Uprawa ziemniaków na działce

Na powodzenie uprawy ziemniaka na działce ma wpływ wiele czynników: wcześniejsze przygotowanie gleby, sposób sadzenia, pielęgnacja i ochrona przed chorobami oraz szkodnikami, a także odpowiednie sąsiedztwo innych roślin. Oczywiście istotny będzie również wybór odmiany ziemniaka.

Przygotowanie gleby

Ziemniaki jadalne nie mają dużych wymagań w stosunku do gleby, choć najbardziej odpowiednia do ich uprawy będzie ta o odczynie dość kwaśnym, tj. ph na poziomie 5-6. W powodzeniu uprawy ziemniaków bardzo ważną rolę odgrywa płodozmian. Ziemniaków nie sadzimy w miejscu, w którym w bieżącym roku rosły inne rośliny okopowe i rośliny psiankowate. Natomiast ziemniak bez przeszkód będzie rósł na zagonie po roślinach strączkowych, zbożach i nawozach zielonych. Do uprawy ziemniaków warto również wybrać słoneczne stanowisko.

Aby ziemia była żyzna i bogata w składniki pokarmowe, warto przygotować ją już jesienią. Zagon, na którym mają rosnąć ziemniaki, przekopujemy, usuwając chwasty. Warto w tym celu posłużyć się widłami, które – w przeciwieństwie do szpadla - nie potną korzeni chwastów, zatem pozwolą na precyzyjniejsze ich usunięcie. Jeśli mamy taką możliwość, możemy zasilić glebę obornikiem lub kompostem, które są znakomitym źródłem azotu. Pamiętajmy jednak, że taki naturalny nawóz należy przykryć ziemią, aby ograniczyć straty azotu. Wiosną, przed posadzeniem ziemniaków, warto przekopać ziemię raz jeszcze, ponownie zasilić ją kompostem lub nawozem sztucznym, a następnie zagrabić. Do wiosennego nawożenia nie stosujemy obornika. Zastosowanie go bezpośrednio przed sadzeniem mogłoby spowodować gnicie bulw.

Sadzenie ziemniaków

Ziemniaki sadzimy w tzw. redlinach na głębokość 4-8 cm, w rozstawie 30x60 cm, i okopujemy. Im gleba jest lżejsza, tym głębiej umieszczamy w niej bulwy. W zależności od pory sadzenia, wyróżnia się odmiany bardzo wczesne, wczesne, średnio wczesne i późne. Do uprawy ziemniaków w przydomowych ogródkach szczególnie poleca się odmiany na wczesny zbiór lub odmiany późne, służące do przechowania na zimę. Odmiany wczesne są wrażliwe na przymrozki, zatem termin sadzenia uzależniony jest od temperatury gleby – optymalna to powyżej 8 stopni C. Zazwyczaj odmiany wczesne sadzi się w połowie kwietnia i jeśli istnieje ryzyko przymrozków, ziemię zabezpiecza się włókniną.

Do sadzenia nadają się bulwy zdrowe, bez uszkodzeń mechanicznych, wolne od wirusów. Bulwy, czyli tzw. sadzeniaki, warto przed posadzeniem podkiełkować – przyspieszy to wzrost roślin. Zabieg ten trwa około miesiąca przed wysadzeniem. Bulwy w skrzynkach wstawia się do pomieszczenia o temperaturze 10-14 stopni C z dostępem do światła. W tym czasie należy od czasu do czasu spryskać je wodą i okryć przezroczystą folią – zapobiegnie to więdnięciu bulw.

Jaką odmianę ziemniaka wybrać?

Odmian ziemniaka jest mnóstwo, warto jednak sięgać po odmiany polskie, które przystosowane są do naszych warunków klimatycznych. Przy wyborze odmiany dobrze jest też kierować się wielkością plonu, walorami smakowymi oraz podatnością na choroby. Ostatnie kryterium jest szczególnie istotne, jeśli chcielibyśmy uprawiać ziemniaki w sposób ekologiczny.

Sprawdzonymi i najczęściej polecanymi do uprawy na działkach odmianami ziemniaka są Irys, Miłek, Orlik (bardzo wczesne), Bila, Bard, Denar, Gracja, Irga, Korona, Lord, Owacja, Vineta (wczesne), Bartek, Finezja, Niagara, Tajfun (średnio wczesne), Medea, Ursus, Wolfram Zeus (późne).

Pielęgnacja i ochrona

Okres wegetacji ziemniaka, w zależności od odmiany, trwa od 90 do 140 dni. W tym czasie bardzo ważne jest regularne podlewanie, szczególnie w czasie suszy. Nie należy jednak przelewać roślin, ponieważ może to spowodować rozwój chorób grzybowych. Poza wodą, ziemniaki w czasie uprawy nie potrzebują już nawozów mineralnych. Konieczne jest natomiast systematyczne wyrywanie chwastów i ochrona przed szkodnikami.

Choroby i szkodniki ziemniaka

Ziemniaki bywają atakowane przez choroby bakteryjne, wirusowe i grzybowe. Dwiema najczęściej występującymi i najgroźniejszymi chorobami ziemniaka jest alternarioza i zaraza ziemniaka, mogące doprowadzić do zmniejszenia plonu od 20 do nawet 40%. Dlatego do uprawy warto wybierać odmiany charakteryzujące się dużą odpornością na te choroby.

Uprawy ziemniaka atakowane są również przez szkodniki, głównie stonkę ziemniaczaną. Przy niewielkich uprawach w zwalczaniu chorób i szkodników można sięgnąć po ekologiczne metody: oprysk fermentującą gnojówką z pokrzyw, wyciągiem z wrotyczu lub wykorzystanie mączki bazaltowej. Ekologiczne rozwiązania niekiedy jednak nie wystarczają i konieczne staje się zastosowanie oprysku chemicznego.

Zbiór ziemniaków

Zbiory ziemniaków odmian wczesnych przypadają z reguły na koniec czerwca, natomiast odmian późnych we wrześniu. Zbiór ziemniaków odmian późnych najlepiej jest wykonywać podczas słonecznej pogody. Aby bulwy nadawały się do przechowywania, muszą dobrze wyschnąć.

Korzystne i niekorzystne sąsiedztwo dla ziemniaków. Warto mieć na uwadze jeszcze jedną rzecz: to, co posadzimy na działce obok ziemniaków będzie wpływało pozytywnie bądź negatywnie na wielkość naszych plonów. Obok ziemniaków najlepiej jest posadzić bakłażany, brokuły, cebulę, czosnek, fasolkę, groszek, kapustę, kukurydzę, rzodkiewkę, sałatę. Natomiast ziemniaki źle będą znosiły towarzystwo cukinii, malin, melonów, ogórków, pomidorów, rzepy, słoneczników.

Ziemniaków nie sadzimy w tym samym miejscu częściej niż co cztery lata. Uprawa tego warzywa rok po roku na tej samej grządce powoduje spadek plonów i znacznie zmniejsza ich odporność na choroby.

Sprawdź więcej porad na portalu rolniczym - Okiem Rolnika