczniczą i miododajną. Ze względu na efektowne, żółte, wiechowate kwiatostany jest uprawiana jako roślina ozdobna.

Kiedy pierwsze ciepłe promienie słońca zwiastują nadejście wiosny, nie tylko narcyzy i tulipany mają w ogrodzie swój czas świetności. Szczególnie efektowne są wtedy szafirki armeńskie, których liczne grona kwiatów tworzą niebieskie dywany. Nadają się doskonale nie tylko na kwiatowe rabaty, ale również do doniczek i pojemników na taras i balkon.

Nasiona szarłatu zwisłego stanowiły jedno z głównych źródeł pożywienia rdzennych ludów środkowej i południowej Ameryki. Sprowadzony w XVIII wieku do Europy stał się popularną rośliną ozdobną. Czerwone, zwisające kłosy kwiatów szarłatu wnoszą do ogrodu oryginalny element egzotyki.

Jeśli ktoś szuka szybko rosnącego pnącza, które na dodatek pięknie i obficie kwitnie, powojnik górski jest idealnym wyborem. Szybko i skutecznie potrafi zasłonić mało efektowne ściany albo mury. Oprócz białych kwiatów formy botanicznej występują kremowe i różowe odmian hodowlanych powojnika górskiego.

Gęsiówka kaukaska jest zimozieloną byliną, tworzącą gęste poduszki obsypane wiosną białymi kwiatami. Według najnowszych opisów nie stanowi samodzielnego gatunku, ale jest podgatunkiem gęsiówki alpejskiej. Zmiana klasyfikacji w niczym nie umniejsza popularności byliny, jako rośliny zdobiącej ogrody skalne i kwiatowe rabaty.

Bodziszek łąkowy jest rosnącą dziko w Polsce byliną, a jego duże, fioletowoniebieskie kwiaty mogą stanowić ozdobę nie tylko naturalnej łąki, ale i ogrodowej rabaty. Z młodych liści, pąków i kwiatów bodziszka można przyrządzać wiosenną sałatkę. W medycynie ludowej był stosowany jako zioło lecznicze.

Przegorzan pospolity jest stepową byliną odpowiednią na rabaty suche i nasłonecznione. Ozdobę rośliny stanowią niebieskie kwiaty zebrane w kuliste koszyczki na sztywnych, wysokich pędach. Doskonale nadaje się do tworzenia kompozycji z innymi letnimi bylinami.

Dzwonek ogrodowy jest dwuletnią rośliną z południa Europy. W pierwszym roku wytwarza rozetę liści, a w drugim pęd kwiatowy. Ozdobę stanowią duże, charakterystyczne dzwonkowate kwiaty. Roślina doskonale nadaje się do tworzenia kompozycji z innymi bylinami ogrodowymi.

Olsza szara jest rodzimym gatunkiem, który w korzystnych warunkach wyrasta na okazałe drzewo, często jednak przybiera krzaczasty pokrój. W odróżnieniu od olchy czarnej ma liście ostro zakończone i dwa tygodnie wcześniej rozwija kwiaty. W starszym wieku jej gładka kora staje się popielatoszara - stąd epitet gatunkowy "incana".

Brzoza brodawkowata 'Youngii' jest odmianą o malowniczej, parasolowatej koronie, wyhodowaną w Anglii około 1870 roku. Nazwa upamiętnia lekarza Thomasa Young'a. Nadaje się szczególnie do sadzenia w niewielkich ogrodach, nad sadzawkami i w pobliżu tarasów.

Hortensja bukietowa 'Grandiflora' jest jedną z najbardziej cenionych odmian, a jej historia sięga 1862 roku. Na dorastającym do 2-3 m wysokości krzewie rozwijają się wielkie, stożkowate wiechy białych kwiatów, które pod koniec sezonu przebarwiają się na różowo. Wykazuje dużą odporność i niewielkie wymagania glebowe.

Odmianę hortensji bukietowej 'Little Lime' można byłoby nazwać mniejszą siostrą hortensji 'Limelight'. Przez całe lato prezentuje swoje piękne kwiatostany w orzeźwiającej limonkowej zieleni i bieli, które jesienią przebarwią się w delikatny róż. Ze względu na swoje niewielkie rozmiary doskonale nadaje się do uprawy w małych ogrodach oraz w pojemnikach.

Różowa odmiana trawy pampasowej, Cortaderia selloana 'Rosea', jest bardzo efektowna i rzadko spotykana. Z gęstych kęp długich liści wyrastają puszyste kwiatostany o różowej barwie. Pewną wadą tej ozdobnej trawy jest brak pełnej mrozoodporności, co wiąże się z koniecznością zimowej ochrony.

Różanecznik żółty jest gatunkiem występującym licznie w zachodniej Azji oraz w Ukrainie, chociaż pojedyncze stanowisko znajduje się również w Polsce. Rośnie silnie rozgałęziony i dorasta do 2-3 m wysokości. Kwiaty są intensywnie żółte i pachnące.

Odmiana 'Admiration' popularnego berberysu Thunbrga odznacza się niewielkim wzrostem i zwartym półkulistym pokrojem. Liście krzewu są intensywnie bordowoczerwone, żółtozielono obrzeżone. Dzięki czerwonym liściom doskonale nadaje się do tworzenia w ogrodzie barwnych akcentów albo kompozycji z innymi krzewami. Odmianę wyhodowano w Litomyślu w Czechach.

Echinacea paradoxa jest jedynym gatunkiem jeżówki, który rozwija żółte kwiaty zamiast typowych purpurowych albo różowych i tym tłumaczy się epitet gatunkowy: paradoxa = "nieoczekiwana", "niezwykła". Jeżówka żółta lepiej znosi suszę i ocienienie niż bardziej popularna jeżówka purpurowa. Dzięki nietypowej barwie swoich kwiatów doskonale nadaje się do tworzenia ogrodowych kompozycji.

Szałwia czerwonokorzeniowa jest jedną z najstarszych i najcenniejszych roślin leczniczych, używanych w medycynie chińskiej. Surowcem zielarskim są korzenie zabarwione z zewnątrz na kolor czerwonobrunatny, co wyjaśnia epitet gatunkowy. Wzniesione, gęsto ulistnione łodygi, zakończone długim niebieskofioletowym kwiatostanem, mogą stanowić ozdobę ogrodowych rabat.

Lilia tygrysia należy do roślin cebulowych uprawianych w Chinach od wieków, a uroda jej oryginalnych kwiatów jest ponadczasowa. W Azji cebule lilii tygrysiej są używane co celów spożywczych i leczniczych. Ze względu na znaczną wysokość pędów kwiatowych, lilie tygrysie doskonale nadają się na tło dla niższych bylin oraz do tworzenia ogrodowych kompozycji.

Agapant afrykański jest bardzo atrakcyjną byliną południowoafrykańskiego pochodzenia. Dzwonkowate, niebieskie kwiaty tworzą kulisty, efektowny kwiatostan. Botaniczna nazwa rodzajowa pochodzi od starogreckich słów agápē = "miłość" i ánthos = "kwiat". Nie jest odporny na mróz i może być uprawiany tylko w pojemnikach, które zimę spędzają w pomieszczeniu.

Mięta czekoladowa jest odmianą mięty pieprzowej o oryginalnym zapachu czekolady z miętowym nadzieniem. Liście dodane do herbaty, kawy, mięsa, sosu albo deseru stanowią interesujące uzupełnienie smaku. Mięta czekoladowa może być również efektowną rośliną dekoracyjną w ogrodzie.

Rudbekia owłosiona jest byliną występującą w centralnej części Ameryki Północnej, jednak w naszych warunkach uprawia się ją zwykle jako roślinę jednoroczną. Ozdobę rudbekii stanowią duże koszyczki kwiatowe, w których kwiaty języczkowe są żółtopomarańczowe z ciemniejszą nasadą - stąd nazwa rudbekia dwubarwna.