Rośliny araliowate

Rośliny araliowate - charakterystyka, wymagania, uprawa, pielęgnacja

Rośliny araliowate (Araliaceae Juss.) to obejmująca aż 1450 gatunków rodzina drzew, krzewów i pnączy. Te ostatnie są najciekawsze – wiele z nich, chociażby pospolity bluszcz są efektowne i uprawia się je jako rośliny dekoracyjne. Są popularne także w Polsce. Dowiedz się, jak uprawiać rośliny araliowate i jak zadbać o ich potrzeby.

Rośliny araliowate – charakterystyka

Araliowate (Araliaceae Juss.) są dość mocno zróżnicowane. Ta rodzina z rzędu selerowców obejmuje przecież zarówno krzewy, jak i wysokie i niskie drzewa, oraz pnącza o zdrewniałych łodygach. Jedna niewielka podrodzina Hydrocityloideae to rośliny zielne. Większość roślin to gatunki wieloletnie, ale wśród zielnych zdarzają się także jednoroczne i dwuletnie.

Cechą charakterystyczną roślin araliowatych mogą być przeważnie skrętoległe liście, zazwyczaj długoogonkowe, bez przylistków. Jednak już blaszki są różnie uformowane, są pojedyncze albo złożone, często mają dłoniasty kształt, jak u bluszczu pospolitego. Czasami są klapowane lub tarczowane. Co ważne, listki mają wyraźną sieć żyłek, co u wielu gatunków jest bardzo charakterystyczne.

Drobne, niepozorne kwiaty nie mają większej wartości dekoracyjne. Najczęściej są obupłciowe i zbierają się w baldachy i główki. Niewielki odsetek gatunków z rodziny araliowatych ma kwiaty zebrane w grona albo kłosy. Owoce to pestkowiec lub jagoda. Są niewielkie, ale u niektórych gatunków, jak na przykład bluszcz, mogą być dekoracyjne. Rośliny araliowate mają niejadalne owoce, które bywają jednak przysmakiem ptaków.

Użytkowe rośliny araliowate

Rośliny araliowate to około 1450 gatunków. Duża część z nich ma znaczenie użytkowe. W ziołolecznictwie wykorzystuje się zwłaszcza wszechlek Panax. Sama nazwa wskazuje, że roślina ma szerokie działanie lecznicze. W Azji zastosowanie znajduje także Tetropanax papyrifer, z którego robi się wysokiej jakości papier. Jest on wykorzystywany do tradycyjnego malowania farbami wodnymi albo do wyrobu papierowych kwiatów z origami.

Niektóre drzewa z roślin araliowatych są wykorzystywane na drewno opałowe lub konstrukcyjne. Jedną z tych roślin jest szeflera. W naturze jest to niskie drzewo, w naszych warunkach klimatycznych uprawia się ją wyłącznie w doniczkach, jako roślinę ozdobną. Nic dziwnego, jest naprawdę piękna, jej liście są bardzo dekoracyjne. W domu uprawia się także bluszcz i niektóre jego gatunki, w doniczkach można spotkać także fatsję o pięknych, dłoniastych liściach. W ogrodzie od czasu do czasu pojawiają się wieloletnie aralie, chociaż ich wymagania mogą być wysokie. To krzewy lub niewysokie drzewa, które przyciągają wzrok pięknymi kwiatami. Występują w Azji i obu Amerykach, w naszych warunkach klimatycznych uprawia się je rzadko. Na uwagę zasługują także rodziny z rodzaju wąkrota – są to cenione rośliny akwariowe.

Rośliny araliowate i ozdobni przedstawiciele rodziny

Najbardziej popularnym przedstawicielem rodziny araliowatych jest szeflera. Ta wyjątkowa roślina ponownie wróciła do łask i cieszy się dużym powodzeniem. Jest to bardzo niskie drzewko, które pięknie się rozwija w jasnych pomieszczeniach o niezbyt natężonym nasłonecznieniu. Chociaż szeflery występują naturalnie w tropikach, wystarcza im temperatura ok 22 stopni, są więc wręcz idealne do mieszkania. Uprawa szeflery nie jest zbyt skomplikowana, roślinę należy podlewać co tydzień i nawozić preparatem do kwiatów ozdobnych z liści.

W uprawie doniczkowej i ogrodowej pojawiają się także bluszcze. To jedna z roślin, które mają najmniejsze wymagania. Bluszcze nie są jednoroczne, to niezwykle trwałe gatunki, na jednym miejscu mogą przetrwać dziesiątki lat, będą się tylko rozrastać w górę. Bluszcz Hedera lubi cień, ale adpotuje się do wszystkich warunków. Aby przyspieszyć jego wzrost, warto podcinać regularnie pędy, najlepiej wczesną wiosną.

Domowe fatsje są już nieco bardziej wymagające. Potrzebują żyznego i przepuszczalnego podłoża w doniczce. Ma duże liście i osiąga więcej niż 1 m wysokości, dlatego ma duże zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Uprawa udaje się najlepiej w półcieniu. Warto jednak wiedzieć, że fatsje potrzebują chłodu zimą – najlepsza temperatura to mniej więcej 5 stopni. W mieszkaniu trudno osiągnąć takie warunki. Można jednak wystawić ją na balkon, dobrze opatuloną słomą lub workiem z agrotkaniny. Znosi spadki temperatur do -7 stopni Celsjusza.