Rośliny do ogrodu przydomowego

Jeżyna bezkolcowa jest zbiorową nazwą odmian hodowlanych pozbawionych genetycznie kolców, a nie gatunkiem w znaczeniu botanicznym. Na pokładających się pędach dojrzewają smaczne owoce, które można zbierać bez obawy o całość rąk i ubrania. Nowa generacja jeżyn bezkolcowych zyskała większy aromat owoców w porównaniu ze starymi odmianami i skutecznie eliminuje w ogrodzie odmiany kolczaste.

Krzew wierzby wiciowej tworzy w ogrodzie równie efektowną ozdobę, jak wierzba głowiasta. Poza tym z jej pędów można splatać płoty, zasłony i inne pożyteczne rzeczy. Na bardzo długich, elastycznych pędach wyrastają długie i wąskie liście. Jako rodzimy gatunek wierzby nie wymaga ochrony przed mrozem. Lubi gleby wilgotne i mokre, więc dobrze się czuje przy ogrodowych sadzawkach.

Facelia błękitna jest rośliną zwykle uprawianą na paszę, jednak jej fioletowoniebieskie kwiaty i ciekawy pokrój mogą również stanowić ozdobę w ogrodzie. Bogate w nektar kwiaty wabią pszczoły, trzmiele i motyle. Dodatkową zaletą jest długi okres kwitnienia facelii błękitnej - od czerwca do września. Epitet gatunkowy tanacetifolia nawiązuje do podobieństwa jej liści do liści wrotyczu (Tanacetum).

Dzwonek dalmatyński jest niską byliną, która doskonale nadaje się do okrywania powierzchni gęstym dywanem liści i fioletowych kwiatów. Nazwa gatunkowa botaniczna upamiętnia austriackiego przyrodnika Franza von Portenschlag-Leydermayer'a, zaś Polska wskazuje na bałkańskie pochodzenie gatunku.

Wiąz szypułkowy jest rodzimym gatunkiem długowiecznego drzewa, które osiąga z wiekiem znaczną wysokość i rozpiętość korony. W roli drzewa dekoracyjnego nadaje się raczej do dużych ogrodów. Charakterystyczne deskowate rozszerzenie podstawy pnia zapewnia drzewu dużą odporność na wywrócenie przez wiatr.

Wiąz syberyjski bywa nazywany wiązem Turkiestanu, co wskazuje na jego pochodzenie, mandżurskim albo karłowym. Jest średniej wielkości drzewem i w naszych warunkach niezbyt długowiecznym. Doskonale znosi przycinanie w każdym wieku i nadaje się idealnie na żywopłoty. Wszystkie potoczne i poboczne nazwy drzewa łączy jedna botaniczna: Ulmus pumila.

Przywrotnik miękki jest atrakcyjną byliną o ozdobnych liściach. W ogrodach cieszy się dużą popularnością jako roślina okrywowa. Kwiaty są wprawdzie drobne, ale rozwijają się licznie i tworzą żółtozieloną mgiełkę nad warstwą liści. Nadaje się również jako efektowne tło dla kolorowych bylin.

Pochodzący z Chin gatunek rutewki upamiętnia nazwą francuskiego botanika Père Jean Marie Delavay'a. Należy do najbardziej eleganckich bylin ogrodowych. Z luźnej kępy liści wyrasta wysoka łodyga kwiatowa zakończona wiechą filigranowych kwiatów.

Wiciokrzew pomorski jest rodzimym pnączem, jednak rzadko spotykanym w naturalnym środowisku i podlegającym ochronie. Odznacza się nieprzeciętną urodą kwiatów i owoców, a na dodatek stanowi źródło pożywienia dla owadów i ptaków. Do wzrostu potrzebuje podpory.

Zimozielony krzew skimmii japońskiej przybył do nas z Dalekiego Wschodu i stanowi ozdobę ogrodu przez cały rok. Na ciemnozielonym tle liści pojawiają się wiosną kremowobiałe grona kwiatów, a potem jaskrawoczerwone owoce. Jest rośliną dwupienną, co oznacza, że dekoracyjne pestkowce pojawią się tylko na krzewach żeńskich.

Pieris japoński 'Forest Flame' jest odmianą lubianego gatunku zimozielonych krzewów, poszukiwanych przez miłośników ogrodów. Odznacza się jaskrawą, pomarańczowoczerwoną barwą młodych liści na ciemnozielonym tle starszego ulistnienia. Odmianę wyhodowano 70 lat temu w Wielkiej Brytanii.

Mało wymagająca i przystosowana do naszych warunków klimatycznych topola biała może rosnąć w miejscach, których unikają inne drzewa i krzewy. Jest gatunkiem szybko rosnącym, a jednocześnie dosyć długowiecznym — osiąga wiek ponad 200 lat. Szarobiała kora u młodej topoli z wiekiem czernieje w dolnej partii pnia.

Jeśli chodzi o formę kwiatów egzotycznej celozji grzebieniastej, trudno znaleźć większą ekstrawagancję. Jedna z odmian celozji srebrzystej posiada zamiast normalnych, wyprostowanych kwiatostanów dziwacznie kędzierzawe kwiatowe taśmy. Deformacja wierzchołka pędu kwiatowego rozwinęła się w fantastyczne formy przypominające płaskie i wysokie "kogucie grzebienie".

Rosnący dziko na wydmowym wybrzeżu mikołajek nadmorski znajduje się pod ochroną. Uprawiany w ogrodzie stanowi oryginalną ozdobę i doskonale radzi sobie na suchych i słonecznych rabatach. Kolczaste liście, główkowate kwiatostany i przysadki efektownie wyróżniają mikołajka pośród innych ogrodowych bylin.

Kielichowiec wonny pochodzi z południowego wschodu Ameryki Północnej i jak wskazuje botaniczna nazwa gatunkowa (floridus) jest również zadomowiony na Florydzie. Nie tylko kwiaty, ale również kora tego krzewu pachnie przyjemnie cynamonem, kamforą i goździkami. Zmiażdżone świeże pędy kielichowca stanowią naturalny środek odstraszający komary i inne uciążliwe owady.

Bodziszek korzeniasty tworzy gęste, zielone dywany, które w okresie kwitnienia stanowią niezwykle efektowny widok. W swoim naturalnym środowisku rośnie między skałami i kamieniami w półcieniu, i dlatego w ogrodzie można go wykorzystać do podsadzania powierzchni pod drzewami albo obok krzewów.

Zanim większość roślin w ogrodzie wybudzi się na dobre z zimowego snu, migdałowiec trójklapowy już rozwija efektowne, małe różyczki swoich kwiatów. Pięknie kwitnący krzew może być też szczepiony na pniu podkładki, wówczas jego wysokość zależy od wysokości szczepienia.

Krokosmia ogrodowa jest mieszańcem Crocosmia aurea i Crocosmia pottsii wyhodowanym we Francji pod koniec XIX wieku. Kłosowate kwiatostany tej krokosmii przypominają nieco frezję. W odróżnieniu od mieczyka, jej bulwy mają szanse na zimowanie w gruncie. Liczne odmiany hodowlane rozwijają duże kwiaty żółte, pomarańczowe albo czerwone.

Irga pozioma jest krzewem o nisko rozpostartych pędach i charakterystycznych rozgałęzieniach, które przypominają ości ryby. Latem zapewnia efektowną okrywę ciemnozielonych liści, a jesienią bogactwo jaskrawych owoców i pięknie przebarwione liście. Ze względu na wyjątkową wartość dekoracyjną, pochodząca z Chin irga pozioma szybko stała się popularnym krzewem w europejskich ogrodach.

Przetacznik ożankowy jest rodzimą byliną, której subtelne, błękitne kwiaty pojawiają się wiosną w ogrodzie i na łące jako jedne z pierwszych. Czasem bywa mylony z niezapominajką, do której jest nieco podobny. Liście i kwiaty przetacznika ożankowego mają łagodny smak i nadają się jako dodatek do potraw. Ziele tej byliny było kiedyś cenione również ze względu na właściwości lecznicze.

Śmiałek darniowy jest trawą ozdobną tworzącą gęste kępy efektownych liści i kwiatostanów. Długie wiechy są najpierw zielone, później żółtawe, długo stanowią ozdobę ogrodu. Botaniczna nazwa rodzajowa trawy upamiętnia francuskiego botanika Louis-Auguste Deschamps.

Znany od czasów starożytnych gatunek botaniczny kapusty warzywnej jest uprawiany na całym świecie w rozmaitych odmianach, jak na przykład kalafior, jarmuż albo brukselka. Z czasem powstały też formy ozdobne kapusty, których efektownie zabarwione i ukształtowane liście stanowią ozdobę ogrodowych rabat i tarasów, a nawet są wykorzystywane w wazonach jako "kwiaty" cięte.