Goździki

Goździki ogrodowe - odmiany, uprawa, pielęgnacja, wymagania, porady

Od wielu lat goździki mają swoje miejsce w naszych ogrodach. Są to kwiaty niezwykle ozdobne, o szerokim wachlarzu kolorystycznym i wielorakim zastosowaniu – nadają się na rabaty do ogrodu, skalniaki, do nasadzania przy ścieżkach oraz do doniczek na parapety, balkony i tarasy. Ponadto używane są jako przyprawa oraz mają właściwości zdrowotne i lecznicze.

Odmiany goździków

Liczne odmiany goździków sprawiają, że jest w czym wybierać. Jest goździk pachnący, goździki dwuletnie i goździki wieloletnie. Możemy z powodzeniem przeznaczyć je na rabaty do ogrodu, skalniaki, balkony i tarasy czy na domowy parapet (goździki doniczkowe). Mogą mieć przeróżne zastosowanie, a co więcej ich pielęgnacja jest łatwa, prosta i przyjemna. One same nasza troskę i uwagę oddają wspaniale barwiąc się i upiększając przydomową przestrzeń. Wiele z nich kwitnie przez całe lato, ale są odmiany kwitnące tylko przez okres wiosny. Goździki należą niewątpliwie do jednych z najbardziej ozdobnych roślin spotykanych przy naszych domach.

Do wyboru są goździki jednoroczne, dwuletnie i goździki wieloletnie (bylina), ale zadomowione w przydomowych ogródkach potrafią doskonale rozmnażać się przez samosiew. A może zainteresuje cię także pierwiosnek w ogrodzie?

Odmiany goździków jednorocznych

Goździk ogrodowy (Dianthus caryophyllus) – kwiaty są tutaj znacząco atrakcyjniejsze i większe niż u goździka brodatego, ponadto są wielobarwne. Trzeba pamiętać o tym, że te goździki są nieco bardziej wymagające. Sadzenie goździków wymaga tutaj wcześniejszego zastanowienia – preferują stanowiska słoneczne oraz żyzną i w miarę wilgotną ziemię. To kwiat jednoroczny, ale przy łagodnej zimie może spokojnie przetrwać do następnego roku. Warto pomyśleć wiec o okryciu ich na okres pory zimowej. Istotną ich zaletą jest to, że bylina ta ozdabia nam ogród przez niemal całe lato. Należy dodać, że znakomicie sprawdza się też jako kwiat cięty do bukietów czy wazonów.

Goździk chiński (Dianthus chinesis) – najczęściej uprawiany jako roślina jednoroczna, trochę rzadziej jako dwuletnia. Rośnie w kępach i charakteryzuje się dekoracyjnymi kwiatami o różnych kolorach, w tym: biały, czerwony, różowy, a nawet dwukolorowy czy wielobarwny. Przeciętnie osiąga wysokość ok. 20 – 40 cm. Sadzenie goździków tego rodzaju wymaga próchnicznej gleby o umiarkowanej wilgotności. Ich uprawa przynosi efekty, jeśli pamiętamy, jak ważna jest ich odpowiednia pielęgnacja – uszczykujemy kwiatostany, by pobudzić roślinę. Ozdabia ogrody od czerwca do końca września.

Odmiany goździków dwuletnich

Goździk brodaty (Dianthus barbatus) – jeden z najbardziej popularnych i uniwersalnych idealny na rabaty do ogrodu. Goździki dwuletnie w odmianie goździk brodaty Dianthus barbatus, czasem bywają też określane jako goździki kamienne. Te goździki dwuletnie mogą urosnąć do 30 – 40 cm wysokości. Nasze oczy mogą raczyć się ich widokiem w porze polskiego lata, kwiat kwitnie bowiem na przełomie czerwca – sierpnia. Jak wyglądają? Goździki kamienne charakteryzują się dużymi szczytowymi kwiatostanami tworzonymi przez dużą ilość pojedynczych kwiatuszków. Bylina ta jest bardzo łatwa w uprawie. Uprawa jest prosta i przyjemna. Dlaczego? Goździk brodaty Dianthus barbatus nie ma szczególnych wymagań, rośnie zarówno w pełnym słońcu, jak i w cieniu. Można go spokojnie posadzić praktycznie w każdym miejscu. Te goździki dwuletnie mają jednak to do siebie, że preferują żyzną glebę, w której znajdują się liczne składniki pokarmowe. Bylina rozmnaża się przez wysiew nasion. Warto wziąć pod uwagę to, że gdy jej pielęgnacja będzie odpowiednia i goździk brodaty poczuje się w naszym ogrodzie „jak w domu”, rozmnażać się będzie przez samosiew.

Goździk skalny (Dianthus petraeus) – goździki te charakteryzują się drobniutkimi listkami w kolorze srebrnym i licznymi malutkimi kwiatuszkami w różnych odcieniach koloru różowego. Nadają się do ogrodu na rabaty, znakomicie prezentują się na skalnikach – nie bez przyczyny nazywa się je goździk skalny, a także wspaniale komponują się z kamiennymi ścieżkami wijącymi się po przydomowej przestrzeni. Wielość zastosowania czyni z nich idealny kwiat dla wielu ogrodników. Są dość niskie, osiągają wysokość od ok. 5 do 15 cm (stąd poleca się je do nasad skalnych). Mają dość nieduże wymagania – preferują stanowiska słoneczne, ale glebę w miarę wilgotną. Goździk skalny zakwita na wiosnę.

Goździk pierzasty – bylina ta jest jedną z najczęściej uprawianych w polskich ogrodach. Jak wyglada goździk pierzasty? Te goździki wieloletnie mogą kwitnąć na biało, różowo i czerwono. Kwiaty są pojedyncze oraz pełne. Mogą być częścią większej kwiatowej kompozycji lub sadzone w grupach na rabatach. Ponadto ten rodzaj to goździk pachnący, który nie tylko ozdabia nasz ogród, ale i przyjemnie pachnie. Kto więc uwielbia ten gatunek kwiatów i poszukuje goździk pachnący, goździk pierzasty będzie na pewno trafionym pomysłem.

Uprawa, wymagania i pielęgnacja goździków

Uprawa goździków

Sadzenie goździków nie wymaga jakiejś dużej wiedzy specjalistycznej. Uprawa ich jest w miarę prosta, o ile poznamy upodobania tej rośliny. Kwiat ten zdecydowanie preferuje stanowiska słoneczne, najlepiej takie, gdzie nie będzie narażony na nadmierny wiatr. Niektóre odmiany nie mają nic przeciwko stanowiskom w półcieniu, a nawet cieniu – wszystko zależy od konkretnej odmiany goździków.

Goździki najlepiej rozmnażać przez siew na wiosnę. W zależności od odmiany goździków zaleca się ich sadzenie na przełomie marca i kwietnia. Natomiast w miesiącu maju powinniśmy wysadzić wyrosłe sadzonki na miejsce, w którym chcemy, aby na stałe rosły.

Goździki - wymagania

Goździki nie mają wygórowanych wymagań, ale jeśli chcesz, aby pięknie zdobiły twój ogród pamiętaj, że ważny jest rodzaj gleby, na którym zamierzasz je posadzić. Najpopularniejsze odmiany goździk brodaty i goździk ogrodowy preferują zupełnie odmienne warunki. Ten pierwszy lubi żyzną ziemię o obojętnym pH, natomiast ten drugi piaszczysto-gliniastą również o obojętnym pH gleby. Sadzenie goździków nie jest trudne, ale aby przyniosło efekt w postaci wspaniałych kwiatostanów, muszą być spełnione powyższe warunki.

Pielęgnacja goździków

Jak pielęgnować goździki? Pielęgnacja goździków to przede wszystkim regularne podlewanie i zraszanie, choć dość dobrze znoszą upały, a to za sprawą włoskowatych listków. Uprawa ich nie kończy się jednak na tym. Kiedy przychodzi wiosna warto zwrócić uwagę czy goździki wypuszczają pędy poboczne. Jeśli zaobserwujemy ich brak wiosenna pielęgnacja polegać będzie na uszczyknięciu ich od góry, tak, aby pobudzić roślinę do rozrostu. Kto zapomni o tym zabiegu powinien liczyć się z tym, że kwitnienie będzie opóźnione. Poza tym tego rodzaju pielęgnacja naszego goździka ma jeszcze jeden cel – w ten sposób kwiat staje się silniejszy i bardziej okazały. Pielęgnacja to także nawożenie w sezonie wegetacyjnym – goździki lubią, kiedy podsypujemy je nawozami o Niskiem zawartości azotu. Pielęgnacja dotyczy również tematu goździki doniczkowe – zalecamy je przyciąć po to, aby pobudzić je do ponownego kwitnienia. Jeśli zrobimy to umiejętnie obdarują nas w porze jesiennej ponownie kwiatami.

Właściwości lecznicze i zdrowotne kwiatów

Być może wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że kwiat ten oprócz tego, iż jest ozdobą ma właściwości lecznicze i zdrowotne. Znieczulają – doskonale sprawdzą się na ból zęba, odświeżają – z ich pomocą pozbędziemy się nieświeżego i nieprzyjemnego oddechu. Wykorzystuje je obecnie Ajurweda, medycyna chińska oraz zachodnie ziołolecznictwo i stomatologia. Stosowane są również jako przyprawa. Ale to nie wszystko, goździki mają naprawdę szerokie zastosowanie.

Goździki jako przyprawa

Sporządza się ją z goździkowca korzennego, drzewa, które pochodzi z terenu Azji. Przyprawa ta ma właściwości, których zastosowanie znane jest od aż 2 tysięcy lat! Najpierw goździki chętnie wykorzystywała słynna dynastia Han panująca nad starożytnymi Chinami. Później przyprawa oraz jej zastosowanie odkryli kupcy arabscy. To właśnie oni zakupili ją i tak trafiła najpierw do Wenecji, a w późniejszym czasie stała się znana na terenie całego Starego Kontynentu. Dziś zapach goździków jest doskonale znany każdemu z nas. Dodaje się je nie tylko do grzanego wina, ale przede wszystkim ma zastosowanie do sosów mięsnych, używa się go do kompotów czy ponczów. W postaci sproszkowanej stosuje się go farszu, pasztecików czy do spaghetti. Pasuje do większości mięs, świetnie komponuje się zarówno z baraniną, jak i z wieprzowiną. Używa się go też do przyrządzania ciasteczek na Boże Narodzenie.

Eugenol substancja odpowiada za właściwości lecznicze i zdrowotne goździków. Zmniejsza ona stany zapalne, a nawet mówi się o tym, że zmniejsza tempo rozwoju nowotworów.

Olejek goździkowy

Trudno uwierzyć, że goździki mogą uśmierzać ból, ale to prawda. Stosuje się je powszechnie jako środek uśmierzający ból głowy czy uporczywy ból zęba. Dobrze wpisuje się w domowe sposoby na dolegliwości, a medycyna naturalna czerpie z niego garściami. Znajduje zastosowanie w leczeniu wielu chorób. Olejek goździkowy zawiera wspomniany wcześniej eugenol, który może pochwalić się właściwości znieczulającymi. Ponadto olejek goździkowy może zapobiegać zawałowi serca, a to za sprawą wytwarzania grup nadtlenowych lipidów. Mówi się również o tym, że olejek goździkowy powinni stosować panowie borykający się z problemem przedwczesnego wytrysku. Stosuje się go też jako afrodyzjak.

Właściwości lecznicze i zdrowotne

Goździki są także źródłem wielu witamin i składników odżywczych – zawierają m.in. witaminę C, E, A i K, mogą pochwalić się zawartością minerałów, w tym: wapnia, magnezu i potasu.

Ich właściwości lecznicze i zdrowotne mają jednak o wiele szersze zastosowanie. Dowiedziono, że obniżają poziom cholesterolu.

Herbatka z goździków ma właściwości antyseptyczne i działa przeciwbólowo. Poleca się ją przy bólach gardła, kaszlu i na udrożnienie nosa.

Grzaniec z goździków natomiast znakomicie sprawdzi się w porze zimowej. Ma zastosowanie i właściwości rozgrzewające. Z ciekawostek warto wspomnieć również o tym, że wykorzystuje się jako środki przeciwrobaczne.

Co ciekawe, goździki mają jeszcze jedno zastosowanie, o którym być może mało kto z nas ma pojęcie. Mianowicie wykorzystać go można w walce z molami.