Rośliny do ogrodu zimowego

Medinilla wspaniała jest tropikalną rośliną doniczkową niezwykłej urody, która stawia hodowcy wysokie wymagania, ale potrafi też odwdzięczyć się wyjątkowymi kwiatami i długim okresem kwitnienia. W odróżnieniu od większości gatunków swojego rodzaju nie rośnie jako epifit na drzewach, ale jako krzew na ziemi. Nazwa upamiętnia hiszpańskiego gubernatora Wysp Mariańskich w XIX wieku Josè de Medinilla y Pineda.

Flebodium złociste jest paprocią z tropikalnych lasów, która wnosi do każdego mieszkania egzotyczny element i szczególny nastrój. Nazwę gatunkową uzasadniają złotego koloru zarodnie na spodniej stronie liści albo żółte kłącza. Obok formy botanicznej istnieją też kultywary różniące się wielkością wzrostu i formą liści.

Mięta meksykańska, nazywana kubańskim oregano albo jamajskim tymiankiem, wbrew mylącym nazwom pochodzi z południowej Afryki. Nie jest też tymiankiem, chociaż przypomina go smakiem i bliżej jej do popularnej komarzycy. Epitet gatunkowy amboinicus odnosi się do indonezyjskiej wyspy Ambon, na której roślina została znaleziona i opisana przez portugalskiego przyrodnika João de Loureiro (1717–1791).

Monstera deliciosa 'Variegata'jest jedną z najrzadszych i najpiękniejszych odmian tej rośliny uprawianej w domowych warunkach. Na skutek wariegacji tworzą się kontrastowo, albinistycznie przebarwione liście. Ponieważ to zjawisko nie jest stabilne, może się zdarzyć, że liście będą nie tylko dwubarwne, ale też całkowicie białe albo zielone.

Filodendron 'Pink Princess', egzotyczna roślina o pięknych, dużych, ciemnozielonych liściach z różowymi wtrąceniami, nie jest "zwykłym" kultywarem filodendrona czerwieniejącego (Philodendron erubescens), ale mutacją hybrydy tego gatunku z Philodendron pertusum. Odmiana została wyhodowana na Florydzie (USA) na początku obecnego stulecia. Wykazuje dużą zmienność ubarwienia liści.

Pachypodium Lamera, endemiczny gatunek rośliny sukulentowej z Madagaskaru, ze względu na wygląd bywa nazywany palmą, chociaż należy do rodziny toinowatych i bliżej mu do oleandra albo plumerii. Stożkowaty, ciernisty pień służy jako magazyn wody. W odróżnieniu od kaktusów, które również przypomina, nie wymaga zimą chłodnego pomieszczenia.

Krasnokwiat białokwiatowy jest najbardziej popularnym gatunkiem swojego rodzaju, spokrewnionego blisko na przykład z amarylisem, kliwią albo zwartnicą. Pochodząca z południowych obszarów Afryki bylina ma w swojej ojczyźnie lato, kiedy u nas panuje zima i potrzebuje okresu spoczynku dla przygotowania nowych kwiatów w naszych miesiącach letnich. Chociaż nazwa rodzajowa Haemanthus jest połączeniem greckich słów oznaczających "krew" i "kwiat", ten gatunek rozwija wyjątkowo baldachy białych kwiatów.

Cytron należy do najdawniej uprawianych roślin owocowych, w Indiach jest znany od tysięcy lat. Z Indii do Persji (kraina Media) przywiózł sadzonkę cytronu prawdopodobnie Aleksander Wielki. Jako pierwszy z cytrusów cedrat trafił do Europy, a sprowadzili go żydowscy migranci, którzy po zdobyciu Jerozolimy w 70 r. n.e. osiedlili się w Hiszpanii, Grecji i we Włoszech. W przeciwieństwie do innych owoców cytrusowych największą wartość ma bardzo gruba skórka cytronu.

Len nowozelandzki, wbrew swojej nazwie w wielu językach europejskich, nie ma nic wspólnego z prawdziwym lnem i zgadza się tylko endemiczne miejsce pochodzenia. Europejscy osadnicy na Nowej Zelandii nazwali Phormium tenax lnem, ponieważ włókna przypominały im znajomą roślinę. Bardzo ważny dla Maorysów i mający szerokie zastosowanie len nowozelandzki w naszych warunkach jest tylko efektowną rośliną doniczkową.

Pochodząca z tropikalnych azjatyckich lasów czerniówka czerwieniejąca jest w naszych warunkach doniczkową byliną o bardzo efektownych liściach. Są one duże, sercowate, błyszczące, osadzone na długich czerwonobordowych ogonkach. Na pierwszy rzut oka przypomina wyglądem filodendron. Oprócz botanicznej formy Homalomena rubescens występują w uprawie różne kultywary.

Rhipsalis baccifera jest łatwym w uprawie, bardzo dekoracyjnym sukulentem, który nie doczekał się jeszcze polskiej nazwy. Ze względu na długie i okrągłe w przekroju pędy bywa często nazywany patyczakiem. Tworzy podobne do jagód szkliste, białe, kuliste owoce, które Niemcom kojarzą się z koralami ("Korallenkaktus"), a Anglikom z owocami jemioły ("mistletoe cactus").

Pochodzący z tropikalnych rejonów Ameryki Południowej nanercz zachodni jest drzewem spokrewnionym m.in. z sumakiem, perukowcem i mango. Jest uprawiany na dużą skalę ze względu na swoje owoce. W naszych warunkach może rosnąć wyłącznie w ciepłych pomieszczeniach jako egzotyczna roślina ozdobna.

Brugmansja jest rodzajem botanicznym krzewów z tropikalnych lasów Ameryki Południowej. Są on często mylone z blisko spokrewnionymi roślinami z rodzaju bieluń (Datura), do którego były kiedyś włączane. W uprawie spotyka się przeważnie hybrydy międzygatunkowe i ich odmiany. Niezwykle efektowną ozdobą brugmansji są bardzo duże lejkowate kwiaty, nazywane anielskimi trąbami. Są one skierowane do dołu, podczas gdy kwiaty bielunia (datury) wznoszą się ku górze.

Kuflik cytrynowy jest australijskim krzewem o ekstrawaganckiej urodzie kwiatów. Jaskrawoczerwone, walcowate kłosy kwiatostanów z długimi pręcikami przypominają szczotkę do butelek. Epitet gatunkowy dotyczy cytrynowego zapachu roztartych liści rośliny.

Wianowłostka królewska, ze względu na kolor kwiatów nazywana płomieniem Afryki, jest tropikalnym drzewem rosnącym dziko na Madagaskarze. Roślina jest wybitnie ciepłolubna i w naszych warunkach może być uprawiana tylko w donicach i pojemnikach. Wianowłostka królewska należy do najpiękniejszych drzew ozdobnych na świecie.

Zanokcica gniazdowa jest paprocią pochodzącą z tropikalnych obszarów Azji i Australii. Z krótkiego kłącza tworzy rozetę dużych liści w formie gniazda. Na Tajwanie jest zanokcica gniazdowa rośliną jadalną jako warzywo, a w naszych warunkach - popularną paprocią doniczkową.

Monstera siltepecana jest rzadko spotykanym w uprawie, bardzo dekoracyjnym pnączem o charakterystycznym srebrzystym zabarwieniu młodych liści. Liście monstery przechodzą dwa stadia rozwoju: w młodości są małe i zielone z dużą liczbą srebrzystych plam, w wieku dorosłym liście stają się duże i dziurawe. W warunkach domowych monstera siltepecana nie tworzy kwiatów.

Peperomia kędzierzawa 'Rosso' jest wyjątkowo dekoracyjną odmianą popularnej pieprzówki. Oprócz eleganckiej zieleni wierzchniej strony liści, peperomia 'Rosso' odznacza się kontrastowym, bordowym ich spodem. Dodatkową ozdobę stanowią jasne pałeczki kwiatostanów.

Kluzja różowa jest oryginalną rośliną tropikalną, która rozpoczyna wzrost jako epifit, a z czasem wytwarza korzenie sięgające ziemi, usamodzielnia się i rośnie jako niewielkie drzewo. Jest często mylona z kluzją większą (Clusia major). Nazwa rodzajowa upamiętnia francusko-holenderskiego botanika Charlesa de l’Écluse (Carolus Clusius). W naszych warunkach kluzję można uprawiać tylko w pomieszczeniu. 'Princess' jest jedną z częściej spotykanych odmian kluzji różowej.

Dischidia okrągłolistna jest epifitycznym, sukulentowym pnączem z deszczowych lasów Dalekiego Wschodu. Na długich pędach tworzy ustawione parami, naprzeciwlegle, okrągłe liście, które są pękate pośrodku i mogą przypominać małe naczynie na wino. Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów dis = "dwa" i askidia, liczba mnoga od askidion = "mały bukłak". Łaciński epitet gatunkowy nawiązuje do nummus = "przypominający monetę". Roślina jest spokrewniona z hoją i barwinkiem.

Agawa amerykańska jest meksykańską byliną, która w naszych warunkach jest uprawiana jako roślina doniczkowa. Chociaż na kwitnienie agawy nie trzeba czekać aż sto lat, jak kiedyś wierzono, to jednak ta monokarpiczna roślina rozwija kwiaty tylko raz w życiu. Ozdobę stanowią efektowne, zebrane w rozetę liście.

Pochodzące z południowej Azji mangowe drzewo jest najważniejszym owocem w Indiach, a jego uprawa liczy tam już 4000 lat. W naturalnych, tropikalnych warunkach mango dorasta do 30 m; u nas może rosnąć tylko w doniczkach i osiąga wysokość do 3 m. Nawet jeśli nie uda się w mieszkaniu doprowadzić do jego kwitnienia, to na pewno wyrośnie efektowne, zimozielone, egzotyczne drzewko.