Judaszowiec

Judaszowiec - odmiany, sadzenie, stanowisko, cięcie, pielęgnacja

Krzew lub niewielkie drzewko pokryte wiosną niemal w całości kwiatami to judaszowiec. Jego pędy i pień wręcz uginają się od ciemnoróżowych kwiatów. To jeden z piękniejszych okazów zdobiących ogrody oraz parki. Zachwyci każdego kto obok niego przejdzie. Jak długo kwitnie? Poznajmy jego wymagania oraz odmiany. Jaką najlepiej wybrać do ogrodu?

Judaszowiec – charakterystyka

Judaszowiec może mieć formę krzewu lub drzewa. Należy do rodziny bobowatych (Fabaceae). W naturze rośnie na obszarze Europy, Ameryki Północnej i Azji.  Liczy około 10 gatunków. W naszym kraju sadzony jest judaszowiec kanadyjski, południowy lub chiński. Żaden nie jest całkowicie odporny na krajowe spadki temperatury. Najlepiej poradzi sobie jednak judaszowiec kanadyjski.

Jako krzew ma dość luźną formę, zaś jako drzewko na pniu parasolowatą (konary skierowane do góry).

Tym co charakterystyczne dla tej rośliny są oczywiście kwiaty, które wiosną pokrywają szczelnie gałęzie i  pień. Wyrastają nim pojawią się liście. Taki obraz drzewa można podziwiać koło 3-4 tygodnie począwszy od końca kwietnia. Kwiaty zebrane są w  tzw. baldacho-grona.

Po przekwitnięciu pojawiają się liście o sercowatym kształcie. Mogą mieć kolor zielony lub bordowy. Liście na jesień zmieniają kolor na żółto-pomarańczowy lub bordowo-brązowy. W okolicach lata na judaszowcu wyrastają płaskie strączki  o długości około 10 cm. Są to jego owoce. U okazów za granicą utrzymują się długo, jednak w Polsce nie zawsze się pokazują.

Po zakupie sadzonki trzeba zdawać sobie sprawę z tego, iż zakwitają dopiero około 1,5 metrowe okazy. Czasem trzeba poczekać aż kilka lat. Nie myślmy, że coś z naszym judaszowcem jest coś nie tak. Taka jego natura.

Uprawa, pielęgnacja i cięcie judaszowca

Jakie warunki preferuje ta piękna roślina, jaką jest drzewo judasza? Stanowisko powinni być słoneczne i raczej zaciszne.  Podłoże raczej żyzne, lekko kwaśne lub zasadowe , przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne. Prędzej urośnie na zbyt suchej niżeli mokrej i gliniastej. Miejsce powinno być osłonięte od wiatru gdyż dokuczają mu mroźne, zimowe wiatry.

Co można zrobić, by ochronić maksymalnie krzew przed przemarznięciem? Cały okaz warto owijać na zimę jutą lub gotową agrowłókniną.  Zaś wokół pnia warto usypać kopiec z kory. Możliwie jak najwyższy.

Sadzenie sadzonek judaszowca powinno odbywać się jesienią. Wówczas wilgotność gleby będzie odpowiednia, aby sadzonka się przyjęła. Spotyka się też judaszowce uprawiane w donicach. Te okazy na zimę przenosimy do piwnicy z oknem, komórki, pod zadaszony ganek czy inne miejsce gdzie mamy możliwość.

Cięcie judaszowca nie jest zabiegiem koniecznym w przypadku krzewu. Można z niego usuwać jedynie przemarznięte i suche gałęzie.  Jednak, gdy mam okaz w formie drzewka to należy ciąć pędy wybijające z dołu pnia, zaś te górne skracać, aby nadać formę koronie. Sadząc judaszowiec w formie krzewu skracamy wszystkie jego pędy, aby pobudzić roślinę do krzewiastego pokroju tzn. do wyrastania nowych przyrostów od ziemi. Czas na cięcie to wczesna wiosna, nim pojawią się kwiaty.

Judaszowiec zwykle sadzony jest jako soliter. Pośród zieleni miejskiej zdarzają się szpalery drzew judaszowca wzdłuż alejek.

Judaszowiec - rozmnażanie

Chcąc rozmnożyć judaszowiec trzeba wiedzieć, że raczej nie robi się tego w amaturskich warunkach. Zajmują się tym szkółki ogrodnicze. Sposobem rozmnażania judaszowca jest wysiew nasion.  Te są zbierane jesienią. Następie przeprowadza się tzw. przechłodzenie. Dopiero wiosną wysiewa się je w szklarniach. Temperatura powinna mieć wówczas minimum 20 st. C.  Kiedy pojawią się trzy listki to siewki pikuje się do doniczek. Do sprzedaży do gruntu nada się dopiero po 2-3 latach. Jest to zatem proces pracochłonny.

Gatunki i odmiany judaszowca w Polsce

Judaszowiec kanadyjski (łac. Cersis canadensis)

Ten gatunek jest najczęściej spotykany w Polsce. Pochodzi z terenów Meksyku i Ameryki Północnej. Ze wszystkich judaszowców  jest zdecydowanie najwyższy. Może dorastać do 7 metrów. Cechuje się największą mrozoodpornością wśród całej rodziny. Ma najwięcej odmian. Część z nich ma białe, nie różowe kwiaty np. Royal White czy Alba. Niektóre odmiany mają purpurowo- brązowe liście np. 'Forest Pansy' , a niektóre złoto pomarańczowe np. 'Rising Sun'. Jeszcze bardziej wyjątkowa jest odmiana 'Carolina Sweethearth'. Ma spore i nakrapiane liście. Kolor plamek od  zieleni, przez fioletowy, po biały. Z końcem lata są zielone.

Popularność zyskuje judaszowiec kanadyjski 'Ruby Falls'  nazywany judaszowcem płaczącym z powodu swoich zwisających pędów. To zwykle niskie drzewko do 2-3 metrów wysokości. Kwitnie  różowymi kwiatami, po czym pojawiają się purpurowe liśćmi. Jesienią zaś zamieniają barwę na pomarańczowy odcień.

Ciekawe wydaje się także odmiana 'Cascading Hearts' charakteryzująca się parasolowatą formą, zwieszającymi i poskracanymi pędami. Kwiaty na wiosnę są purpurowe. Liście są zielone, a na jesień zmieniają barwę na żółtą.

Odmiana 'Traveller' nadaje się do małych ogrodów. Dorasta do 1,5 metra wysokości. Ma błyszczące, rudawe liście. Mienią się miejscami na zielono.

Judaszowiec chiński (łac. Cersis chinensis)

To gatunek charakteryzujący się  najwcześniejszym kwitnieniem. Można się spodziewać kwiatów już w pierwszej połowie kwietnia. Większość odmian ma zielone liście, które na jesień zmieniają barwę na żółtą. W Polsce dorasta do 4-5 metrów. z kolei kwiatów można spodziewać się dopiero po około 4-5 latach od posadzenia.

Odmiana  'Avondale'  ma parasolowatą formę i grube, ciemnozielone listki, które rosną także, że zachodzą jedne na drugie. Kwiaty są klasycznie różowe. Odmiana 'Melon Beauty' zakwita późno, bo dopiero w maju. Kwiaty są różowe, zaś liście czerwono-brązowe. Potem złoto- żółte, a z końcem lata zielone. Rośnie umiarkowanie do 3 metrów.

Judaszowiec południowy (łac. Cercis siliquastrum)

W naturze rośnie w krajach basenu Morza Śródziemnego. Odznacza się różowofioletowymi kwiatami. Dorasta do 5 metrów wysokości. Liście są duże, dość grube z żyłkowaniem. Na jesień zmieniają kolor na rudo-złoty. Najpiękniejsza jest odmiana 'Alba' z białymi kwiatostanami. Zakwitają dopiero w maju. Liście zielone, na jesień z kolei żółte.  pojawiających się w maju. Liście przebarwiają się jesienią na piękny żółty kolor.

Judaszowiec - odmiany, uprawa i pielęgnacja pięknego wiosennego drzewa

Judaszowiec to jeden z najpiękniejszych drzew i krzewów ozdobnych, które można uprawiać w Polsce. Te drzewa kwitnące każdego zauroczą swoimi przepięknymi kwiatami, które utrzymują się przez dłuższy czas. To wiosenne drzewo, na którym kwiaty pojawiają się nie tylko na pędach, ale także na konarach, a nawet na pniu. Z tego względu kwitnący krzew judaszowiec to naprawdę niezapomniany widok.

Judaszowiec – kilka słów o gatunku

Judaszowiec to drzewa kwitnące, wyróżniające się niezwykłym kolorem i rozłożeniem kwiatów. Obecnie cała ta grupa ma dziewięć gatunków, z których aż pięć nadaje się do uprawy w naszych warunkach klimatycznych. Wygląda jak spory krzew lub niewielkie drzewo – jest to zależne od sposobu prowadzenia i konkretnego gatunku. Ma najczęściej parasolowaty pokrój, dzięki czemu wspaniale prezentuje się w ogrodzie.

Judaszowiec kwitnie dopiero w maju, warto jednak poczekać na pojawienie się kwiatów, ponieważ ich widok jest naprawdę wyjątkowy. Pojawiają się bardzo licznie, w pękach po kilka sztuk. Oblepiają dosłownie całą roślinę, przez co judaszowiec wygląda wręcz nierealnie, jak z bajki. Kwiaty mają jasno- lub ciemno-różowy kolor, są bardzo drobne i pojawiają się w tym samym momencie do intensywnie wybarwione na zielono liście. Kwitnienie utrzymuje się nawet do trzech tygodni.

W uprawie judaszowiec nie jest szczególnie skomplikowany, dlatego coraz częściej można go spotkać w polskich ogrodach. Jego sadzonki można znaleźć niemal w każdym sklepie ogrodniczym, a ich cena nie jest zbyt wygórowana. Rośliny dobrze sprawdzają się w naszych warunkach klimatycznych i są dość odporne na mróz, chociaż stopień odporności jest zależny od gatunku. Cercis canadensis, czyli judaszowiec kanadyjski na przykład jest w zupełności wytrzymały na mróz, jednak jego pąki mogą przemarzać wczesną wiosną.

Cercis canadensis, czyli judaszowiec kanadyjski i inne najpopularniejsze gatunki

Najbardziej popularnym gatunkiem jest judaszowiec kanadyjski, czyli Cercis canadensis. Jest to podstawowy gatunek, który pochodzi z Ameryki Północnej. W Polsce, w naszym klimacie to niezbyt wysokie drzewo, które charakteryzuje się powolnym wzrostem. Wobec tego cercis canadensis nadaje się nawet do niewielkich ogrodów i małych działek. Nie stanowi także zbyt dużej konkurencji dla innych roślin, dlatego właśnie te drzewa liściaste świetnie się sprawdzają w każdym ogrodzie.

Judaszowiec kanadyjski (cercis canadensis) po kilkudziesięciu latach osiąga około 6-8 metrów wysokości, a cała średnica i rozłożenie wszystkich gałęzi wynosi około 6 metrów. Drzewo ma bardzo nieregularny pokrój, tworzy dość duży pień i liczne, grube konary, które rozchodzą się na boki. Na silnie nasłonecznionych stanowiskach pędy rozkładają się prawie prostopadle do pnia, dzięki czemu judaszowiec kanadyjski wygląda zupełnie niewiarygodnie. Judaszowiec kanadyjski jest miododajny, jego drobne kwiaty przyciągają do ogrodu ogromne ilości drobnych owadów, głównie pszczół. W przeciwieństwie do pozostałych gatunków, judaszowiec kanadyjski najpierw wytwarza kwiaty, a później liście.

Kolejnym bardzo znanym gatunkiem jest nie tylko judaszowiec kanadyjski, ale także judaszowiec chiński (cercis chinensis). Jest to krzew najczęściej wykorzystywany jako soliter. Pojawia się w ogrodzie samodzielnie, chociaż nie jest szczególnie konkurencyjny, jednak zajmuje dużo miejsca i może rzucać cień. Judaszowiec chiński to wolno rosnący krzew lub drzewo, które stosunkowo krótko utrzymuje sercowate liście. Małe rośliny mogą być niezbyt odporne na mróz, jeżeli jednak uda ci się ochronić tę roślinę przez kilka pierwszych lat, później będzie się wspaniale prezentował. Liście mają aż 15 cm długości, dzięki czemu roślina jest atrakcyjna przez cały rok, chociaż oczywiście najpiękniej wygląda w czasie kwitnienia. Judaszowiec chiński cały pokrywa się kwiatami, łącznie z pniem i starymi gałęziami i konarami. W Polsce judaszowiec chiński jest na tyle popularny, że hodowcy pracują nad jego odmianami. Obecnie powstają coraz bardziej odporne na chłód i coraz wcześniej wytwarzające przepiękne kwiaty. Najbardziej popularny judaszowiec chiński – ‘Avondale’ kwitnie już dwa lata po posadzeniu sadzonki.

Judaszowiec południowy i judaszowiec płaczący

Judaszowiec południowy (cercis siliquastrum, znany także pod nazwą judaszowiec wschodni) i judaszowiec płaczący w ogrodach to dwa nieco mniej znane w Polsce gatunki tego wyjątkowego krzewu. Uprawa, jeśli chodzi o te krzewy liściaste, jest o wiele bardziej wymagająca, ponieważ oba są bardziej wrażliwe na mróz, niż przedstawiony wcześniej i bardzo powszechny judaszowiec chiński. Jednak są tak piękne, że warto zastanowić się nad ich hodowaniem, zwłaszcza w cieplejszych częściach kraju.

Judaszowiec południowy najczęściej przyjmuje postać krzewu o zaokrąglonym pokroju. Kwiaty są nieco bardziej fioletowe niż pozostałych gatunków, mogą być także nieco większe, mają motylkowaty kształt. Bardzo szczelnie pokrywają całą powierzchnię kory, także na pniu. Hodowcom udało się wytworzyć odmianę ‘Alba’, która ma przepiękne, białe kwiaty. To jedna z niewielu odmian o innym kolorze niż różowy, więc ten judaszowiec wschodni cieszy się największym powodzeniem. Odpowiednio uprawiany, judaszowiec wschodni, po wielu latach może osiągnąć rozmiar niewielkiego drzewa, do 5 metrów wysokości, najczęściej jest jednak niewysokim krzewem. Jednak jego atrakcyjność sprawia, że nie można oderwać od niego wzroku. Ze względu na mniejszy pokrój, można sadzić go z różnymi innymi roślinami w większych grupach. Judaszowiec wschodni potrzebuje szczególnej pielęgnacji, zwłaszcza przed nadejściem mrozów warto go bacznie obserwować. Jednak najwięcej uwagi należy mu dać wczesną wiosną, gdy zacznie się wegetacja. To wtedy największe szkody może wyrządzić mu mróz, a okres kwitnienia mógłby przynieść rozczarowanie.

Kolejnym mniej popularnym gatunkiem jest judaszowiec płaczący. W zasadzie nie jest to odrębny gatunek – to podgrupa judaszowca kanadyjskiego Cercis canadensins, ale niestety stosunkowo mało znana. Niestety, ponieważ to zdecydowanie jeden z najbardziej atrakcyjnych judaszowców. Na tle innych roślin, omawiany krzew judaszowiec wygląda jak miniaturowe drzewko. Na dodatek jego pędy się przewieszają do ziemi, dzięki czemu w okresie kwitnienia wygląda jak różowa wierzba płacząca. Jego oblepione ciemnoróżowymi kwiatami pędy sięgają aż do ziemi, odsłaniając kwiaty wyrastające na pniu. Judaszowiec płaczący ładnie wygląda także po przekwitnięciu – wtedy jego sercowate liście także się zwieszają, co daje naprawdę niezwykły efekt. Niektóre odmiany mają ciemnobrązowe lub bordowe liście, co jeszcze bardziej ozdabia ogród.

Sadzonki i stanowisko dla judaszowca

Judaszowiec to dość wymagająca roślina pod względem stanowiska. Bardziej wrażliwe na zimno gatunki, jak judaszowiec południowy, czy judaszowiec chiński szczególnie trzeba chronić, sadząc je w miejscu dobrze osłoniętym przed zimnem i nieprzyjemnym wiatrem. Z tego względu judaszowiec południowy należy sadzić w pobliżu ściany budynku, żeby był dobrze osłonięty. Drzewko przede wszystkim musi mieć zacisznie, jednak warto wiedzieć, że zwłaszcza judaszowiec kanadyjski i judaszowiec chiński potrzebują także dość silnego nasłonecznienia. To roślina, która lubi ciepło, a w półcieniu lub cieniu nie rozwija się zbyt szybko. Na takim stanowisku może być także bardziej narażony na choroby różnego typu.

Kolejnym ważnym aspektem wyboru stanowiska dla judaszowca jest fakt, że roślina ta potrzebuje suchego podłoża. Nie lubi, jeśli gleba nie przepuszcza wody – z tego względu pobliże budynku będzie najlepszym miejscem, bo tam jest najczęściej dość sucho. Dodatkowo warto sprawdzić, czy w pobliżu drzewka nie znajduje się rynna, z której woda może ciągle zbytecznie nawadniać roślinę. Judaszowiec południowy powinien znajdować się także w takim miejscu, by łatwo było osłonić go przed zimnem. Warto także zwrócić uwagę na to, że rośliny nie mogą być przesadzane, więc miejsce dla nich powinno się wybrać z rozwagą.

Judaszowca można uprawiać na dwa sposoby – z nasion albo za pomocą sadzonek. Ten pierwszy sposób jest dość czasochłonny i pracochłonny, bardzo długo trwa zanim będziesz mógł wysadzić niewielką rozsadę do ogrodu. Znacznie lepiej jest zakupić sadzonkę w sklepie ogrodniczym – ich cena może być bardzo różna i bardzo się wahać, od kilkunastu złotych do ponad 100 zł za duże drzewko najbardziej fantazyjnych odmian. Judaszowiec wschodni może być nieco droższy niż inne gatunki.

Uprawa i pielęgnacja judaszowca

Po posadzeniu judaszowiec nie wymaga zbyt wiele uwagi. W zasadzie należy go tylko delikatnie nawadniać w czasie większych upałów i w okresie suszy. Poza tym nie trzeba się nim zajmować. Judaszowiec nie potrzebuje nawet nawożenia – średnio żyzne podłoże jest dla niego najbardziej odpowiednie, więc nawóz wieloskładnikowy stosuje się tylko, jeśli gleba jest bardzo wyjałowiona.

Ta wyjątkowa roślina nie potrzebuje także przycinania. Judaszowiec rozrasta się bardzo malowniczo, jest po prostu przepiękny, dlatego nie warto go kształtować, chyba, że naprawdę chcesz mieć wyjątkowe drzewko. Nie potrzebuje przycinania by się odmłodzić i zwiększyć kwitnienie. Dopiero po wielu latach musisz usunąć stare pędy, cięcie interwencyjne wykonuje się rzadko, kiedy zauważysz, że twoja roślina kwitnie dużo rzadziej niż wcześniej.

Jedynym momentem, kiedy bardzo uważnie należy się przyglądać judaszowcowi, jest okres tuż przed nadejściem zimy i niewiele po niej. W tym czasie judaszowiec południowy zwłaszcza potrzebuje opieki. Jeżeli rośnie przy ścianie, warto dokładnie osłonić całe drzewo, na przykład za pomocą agrowłókniny. Dotyczy to zwłaszcza małych sadzonek i średnich roślin. Dorosłe, ogromne drzewo może być trudno osłonić, ale ono już będzie bardziej odporne na zimno. Je jednak należy także zabezpieczyć przed zimnem, na przykład rozkładając ocieplacze wokół korzeni i pnia – takie działanie powinno wystarczyć, by roślina nie przemarzła. To ważne, by o to zadbać – judaszowiec nie znosi zimna i bardzo powoli się regeneruje. Jeżeli jego korzenie zmarzną, odrośnięcie rośliny może być niemożliwe.

Chociaż bywa nieco kłopotliwy, judaszowiec jest bardzo popularny. Wynika to z tego, że jest naprawdę bardzo atrakcyjny. Zaproszenie go do ogrodu to gwarancja, że na przełomie kwietnia i maja działka zmieni się w bajkową krainę.